Vlaams Blok (1954-1957)

Organisatie
Jens Bertels (2023, herwerking), Bart De Wever (1998)

Het Vlaams Blok was van 1954 tot 1957 een Vlaams-nationale partij onder leiding van Piet van Rossem jr. Het partijprogramma was beperkt tot de slogan ‘Amnestie, zelfbestuur, industrialisatie van Vlaanderen’. De partij kende geen succes en werd al snel opgedoekt.

Oprichting
23 januari 1954
Stopzetting
1957
Leestijd: 2 minuten

Vlaams Blok was een kortstondige Vlaams-nationalistische politieke formatie (1954-1957) van extreemrechtse allure.

Begin 1953 werd Piet van Rossem Van Rossem, Piet (jr.)
Piet van Rossem (1921-1984) was een politicus en journalist. Hij evolueerde van nationaalsocialist naar Vlaams-nationalist en liberaal. Hij was onder meer bestuurslid van de Vlaamse Conce... Lees meer
(jr.)
bestuurslid en propagandaleider van de Vlaamse Concentratie Vlaamse Concentratie
De Vlaamse Concentratie was een naoorlogse Vlaams-nationale politieke partij (1949-1954) met Alex Donckerwolcke als voorzitter. Ze was voornamelijk anti-repressie. Lees meer
. Hij richtte in de schoot van die partij een zogeheten 'propagandafront' op dat een maandelijks mededelingenblad uitgaf onder de titel Storm. Tussen Van Rossem en voorzitter Alex Donckerwolcke Donckerwolcke, Alex
Alex Donderwolcke (1912-1988) was een ondernemer in de textielindustrie, rechter in handelszaken, Vlaams-nationalistisch politicus en voorzitter van de Vlaamse Concentratie (1949-1954).... Lees meer
ontstonden al gauw wrijvingen en uiteindelijk werd de eerstgenoemde begin 1954 uit de partij gezet. Een aantal mensen, waaronder Hendrik Tanrez Tanrez, Hendrik
Hendrik Tanrez (1894-1963) was tijdens WOI betrokken bij het activisme in Brussel. Daarna was hij actief in de Frontpartij, nog later in de collaboratie en in de Vlaamse Concentratie. ... Lees meer
, volgde Van Rossem, die op 28 januari 1954 dan maar een eigen partij met de naam Vlaams Blok stichtte. Zijn vader, Piet van Rossem (sr.) Van Rossem, Piet (sr.)
Lees meer
, werd voorzitter. De periodiek Storm werd nu het ‘orgaan van Vlaams Blok’. De ondertitel van de partij was Propagandafront voor Vlaams-nationale Aktie.

Veel meer dan enkele tientallen mensen waren er bij het initiatief niet betrokken. Inhoudelijk werd deze groep gekenmerkt door een duidelijke nostalgie naar het collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
verleden. Het programma was niet meer dan een slogan en bestond uit ‘Amnestie, zelfbestuur en industrialisering van Vlaanderen’. Daarnaast wilde het Vlaams Blok naar eigen zeggen eenheid brengen in de Vlaams-nationale milieus en wilde het over de partijtegenstellingen heen strijden voor de ‘algemeen-Vlaamse volksbelangen’. Op een brief naar enkele Vlaamse voormannen (onder wie Gerard Romseé Romsée, Gerard
Lees meer
, Hendrik Borginon Borginon, Hendrik
Hendrik Borginon (1890-1985) was lid van de leiding van de Frontbeweging en Vlaams-nationalistisch politicus in de Frontpartij en het Vlaamsch Nationaal Verbond. Tijdens de bezetting fung... Lees meer
, Alex Donckerwolcke en Walter Bouchery Bouchery, Walter
Walter Bouchery (1908-1961) was een Antwerpse advocaat, die achtereenvolgens actief was in de studenten- en jeugdbeweging (AKVS en AVNJ). Na de oorlog zou hij in de Vlaamse beweging voora... Lees meer
) kwam geen respons. Ondanks de eenheidsoproep werkte de partij aan de ondermijning van de Vlaamse Concentratie en Alex Donckerwolcke met de ‘Operatie Opklaring’ en beschimpte het iedereen bij de kleinste misstap of afwijking.

Bij de verkiezingen van 1954 kwam het Vlaams Blok enkel op voor de Kamer in Turnhout. Het resultaat was rampzalig. In 1955 kreeg de groep rond Van Rossem (jr.) greep op de periodiek Opstanding. Storm verscheen voortaan een keer per maand als de achterpagina van Opstanding. Dit gebeurde tot april 1957. Daarna werd zowel Storm als de organisatie Vlaams Blok opgeheven.

Literatuur

– B. de Wever, Herrijzenis van de Vlaams-nationale partijpolitiek (1949-1965). Het arrondissement Antwerpen, KUL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1995.
– P. van Windekens, Vader en zoon Piet Van Rossem, in: Tekos, 2009, nr. 135, pp. 34-41.

Suggestie doorgeven

1998: Bart De Wever

2023: Jens Bertels

Inhoudstafel