Bogaerts, Konstantijn

Persoon
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Nico Wouters (1998)

Konstantijn Bogaerts (1812-1891) was als priester actief in het onderwijs en in het bisdom Luik. Hij was medestichter van Met Tijd en Vlijt en het Werk der Vlamingen in Luik en redacteur bij De Middelaer, De School- en Letterbode en Het Belgisch Leeuwken.

Volledige voornaam
Konstantijn J.
Geboorte
Paal, 31 december 1812
Overlijden
Zonhoven, 17 februari 1891
Leestijd: 2 minuten

Konstantijn Bogaerts studeerde filosofie en theologie aan het Grootseminarie van Luik en werd in 1835 tot priester gewijd. Daarna bekleedde Bogaerts diverse posten in het onderwijs (waaronder directeur van de bisschoppelijke normaalschool in Rolduc en Sint- Truiden, diocesaan inspecteur voor het lager onderwijs, professor aan het Grootseminarie van Luik) en vervulde hij verscheidene hoge geestelijke functies (secretaris van het bisdom, vanaf 1861 vicaris-generaal van Luik).

Bogaerts was medeoprichter van het Leuvense taal- en letterkundig studentengenootschap Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer
, waarvan hij korte tijd ook voorzitter werd (1838-1841). Samen met Emmanuel van Straelen Van Straelen, Emmanuel
Emmanuel van Straelen (1815-1871) was auteur, bibliothecaris en uiteindelijk wijnhandelaar. Hij lag mee aan de basis van de oprichting van Vlaamsgezinde studentengenootschappen en speelde... Lees meer
en Jan-Baptist David David, Jan-Baptist
Jan-Baptist David (1801-1866) was een katholiek priester, en vanaf 1834 hoogleraar nationale taal, letterkunde en geschiedenis aan de Katholieke Universiteit in Mechelen en Leuven. Hij sp... Lees meer
had Bogaerts in 1840 een belangrijke hand in het ontwerp van de Leuvense versie van het Vlaams petitionnement Petitionnement
Lees meer
aan koning Leopold I van Saksen-Coburg, Leopold I
Leopold I (1790-1865) was de eerste koning der Belgen. Hij werd als prins uit het hertogelijk huis van Saksen-Coburg-Gotha in 1831 vanwege zijn uitgebreid Europees netwerk tot de Belgisch... Lees meer
. Tijdens deze periode was hij ook betrokken bij de redactie van het maandblad De Middelaer De Middelaer
Het maandblad De Middelaer of Bydragen ter bevordering van tael, onderwys en geschiedenis verscheen tussen oktober 1840 en juli 1843 in Leuven als spreekbuis van een groep katholieke Vla... Lees meer
(1840-1843). Samen met Jan-Baptist David en Jan Bormans had Bogaerts de leiding van opvolger De School- en Letterbode De School- en Letterbode
Het tijdschrift De School- en Letterbode, verscheen tussen 1844 en 1855 als voortzetting van De Middelaer. Het evolueerde van een meer algemene naar een sterk onderwijskundig georiënteer... Lees meer
. Na de tweede jaargang verliet dit trio de redactie.

In 1843 keerde Bogaerts terug naar Limburg. Hij was de man achter de eerste flamingantische Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
katholieke krant in Limburg, Het Belgisch Leeuwken. De redactie was samengesteld uit de kring mensen die Bogaerts reeds rond zich had verzameld tijdens de Leuvense Met Tijd en Vlijt-periode. In 1844 publiceerde hij de bloemlezing Dicht- en Prozastukken uit Noord- en Zuidnederlandsche schrijvers, die vier uitgaven kende. Later verleende Bogaerts ook actieve steun aan het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
, waarvan hij in Hasselt het erevoorzitterschap aanvaardde. In Luik stichtte Bogaerts het Werk der Vlamingen Werk der Vlamingen
Werk der Vlamingen (19de eeuw-1969) was de benaming voor verschillende organisaties in Wallonië, Noord-Frankrijk en Parijs die onder leiding van de Kerk de Vlaamse arbeiders geestelijk en... Lees meer
.

Werken

– Dicht- en Prozastukken uit Noord- en Zuidnederlandsche schrijvers, 1844.

Literatuur

– G. Michiels, Constantijn Bogaerts, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, 1974, dl. 6.
– L. Gevers, Bewogen Jeugd. Ontstaan en ontwikkeling van de katholieke Vlaamse studentenbeweging (1830-1894), 1987.
– F. van Vinkenroye, Emmanuel van Straelen, Met Tijd en Vlijt en de vervlaamsing van de Limburgse pers in de negentiende eeuw, in: Wetenschappelijke Tijdingen, jg. 46, 1986, nr. 4, pp. 199-204.
– M. Baeck en A. Deprez. De Middelaer 1840-1843. De School- en Letterbode 1844-1845, 1987.
- M. Hanson, Van Frans naar Nederlands. De taalsituatie in het Limburgs middelbaar onderwijs 1830-1914, 1990.
– I. Goddeeris en R. Hermans, Vlaamse migranten in Wallonië (1850-2000), 2011.

Suggestie doorgeven

1998: Nico Wouters (pdf)

2023: Sam Van Clemen

Inhoudstafel