Association flamande pour la vulgarisation de la langue française
De Association flamande pour la Vulgarisation de la Langue française was een vereniging die ijverde voor het behoud van het Franstalige karakter van Vlaanderen. Ze was vooral in Gent actief in de periode voor de Eerste Wereldoorlog.
De Association flamande pour la Vulgarisation de la Langue française (AFVL) werd op 3 juni 1898 in Gent opgericht als reactie op de Hoogeschoolcommissie Vlaamsche Hoogeschoolcommissie
Lees meer , de Gelijkheidswet Gelijkheidswet
De gelijkheidswet van 1898 stelde het Nederlands voor officiële publicaties gelijk aan het Frans. De wet werd vanuit de Vlaamse beweging breed ondersteund, en leidde, na de Waalse afwijzi... Lees meer en het streven van de Vlaamse beweging in het algemeen. De oprichters waren vooraanstaande leden uit de hogere burgerij, advocaten, industriëlen en professoren, liberalen, maar ook katholieken en socialisten. De AFVL rekruteerde ruimschoots in het milieu van ‘Gand Français’. De leden raakten bekend onder de naam ‘vulgarisateurs’.
Het doel van de vereniging was: ‘Encourager et répandre l’étude et la pratique de la langue Française dans la partie flamande du pays’. Ze streefde naar het behoud van het tweetalige karakter van Vlaanderen en had hiervoor drie argumenten. De Franse cultuur in Vlaanderen was een teken van beschaving. Voor Gent in het bijzonder zou de vernederlandsing grote gevolgen hebben voor de uitstraling en rekrutering van de universiteit en bijgevolg voor de stad. Vanuit nationaal standpunt hield het verdwijnen van de Franse taal in Vlaanderen een risico in voor de eenheid van België.
De AFVL was een initiatief van de Franstalige elite, maar richtte haar werking uitdrukkelijk op het gewone volk. Zo organiseerde ze in volksbuurten Franse lessen, verspreidde ze onder de Vlaamse seizoenarbeiders in Frankrijk gratis een Frans-Vlaams handboek, richtte ze wedstrijden in de Franse taal in, opende ze een Franstalige bibliotheek en steunde ze ook andere Franstalige culturele verenigingen. De vereniging verrichte echter ook lobbywerk bij de gemeenteraadsverkiezingen. Zij drong aan op de oprichting in Gent van een dépendance van het Brusselse Institut Rachez, waar kinderen van de rijke, vrijzinnige bourgeoisie in het Frans onderwezen werden.
Ook als verzetsbeweging tegen de vernederlandsing van de Gentse universiteit was de vereniging actief. Als reactie tegen het optreden van de Drie Kraaiende Hanen Drie Kraaiende Hanen
De ‘drie kraaiende hanen’ was de benaming voor de drie volksvertegenwoordigers die in 1910-1911 over de partijgrenzen heen een campagne voor de vernederlandsing van de Rijksuniversiteit G... Lees meer stichtte de AFVL de Union pour la Défense de la Langue Française à l'Université de Gand Union pour la Défense de la Langue Française à l'Université de Gand
De Union pour la défense de la langue française à l’université de Gand werd in 1910 gesticht met als doel de vernederlandsing van de Gentse universiteit tegen te gaan. Nog vóór de Eerste ... Lees meer . De vulgarisateur Eugène Dauge, hoogleraar aan de Rechtenfaculteit, publiceerde het strijdschrift Contre la flamandisation de l’Université de Gand (1911).
De AFVL noemde zichzelf een Vlaamse vereniging en alleen Vlamingen of personen die in Vlaanderen woonden, konden lid worden. De vereniging beweerde te handelen in het belang van het Vlaamse volk: ze wilde het volk emanciperen door het Frans te leren. Hierin is waarschijnlijk de verklaring te vinden voor het lidmaatschap van Cyriel Buysse Buysse, Cyriel
Cyriel Buysse (1859-1932) was een invloedrijk auteur van naturalistische romans en toneelstukken. Lees meer en van Edward Anseele Anseele, Edward
Edward Anseele (1856-1938) was een Gents socialist en lag in 1885 mee aan de basis van de Belgische Werkliedenpartij. Hij was decennialang een van de tenoren van het socialisme in België.... Lees meer , die (althans in deze periode) de sociale kwestie boven de Vlaamse stelde.
In 1901 werden in Antwerpen en in Brussel afdelingen van de Association opgericht, maar zij hadden niet hetzelfde succes als de Gentse hoofdafdeling; de afdelingen in Brugge en in Oostende overleefden de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer niet. In Gent bleef de Association ook in de loop van de 20ste eeuw actief: ze organiseerde Franse cursussen en voordrachten, en hield een Franse bibliotheek open.
Literatuur
– G. van Severen, Soixante années de vulgarisation de la langue française en Belgique, 1958.
– E. Durnez, L'Association Flamande pour la vulgarisation de la langue française. Een verzetsbeweging tegen de vernederlandsing van de Gentse universiteit (1898-1914), Rijksuniversiteit Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1974.
– E. Durnez, Een verzetsbeweging tegen de vernederlandsing van de Rijksuniversiteit Gent, in: Ons Erfdeel, jg. 21, 1978, pp. 294-295.
– J. Huysmans, Pour le maintien de la culture Française en Flandre. De reaktie van de Franssprekende elite op de sociale veranderingen na Wereldoorlog I. Haar houding ten opzichte van de vernederlandsing van het openbare leven. Gent 1918-1940, Rijksuniversiteit Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1979-1980.
– H. Bossaert en K. de Clerck (red.), Kroniek van de strijd voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit, 1985.
– R. Mantels, Gent. Een geschiedenis van universiteit en stad, 1817-1940, 2013.
– G. Deneckere, Uit de ivoren toren. 200 jaar universiteit, 2017.
– R. Mantels, For the Language of Science: The Student Revolts on the Dutchification of Ghent University, 1918–1940, in: P. Dhondt e.a. Student Revolt, City, and Society in Europe. From the Middle Ages to the Present, 2018, pp. 338-357.