Van Wetteren, Jozef

Persoon
Luc Vandeweyer (2023, ongewijzigd), Luc Vandeweyer (1998)

Jozef Van Wetteren (1891-1946) lag tijdens WOI mee aan de basis van het activisme in Antwerpen. Daarna week hij uit naar Nederland. Daarna was hij nog actief in het VNV.

Geboorte
Antwerpen, 4 mei 1891
Overlijden
Antwerpen, 18 januari 1946
Leestijd: 3 minuten

Deed zijn humaniora aan het Sint-Ignatiuscollege, waar hij in 1908 voorzitter werd van de kring Eigen Taal Eigen Zeden Eigen Taal Eigen Zeden
Eigen Taal Eigen Zeden (1887-1914) was een Antwerpse katholieke scholieren- en studentengilde. Ze ontstond in het elan van de Landdagbeweging en speelde een centrale rol in de vooroorlogs... Lees meer
. Nadien werd hij ambtenaar bij de griffie. Hij werd al op jeugdige leeftijd lid van de Nederduitsche Bond Nederduitsche Bond
De Nederduitsche Bond (1861-1914) was een Antwerpse kiesvereniging die flamingantische katholieken en liberalen verenigde. De Bond was een invloedrijke machtsfactor binnen de Meeting, voo... Lees meer
en in 1910 duikt hij op in de propagandacommissie van het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
(ANV). In 1909 was hij een van de stichters van de Groeningerwacht Groeningerwachten
De Groeningerwacht was een Vlaamsgezinde jongemannenvereniging, opgericht op 11 juli 1909 en ontbonden bij het einde van de Eerste Wereldoorlog. De organisatie stapte mee in het activisme... Lees meer
en zat hij in de Kommissie voor de Vervlaamsing van de Hogeschool afdeling Antwerpen. Hij werd een trouwe medewerker van August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
en voorzitter van de Antwerpse Groeningerwacht.

Na de val van Antwerpen in oktober 1914 behoorde hij tot het kleine groepje dat de Vlaamse actie wilde voortzetten. Onder zijn voorzitterschap vergaderden ze vanaf 29 november 1914 in het bovenzaaltje van De Vlaamsche Leeuw aan De Keyserlei, met Borms, D. 't Jollijn, Lode Marchand, dr. Edgar Peeters en Jozef van den Broeck Van den Broeck, Jozef
Jozef van den Broeck (1870-1938) was een Antwerps advocaat. Hij was secretaris van de Raad van Vlaanderen en na de Eerste Wereldoorlog week hij uit naar Nederland. Hier werd hij een spilf... Lees meer
. Daaruit groeide het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
in Antwerpen. Hij behoorde tot de redactie van het halfmaandblad Antwerpen Boven Antwerpen Boven
Antwerpen Boven (1915-1918) was het orgaan van de Groeningerwachten van Antwerpen en omstreken. Het volgde van april 1915 af De Groeningerwacht (1913-1915) op als veertiendaags blad. ... Lees meer
. In 1917 kwam hij te Brussel in dienst bij het Vlaams ministerie van rechtswezen maar voldeed niet als ambtenaar omdat hij het grootste deel van zijn tijd stak in agitatie als voordrachtgever. Hij vond bovendien dat zijn functie en bezoldiging als ambtenaar veel lager waren dan was beloofd. Daarom ging hij in 1918 over naar Nationaal Verweer dat functioneerde onder leiding van Borms, eerst als algemeen secretaris en daarna als een van de vier bestuurders. Hier zou hij zich actief bezighouden met de voorbereidingen voor de inschakeling van de Vlaamse krijgsgevangenen in het activisme en met de organisatie van een inlichtingendienst. Hij werd in Brussel en in Mechelen tot vijf jaar veroordeeld op beschuldiging van verklikking.

Toen de Duitse nederlaag vaststond, verkocht Van Wetteren zijn meubels en week uit naar Duitsland. Hij dook op in Bad Salzsuflen en probeerde de eenheid onder de daar aanwezige activisten in stand te houden. Van Wetteren hoopte een nieuwe toekomst op te bouwen door bij enkele grote firma's te werken en na verloop van tijd een export-importbedrijf te starten. Duitsland stortte echter economisch in elkaar. In september 1919 trokken hij en zijn vrouw berooid naar Nederland waar hij zich vestigde te Venlo en een werkkring vond als handelsvertegenwoordiger.

In 1934 keerde Van Wetteren terug naar Antwerpen en nam er opnieuw actief aan de V.B. deel via de afdeling Vlaamsche Kinderzegen Vlaamsche Kinderzegen
Vlaamsche Kinderzegen was een katholieke en Vlaams-nationalistische vereniging voor grote gezinnen, die bestond van 1937 tot omstreeks 1970. Lees meer
van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) en de Vereeniging voor Beschaafde Omgangstaal Vereeniging voor Beschaafde Omgangstaal
Lees meer
. Tijdens deze jaren was hij ook betrokken bij de amnestie Amnestie
Lees meer
-actie, onder meer via Recht voor Allen Recht voor Allen
Recht voor Allen, opgericht in 1919, was een vereniging die opkwam voor de op beschuldiging van activisme afgezette Vlaamse ambtenaren. Lees meer
en als voorzitter van het Algemeen Amnestiecomité.

Werken

– Ons Doel, z.j..
– Een kort begrip der Vlaamse Beweging, 1909.

Literatuur

– A.L. Faingnaert, Verraad of zelfverdediging?, 1933.
– M. van de Velde, Geschiedenis van de Jong Vlaamsche Beweging, 1941.
– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.

Suggestie doorgeven

1975: Hendrik D. Mommaerts (pdf)

1998: Luc Vandeweyer

2023: Luc Vandeweyer

Databanken

Inhoudstafel