Le XXe Siècle

Le XXe Siècle werd opgericht in Brussel op 5 juni 1895 door enkele katholieke politici, onder wie Joris Helleputte Helleputte, Joris
Joris Helleputte (1852-1925) heeft bijna een halve eeuw lang gewogen op de Belgische samenleving: als neogotisch architect, als gangmaker van sociale organisaties, inzonderheid de Belgisc... Lees meer en Charles de Broqueville de Broqueville, Charles
Graaf Charles de Broqueville (1860-1940) was een katholiek politicus, regeringsleider (1911-1918) en minister van Oorlog (1912-1917). Hij werd na de oorlog nog enkele keren minister en wa... Lees meer .

De combattieve Fernand Neuray Neuray, Fernand
Fernand Neuray (1874-1934) was een Belgisch-nationalistische auteur en journalist. Lees meer , directeur-hoofdredacteur sedert 1898, bepaalde de politieke koers van de krant. Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer was Le XXe Siècle, die toen in Frankrijk Frankrijk & Vlaanderen
De verhouding tussen Vlaanderen en Frankrijk werd altijd gekenmerkt door een aanzienlijke dubbelzinnigheid. Hoewel er lange tijd een grote affiniteit met de Franse cultuur bestond, werd d... Lees meer verscheen, een van de invloedrijkste exilkranten. De nauwe bindingen met regeringsleider de Broqueville waren daar niet vreemd aan: Le XXe Siècle en de Nederlandstalige zustereditie Het Vaderland kregen een opvallende voorkeursbehandeling en hun verspreiding aan het front werd sterk gestimuleerd (zie Activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer , Passivisme Passivisme
Het begrip ‘passivisme’ verwijst naar de Vlaamsgezinden die tijdens de Eerste Wereldoorlog verdere pogingen om de Vlaamse eisen te realiseren tot na het einde van het politiek-militair co... Lees meer ).

Eerste Wereldoorlog

Le XXe Siècle koos na augustus 1914 resoluut voor een 'nationale' koers en werd berucht als spreekbuis van het annexionisme. De hyperpatriottische toon mocht dan sommige Vlamingen ergeren, toch was Le XXe Siècle in het begin van de oorlog niet anti-Vlaams. Pas begin 1916, na de eerste activistische Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer agitaties, de affaire rond De Vlaamsche Stem De Vlaamsche Stem (1915-1916)
De Vlaamsche Stem (1915-1916) was een Vlaamsgezind dagblad dat in Nederland verscheen en na een tijd in Duitse handen overging. De koerswijziging die het dagblad als gevolg daarvan onderg... Lees meer en de onenigheid over de gebiedseisen in Nederland, opende de krant de aanval op de Vlaamsgezinden, ook op loyale flaminganten.

De nationalistische koers van Le XXe Siècle leidde tot een breuk tussen Neuray en enkele aandeelhouders. Neuray richtte in maart 1918 La Nation belge La Nation belge
La Nation belge (1918-1956) was Belgisch-nationalistische krant die werd geleid door Fernand Neuray. Het dagblad ontpopte zich op het einde van en na de Eerste Wereldoorlog tot de felste ... Lees meer op. Le XXe Siècle bleef tijdens de oorlog verder verschijnen als weekblad, onder leiding van de abt Norbert Wallez. In november 1918 werd het opnieuw een dagblad, van nationalistische maar vooral van conservatief-katholieke signatuur. Le XXe Siècle verdween in 1940.

Het Vaderland, de Nederlandstalige tegenhanger van Le XXe Siècle, werd opgericht in Le Havre in augustus 1915 en verscheen vanaf augustus 1916 in Parijs. De krant stond onder leiding van Leo de Paeuw De Paeuw, Leo
Leo de Paeuw (1873-1941) was ambtenaar. Tijdens de Eerste Wereldoorlog stond hij aan het hoofd van het kabinet van de Belgische minister van Oorlog Charles de Broqueville. In 1915 stichtt... Lees meer , chef van het burgerlijk kabinet van de Broqueville, en onder redactie van de Nederlander E.J.C Kuyper. Na heroïsche ruzies met Neuray werden De Paeuw en Kuyper in 1916 ontslagen en vervangen door de volgzamere Leo van Goethem Van Goethem, Leo
Lees meer . Als spreekbuis van de Haverse passivisten bestreed Het Vaderland het activisme en wilde het de invloed aan het front van het flamingantisme, en van de krant Ons Vaderland Ons Vaderland (1914-1922)
Lees meer (1914-1922) in het bijzonder, tegengaan. Na de oorlog verscheen het nog een tijdje in Brussel, tot de publicatie in 1919 werd gestaakt.