De Courant

Publicatie
Nico Van Campenhout (2023, aanvulling), Gaston Durnez (1998, aanvulling)

De Courant was een katholieke Vlaamse krant die tussen 19 september 1937 en 10 mei 1939 in Brussel werd uitgegeven door de samenwerkende vennootschap De Beiaard.

Volledige titel
De Courant
Periode
19 september 1937 -
10 mei 1939
Leestijd: 3 minuten

De Beiaard, de groep die optrad als uitgever van de krant De Courant, werd opgericht en medegefinancierd door een aantal Vlaamse katholieke industriëlen. De grootste kapitaalsinbreng kwam van Léon Antoine Bekaert Bekaert, Léon
Lees meer
, die enkele jaren voordien de leiding van het gelijknamige staaldraadbedrijf in Zwevegem had overgenomen van zijn vader. De rest van de financiële middelen was afkomstig van organisaties uit de katholieke zuil, die vertegenwoordigers afvaardigden in de raad van beheer: de politici Edmond Rubbens Rubbens, Edmond
Edmond Rubbens (1894-1938) was onder meer advocaat, volksvertegenwoordiger, lesgever, ACW-voorzitter en minister. In de loop van zijn leven verdedigde hij verschillende Vlaamsgezinde stan... Lees meer
en August de Schryver De Schryver, August
Lees meer
namens de Katholieke Vlaamse Volkspartij Katholieke Vlaamsche Volkspartij
De Katholieke Vlaamsche Volkspartij was de Vlaamse vleugel van het Blok der Katholieken van België, opgericht op 11 oktober 1936 met als Franstalige tegenhanger de Parti catholique social... Lees meer
(KVV) en de priesters Antoon Brys (1891-1962) en Karel Cruysberghs Cruysberghs, Karel
De Antwerpse priester Karel Cruysberghs (1891-1976) speelde als algemeen proost van het Jeugdverbond voor Katholieke Actie een rol als bemiddelaar in het conflict met het AKVS eind jaren ... Lees meer
, proost van respectievelijk het Algemeen Christelijk Werk(nem)ersverbond (ACW) Algemeen Christelijk Vakverbond
Het Algemeen Christelijk Vakverbond (1912) is de overkoepelende organisatie van het christelijk syndicalisme in België. Lees meer
en de Boerenbond Belgische Boerenbond
De Boerenbond is een beroepsorganisatie van en voor landbouwers die tot ver in de 20ste eeuw sterke banden had met de Kerk en de katholieke partij, zich van meet af sterk engageerde in de... Lees meer
, naast politici die waren verbonden met een van beide organisaties. Ook de naamloze vennootschap Het Volk, uitgever van onder meer de gelijknamige Gentse christendemocratische krant, fungeerde als aandeelhouder en verleende bovendien druktechnische ondersteuning. Robert Reyntjens (1906-1976), directeur van (de krant) Het Volk Het Volk
Het Volk (1891-2008) was de Gentse krant van de christelijke arbeidersbeweging. Lees meer
, nam de functie van algemeen directeur op zich.

Afgevaardigd bestuurder van De Courant was de jurist Robert Vandeputte, die werkzaam was als advocaat, journalist en hoogleraar aan de Leuvense universiteit en die ook actief was in de katholieke partij Christelijke Volkspartij
Lees meer
.

De oprichting van De Courant was mede het resultaat van wat de eerste technische concentratie in de Belgische pers zou kunnen worden genoemd, waarbij vier katholieke dagbladen toetraden tot de samenwerkende vennootschap Pressa Catholica: De Courant, Het Volk- De Tijd De Tijd
Lees meer
, Le XXe Siècle Le XXe Siècle
Le XXe Siècle (1895-1940) was een Brussels katholiek dagblad. Het werd na de Duitse inval in 1914 de spreekbuis van het Belgisch nationalisme en annexionisme, wat leidde tot een breuk tus... Lees meer
en La Cité nouvelle. Die samenwerking was vooral ingegeven door het feit dat de wereldwijde economische crisis ertoe leidde dat deze perstitels in financiële ademnood dreigden te komen.

Redactie en inhoud

Hoofdredacteur en politiek directeur van De Courant was de Vlaamsgezinde West-Vlaamse advocaat Godfried Develter Develter, Godfried
Godfried Develter (1909-1980) was hoofdredacteur van het katholiek Vlaams dagblad De Courant (1937-1939). Als katholiek volksvertegenwoordiger (1946-1958) klaagde hij over het gebrek aan ... Lees meer
, die na de Tweede Wereldoorlog Kamerlid zou worden voor de Christelijke Volkspartij (CVP). De redactie van de krant was op een paar uitzonderingen na samengesteld uit nieuwe en jonge journalisten. Toen bij de eerste mobilisatie, in augustus 1938, heel wat van hen werden opgeroepen voor militaire dienst, kwam het blad in moeilijkheden. Op 10 mei 1939, een maand na de parlementsverkiezingen, werd de publicatie stopgezet en werd De Beiaard ontbonden. De oplage van de krant was nooit boven 10.000 exemplaren uitgekomen.

De Courant werd opgericht als concurrent van De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
, waarvan de politieke lijn werd bepaald door de Leuvense hoogleraar Gustaaf Sap Sap, Gustaaf
Gustaaf Sap (1886-1940) was een invloedrijk en controversieel katholiek politicus, die op verschillende momenten in zijn leven een ministerpost bekleedde en vanaf 1929 tot zijn overlijden... Lees meer
, herhaaldelijk minister namens de katholieke partij maar tegelijk een dissidente traitor within the gates die met diverse partijgenoten in onmin leefde en hen via zijn krant bekritiseerde. Het blad bepleitte een zogeheten ‘welbegrepen nationalisme’ en oordeelde dat de welvaart en het welzijn van Vlaanderen konden worden gerealiseerd binnen de Belgische staat, waarin de verhoudingen tussen Vlamingen en Walen geleidelijk zouden worden genormaliseerd. Het federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
, dat toen ook buiten het Vlaams-nationalisme veld aan het winnen was, werd afgewezen. ‘Wij erkennen de primauteit van de levensbelangen van het Vlaamsche volk boven iedere staatsstructuur’, zo luidde het ietwat omfloerst in de beginselverklaring.

Literatuur

– H.J. Elias, 25 jaar Vlaamse Beweging 1914-1939, dl. 4, 1969.
– R. Vandeputte, Léon-A. Bekaert, een groot man, een goed mens, 1979.
– G. Durnez, De Standaard. Het levensverhaal van een Vlaamse krant, dl. 1, 1985, pp. 349-369.
– K. van Nieuwenhuyse, De klauw van een papieren leeuw: een politieke geschiedenis van de krant De Standaard, 2005.
– T. Cobbaert, Katholiek en opbouwend nationalisme. Godfried Develter en De Courant (1937-1939), in: ADVN-Mededelingen, 2014, nr. 1, pp. 10-11.

Suggestie doorgeven

1973: Emiel Van Cauwelaert (pdf)

1998: Gaston Durnez (pdf)

2023: Nico Van Campenhout

Databanken

Inhoudstafel