Ons Vaderland (1914-1922)

Publicatie
Luc Vandeweyer (2023, ongewijzigd), Luc Vandeweyer (1998)
Volledige titel
Ons Vaderland : Belgisch dagblad verschijnende alle dagen der week
Alternatieve titel
Ons Vaderland : Tolk van het Vlaamse Front
Periode
31 december 1914 -
februari 1922
Leestijd: 2 minuten

Dagblad, verscheen van 31 december 1914 af te Calais, van december 1918 af te Gent en in 1919 te Brussel, waar de publicatie in februari 1922 gestaakt werd.

Ons Vaderland werd oorspronkelijk uitgegeven door J. Baeckelandt met de medewerking van pater De Groeve s.j. en drukker A. Tempere. Eind mei 1915 kwam de redactie van het blad in handen van enkele radicale flaminganten Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
, die later de leiding van de Frontbeweging Frontbeweging
Aan het IJzerfront manifesteerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog flamingantisch verzet tegen de taaltoestanden in het leger. Naarmate het zich meer en meer organiseerde en groeide, vo... Lees meer
zouden vormen. Dit blad kan dus beschouwd worden als het officieuze orgaan van deze beweging. Tot de medewerkers behoorden: P. Bertrand, Hendrik Borginon Borginon, Hendrik
Hendrik Borginon (1890-1985) was lid van de leiding van de Frontbeweging en Vlaams-nationalistisch politicus in de Frontpartij en het Vlaamsch Nationaal Verbond. Tijdens de bezetting fung... Lees meer
, pater Jules Callewaert Callewaert, Jules
Dominicaan Jules Laurentius Callewaert (1886-1964) verwierf bekendheid als flamingantisch predikant. Zijn sympathie voor het VNV deed hem aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de colla... Lees meer
, Frans Daels Daels, Frans
Frans Daels (1882-1974) vormde de spil van de Vlaamsgezinde organisaties aan het IJzerfront en groeide in het interbellum als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en voorvechter van N... Lees meer
, Adiel Debeuckelaere Debeuckelaere, Adiel
Adiel Debeuckelaere (1888-1979) was een Vlaams-nationalistisch politicus. Hij zou zijn imago vooral opbouwen dankzij zijn leidende rol in de Frontbeweging. Lees meer
, Filip de Pillecyn De Pillecyn, Filip
Filip De Pillecyn (1891-1962) was schrijver en journalist. Hij was actief in de Frontbeweging, werkte voor De Standaard en De Tijd en stichtte het satirisch weekblad Pallieter. Tijdens de... Lees meer
, Hilaire Gravez Gravez, Hilaire
Hilaire Gravez (1889-1974) was een Vlaams-nationalistische politicus en arts, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een prominente rol speelde in de Frontbeweging. Tijdens de jaren 1930 koos... Lees meer
, Jan Guldentops Guldentops, Jan
Jan Guldentops (1891-1956) werd tijdens de Eerste Wereldoorlog actief in de Frontbeweging en werd nadien ambtenaar bij het bestuur van volksgezondheid. Tijdens de Tweede Wereldoorlog trad... Lees meer
, Jozef Simons Simons, Jozef
Jozef Simons (1888-1948) was een Kempische schrijver, die vooral bekendheid vergaarde met zijn oorlogsroman Eer Vlaanderen vergaat (1927). Lees meer
, Paul Vandermeulen Vandermeulen, Paul
Paul Vandermeulen (1893-1975) was een studentenleider, frontaalmoezenier en beroemd Vlaams katholiek figuur. Lees meer
, Victor Vangramberen Vangramberen, Victor
Priester Victor Vangramberen (1885-1970) was tijdens de Eerste Wereldoorlog legeraalmoezenier aan het IJzerfront. Lees meer
, Jozef Verduyn Verduyn, Jozef
Frontarts Jozef Verduyn (1884-1936) was een van de boegbeelden van Heldenhulde, een comité dat Vlaamse soldaten die tijdens de Eerste Wereldoorlog waren gesneuveld wilde eren met een Vlaa... Lees meer
, Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer
en Alfons van de Perre Van de Perre, Alfons
Lees meer
.

Van mei 1915 af tot midden 1918 werden pogingen ondernomen om het blad te versmelten, aanvankelijk met De Belgische Standaard De Belgische Standaard
Lees meer
, later met deze krant én met Ons Vlaanderen, dat te Parijs verscheen. Dit moest een aantal materiële moeilijkheden, zoals de papierbevoorrading, de verspreiding en de invloed, helpen oplossen. Al deze pogingen mislukten.

In 1917 had Ons Vaderland een oplage van circa 9000 exemplaren en telde het circa 5500 abonnees. Vanwege zijn Vlaams-radicale houding had het blad af te rekenen met sterke officieuze en officiële tegenwerking. Dankzij goede relaties met de censuur glipte er toch meer door de mazen dan volgens de Belgische normen geoorloofd was.

Na de oorlog werd Ons Vaderland het orgaan van Het Vlaamsche Front Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
. Maar het was de door activisten gedomineerde Opperste Raad die het blad in handen had gekregen en niet de vroegere leiding van de Frontbeweging. Daardoor weigerde de sterke Antwerpse partijafdeling Ons Vaderland te steunen. Er werd hulp gezocht in Nederland en in Duitsland, maar dit mocht niet baten. Het blad werd slecht geleid (onder anderen door Cesar Couvreur Couvreur, Cesar
Cesar Couvreur (1890-1947) was tijdens de Eerste Wereldoorlog betrokken bij de Frontbeweging. Na de oorlog leidde hij het dagblad Ons Vaderland van de Frontpartij. Lees meer
) en verloor veel abonnementen doordat de administratie de adressen van de gedemobiliseerde soldaten niet kon achterhalen. Vaak werd het een dag te laat bezorgd. Tot begin 1922 heeft men het volgehouden, zij het de laatste twee maanden met tweewekelijkse uitgaven. De overblijvende middelen werden gebruikt om de start van het weekblad Vlaanderen Vlaanderen (1922-1933)
Vlaanderen was een radicaal Vlaams-nationalistisch weekblad dat verscheen tussen 1922 en 1933. Het stond voor het grootste deel onder leiding van Robrecht de Smet en Josué de Decker. Het ... Lees meer
mogelijk te maken.

Literatuur

– M. Cordemans, Dr. Alfons Van de Perre's oorlogsjaren 1914-1918, 1963.
– A. Willemsen, Het Vlaams-nationalisme. De geschiedenis van de jaren 1914-1940, 1969.
– L. Wils, Flamenpolitik en aktivisme, 1974.
– L. Vandeweyer, 'Machtsstrijd in het Vlaamse Front. Het afsterven van "Ons Vaderland", de geboorte van "Vlaanderen"', in WT, jg. 44, nr. 4 (1985), p. 206-224.

Suggestie doorgeven

1975: Luc Schepens (pdf)

1998: Luc Vandeweyer

2023: Luc Vandeweyer

Databanken

Inhoudstafel