La Libre Belgique

1884-1914: Le Patriote

Le Patriote, dat voor het eerst verscheen op 1 januari 1884, werd opgericht door Victor en Louis Jourdain, die de schouders zetten onder een uitgeverij onder de naam SA du Journal Le Patriote. Met hun krant wilden de broers in de context van de schoolstrijd een katholiek tegengewicht bieden voor de liberale pers Pers
Van bij het ontstaan van de Vlaamse beweging vervulde de Nederlandstalige pers een belangrijke rol als spreekbuis. De veelheid aan Vlaamse kranten en (week)bladen die in de 19de en 20ste ... Lees meer . Na de katholieke verkiezingsoverwinning in 1884 maakte het blad snel opgang: de oplage steeg binnen een half jaar van 6000 naar 10.000 exemplaren. Le Patriote publiceerde speciale edities over de schoolstrijd en gaf als goedkopere edities ook Le National (1891-1940) en Le National bruxellois (1894-1940) uit. Een andere uitgave was Le Patriote illustré, een geïllustreerd weekblad.

Zoals het luidde in haar programma van 1884 wilde de krant terugkeren naar de beginselen van 1830 en keerde ze zich tegen elke vorm van etatisme en collectivisme. Haar conservatieve filosofie berustte op de pijlers Vorst, Vaderland en Geloof. De afkeer van overheidsinterventie was zo groot dat in Le Patriote niet enkel de liberalen en de socialisten, maar ook de christendemocraten werden aangevallen. De krant kenmerkte zich daarbij door een scherpe, polemische toon.

Van oorlog tot oorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer verdween Le Patriote. Het blad werd door Victor Jourdain vervangen door La Libre Belgique, dat uitgroeide tot de grootste clandestiene krant tijdens de bezetting. Het sluikblad haalde een maximumoplage van 25.000 exemplaren. Beide broers Jourdain stierven in oktober 1918 en werden opgevolgd door hun zonen. Onder katholieke druk (onder andere van kardinaal Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer ) nam de krant na de bevrijding de naam aan van de clandestiene uitgave. Er werden ook een Luikse volkseditie (Le National liégoise) en een Nederlandstalig geïllustreerde versie (Het Huisgezin) uitgegeven, beide tot 1940. Tijdens het interbellum steeg de oplage van de krant van ongeveer 40.000 exemplaren in 1935 naar zowat 100.000 in 1939.

De onvoorwaardelijke trouw aan paus en Kerk Kerk
De verhouding tussen Kerk en Vlaamse beweging vertoont historisch een tweevoudig beeld. Enerzijds waren de godsdienstige en de Vlaamsgezinde overtuiging innig verstrengeld en vormde de cl... Lees meer bleek uit hoe La Libre Belgique zich in die periode positioneerde tegenover de opkomende Nieuwe Orde-stromingen. De krant sympathiseerde aanvankelijk met zowel de Franse filosoof en Action Française Action Française
De Action française was een Franse monarchistisch-nationalistische beweging uit de eerste helft van de 20ste eeuw. Binnen de Vlaamse beweging was de ontvankelijkheid voor haar ideeëngoed ... Lees meer -leider Charles Maurras als Rex Rex
Rex was een Belgische politieke partij (1935-1940) en een collaboratiebeweging in Franstalig België (1940-1944). Lees meer van Léon Degrelle Degrelle, Léon
Léon Degrelle (1906-1994) was de leider van Rex, initieel een Belgische, extreemrechtse nationalistische beweging, nadien omgevormd tot partij, die na 1936 radicaliseerde in fascistische ... Lees meer , maar trok haar steun in toen deze veroordeeld werden door respectievelijk de paus en kardinaal Ernest-Joseph van Roey Van Roey, Ernest-Joseph
Ernest-Joseph van Roey (1926-1961) was Kardinaal-Aartsbisschop van Mechelen. Hij aanvaardde geleidelijk de onvermijdelijkheid van een eentalig Vlaanderen en bestreed het Vlaams-nationalis... Lees meer . Tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer verscheen La Libre Belgique niet. Wel zijn er een aantal verzetskranten die zich opwierpen als de erfgenamen van het bekende sluikblad uit de Eerste Wereldoorlog. Zo zou La Libre Belgique (Peter Pan), onder leiding van de Brusselse advocaten Robert Logelain en Paul Struye, uitgroeien tot de belangrijkste verzet Verzet
Het georganiseerde verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Vlaamse provincies was doorgaans altijd Belgisch verzet: zowel op het vlak van de ideologische oriëntatie, de motieven en he... Lees meer skrant tijdens de bezetting.

De naoorlogse periode

Ook na de Tweede Wereldoorlog bleef de krant een rechts-katholiek, koningsgezind blad dat zich vooral op de katholieke burgerij richtte. Omwille van haar haast dogmatische unitaristische Unitarisme
Lees meer principes voer de krant aanvankelijk ook zeer fel uit tegen de Vlaamse beweging. Hoewel dit unitaristische standpunt behouden bleef, nam de krant na verloop van tijd toch een meer soepele houding aan tegenover het staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer sproces.

Naoorlogse thema's die felle reacties uitlokten waren de Koningskwestie Koningskwestie
Constitutioneel, politiek en maatschappelijk vraagstuk rond de persoon en de houding van koning Leopold III tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer (de krant positioneerde zich pro- Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer ), de schoolstrijd en 'Leuven Vlaams' (er werd tegen de overheveling van Leuven-Frans naar Wallonië gepleit). Daarna bleef La Libre Belgique traditioneel katholieke en unitaristische waarden verdedigen; haar invloed en impact namen echter stelselmatig af.

Directeur Paul Jourdain werd na zijn overlijden in 1954 opgevolgd door zijn neef Victor Zeegers, die de functie tot zijn dood in juni 1972 vervulde. De journalist Jean Daloze werd in 1973 de eerste hoofdredacteur die niet tegelijk ook directeur was. Op 28 december 1992 werd Jean Paul Duchateau benoemd tot hoofdredacteur. In december 1991 werd de groep Le Hodey met 99% van de aandelen meerderheidsaandeelhouder van de nv IPM (Information et Production Multimédia), die naast La Libre Belgique ook de kranten La Dernière Heure en L’Avenir uitgeeft.

La Libre Belgique had in 1970 een oplagecijfer van 170.000 exemplaren: 43,5% werd in Wallonië verkocht, 26,5% in Brussel en 30% in Vlaanderen. Volgens De Brusselse Post nam de krant in 1969 50.000 van de 57.000 in Vlaanderen verkochte Franstalige kranten voor haar rekening. In 1996 verkocht de krant gemiddeld iets minder dan 60.000 exemplaren per dag, en was ze nog steeds de meest gelezen Franstalige krant in Vlaanderen (12% van de oplage).

In 2021 verkocht La Libre Belgique volgens het Centrum voor Informatie over de Media (CIM) 50.000 exemplaren. Via de papieren krant en de website LaLibre.be, die sinds 2001 bestaat, bereikte de krant dat jaar meer dan 300.000 lezers. Dorian de Meeûs is er sinds 2018 hoofdredacteur van dienst. De kranten L’Avenir, Le Soir en Sudpresse hebben in Franstalig België het grootste marktaandeel in handen.