Bossier, Herman

Persoon
Nico Van Campenhout (2023, herwerking), Gaston Durnez (1998, aanvulling)

De Vlaamsgezinde journalist en publicist Herman Bossier (1897-1970) was tijdens de eerste twee decennia na de Tweede Wereldoorlog een van de sterkhouders van de culturele redactie van de krant De Standaard.

Pseudoniem
Arminius
Geboorte
Brugge, 26 februari 1897
Overlijden
Braine-l'Alleud, 4 maart 1970
Leestijd: 5 minuten

Herman Bossier was de zoon van de daensistische Brugse middenstander Arthur Bossier Bossier, Arthur
De Brugse winkelier Arthur Bossier (1869-1951) engageerde zich aanvankelijk in het daensisme en sympathiseerde later met het Vlaams-nationalisme. Hij genoot in de West-Vlaamse provincieho... Lees meer
. Als leerling van het Sint-Lodewijkscollege in zijn geboortestad debuteerde hij op zestienjarige leeftijd in de literatuur in het flamingantische studententijdschrift De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1875-1933)
De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) was een West-Vlaams scholieren- en studententijdschrift onder wisselende redactie van seminaristen, universiteitsstudenten en priester-leraars. Het ademde ... Lees meer
, waar hij naar eigen zeggen zijn ‘Vlaamse overtuiging’ ontwikkelde. Net als zijn broer Walter (1888-1977), de latere stadsbibliothecaris van Brugge, studeerde hij aan de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit, waar hij koos voor Germaanse filologie. Beide broers waren er actief in het activistische Gents Studentencorps Hou ende Trou Gentsch Studentencorps Hou ende Trou
Hou ende Trou – officieel het Gentsch Studentencorps Hou ende Trou (GSC) – was de overkoepelende studentenvereniging aan de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit (19... Lees meer
, terwijl zij in Brugge betrokken waren bij de cultuurkring Opstanding die werkzaam was in dezelfde sfeer. Tijdens de Eerste Wereldoorlog hield Bossier een dagboek bij, dat vooralsnog onuitgegeven bleef.

Journalist en publicist

Na de Eerste Wereldoorlog, toen oud-studenten van de Vlaamse Hogeschool in België hun studies niet verder konden zetten, ging Bossier aan de slag als journalist. Eerst was hij medewerker van een Franstalig filmtijdschrift en later van een beursblad, dat zijn boezemvriend Paul Pée (1899-1951) in Brussel opzette. Van 1921 tot 1930 was Bossier redactiesecretaris van Het Brugsch Handelsblad en regiocorrespondent van De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
. Van deze krant was hij tussen 1930 en 1940 parlementair redacteur en later rubriekleider cultuur. In deze periode fungeerde Bossier bovendien als adjunct-directeur van de persdienst van het Belgisch commissariaat-generaal op de wereldtentoonstellingen van Parijs (1937) en New York (1939). Tijdens de Tweede Wereldoorlog schreef Bossier, na zijn terugkeer uit Frankrijk, vanaf eind 1940 tot 1943 voor Het Algemeen Nieuws Het Algemeen Nieuws
Lees meer
, de gelijkgeschakelde editie van De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
. Vervolgens was hij ongeveer een jaar werkzaam in overheidsdienst. 

Na de Tweede Wereldoorlog werd Bossier door justitie verhoord, maar niet veroordeeld. Nadat hem dat als gevolg daarvan kortstondig werd verhinderd, werkte hij voor Het Nieuwsblad en De Nieuwe Standaard De Nieuwe Standaard
Lees meer
toen deze kranten werden uitgegeven door de N.V. De Gids. Nadat De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
in 1947 weer kon verschijnen, trad hij er opnieuw in dienst tot zijn pensionering in 1962. In de jaren 1960 werkte Bossier mee aan het progressieve Vlaamsgezinde maandblad Het Pennoen Het Pennoen (1950-1977)
Het Pennoen was een Vlaamsgezind maandelijks opinieblad dat, geleid door Jan Olsen, verscheen tussen 1950 en 1977. Het evolueerde van een traditioneel jeugdblad naar een vernieuwend en la... Lees meer
.

Als erudiete intellectueel en culturele omnivoor was Bossier goed thuis in zowel literatuur, beeldende kunst en muziek als in volkskunde, geschiedenis en heemkunde van Brugge en omgeving. Hij publiceerde onder meer over Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer
en Stijn Streuvels Lateur, Frank
Lees meer
, maar ook over Joris-Karl Huysmans (1848-1907) en August Strindberg (1849-1912),

vertaalde werk van onder meer Oscar Wilde (1854-1900) en bracht in tijdschriftartikels geregeld verslag uit over zijn reizen naar onder meer de Franse Alpen, Scandinavië en Marokko. Bossier, die leed aan ‘cyclische zenuwinzinkingen’, figureert als personage in de vierdelige romancyclus Mijn woningen (1950-1954) van Raymond Brulez Brulez, Raymond
Lees meer
.

De zaak Coucke en Goethals

Bossier, die sterk was geïnteresseerd in criminele (moord)zaken, werkte jarenlang aan een studie over de zogeheten zaak Coucke en Goethals Coucke en Goethals
De zaak Coucke en Goethals diende voor de Vlaamse beweging lange tijd als hét symbool van de taaltoestanden in het gerecht. Daarbij werd aangeklaagd dat de Frans onkundige Pieter Goethals... Lees meer
, twee in Wallonië werkzame Vlaamse arbeiders die als lid van een bende in 1860 werden veroordeeld voor medeplichtigheid aan een roofmoord in Couillet bij Charleroi en op 16 november van dat jaar werden onthoofd. Via de bemiddeling van Willem Pée Pée, Willem
De Vlaamsgezinde socialist Willem Pée (1903-1986) was hoogleraar Nederlandse taalkunde en dialectologie, achtereenvolgens aan de universiteiten van Luik en Gent. Lees meer
, een goede bekende van directeur-hoofdredacteur Herman Teirlinck Teirlinck, Herman
Lees meer
, verscheen de tekst in het nummer van april 1950 van het Nieuw Vlaams Tijdschrift Nieuw Vlaams Tijdschrift (NVT)
Lees meer
met de niets aan duidelijkheid over te laten ondertitel ‘Geschiedenis van een mythe’. In tegenstelling tot wat bijna een eeuw lang door Vlaamsgezinden was verkondigd, meende Bossier dat Coucke en Goethals wel degelijk schuldig waren en niet het slachtoffer van een gerechtelijke dwaling ten gevolge van hun gebrekkige kennis van het Frans.

Bossier bereidde daarna een boek voor over deze tot op heden onopgehelderd gebleven kwestie, dat er door zijn plotse overlijden kort na een heelkundige ingreep echter nooit is gekomen. Zijn medewerking aan de Encyclopedie van de Vlaamse beweging Encyclopedie van de Vlaamse Beweging
De tweedelige Encyclopedie van de Vlaamse beweging verscheen in 1973-1975 en gold jarenlang als het voornaamste naslagwerk met betrekking tot de geschiedenis van de Vlaamse beweging. ... Lees meer
, waarvoor hij had toegezegd, heeft hij evenmin nog kunnen concretiseren.

‘Als ik lang genoeg leef, zou ik wel eens mémoires willen schrijven’, vertelde Bossier ooit, maar hij kwam niet verder dan wat korte impressies over zijn collegetijd. De autobiografie van deze journalist-publicist, die ‘in heel het Vlaamse land bekend stond als een fijnzinnig en erudiet navorser op het brede terrein der kultuurgeschiedenis’, zou een bijzonder boeiend tijdsdocument hebben kunnen opleveren. ‘Gelovig, Vlaamsgezind en demokraat telde hij onder zijn vrienden mensen van de meest uiteenlopende opinies’, zo luidde het even terecht als piëteitsvol op zijn doodsprentje

Werken

Geschiedenis van een romanfiguur. De "chanoine Docre" uit L....-bas van J.K. Huysmans, 1942.
– Vertaling uit het Frans van M. Gijsen, Over het Vlaamsch Genie, 1946.
– De Zaak Coucke en Goethals, in: Nieuw Vlaams Tijdschrift, jg. 4, april 1950.
– Mijn Collegejaren tijdens de eerste Oorlog, in: Haec Olim, 1954-1955.
– Onze collegejaren tijdens de eerste Oorlog, in: Liber Amicorum Richard Declerck, 1960.
– Journalistieke herinneringen, in: Zo was Jan Boon, 1962.
– Herinneringen van een Brugs journalist, in: Burgerwelzijn, 12 januari 1968.

Literatuur

– J. de Ceulaer, Vijftig jaar journalist en “speurder”. Herman Bossier lijkt levende encyclopedie, in: De Standaard, 22 augustus 1967.
– A. Mertens, Herman Bossier schielijk overleden, in: De Standaard, 5 maart 1970.
– S.n., In memoriam Herman Bossier, in: ’t Pallieterke, 12 maart 1970.
– J. Olsen, Herman Bossier en Het Pennoen, in: Het Pennoen, mei 1970.
– W. Pée, Voor mijn vriend Herman, in: Het Pennoen, mei 1970.
– De Boekuil. Herman Bossier, in: Vooruit, 22 juni 1970.
– P. G. Buckinkx, Chrysanten voor Herman Bossier, in: Dietsche Warande en Belfort, 1970, pp. 300-301.
– F. Roose, Onze kwartierstaat. Herman Bossier, journalist (1897-1970), in: Vlaamse Stam. Tijdschrift voor Familiegeschiedenis, 1970, nr. 4, pp. 271-274.
– W. Bossier, Herman Bossier. Gezelle- en Streuvelskroniek, in: V.W.S.-Cahiers, jg. 10, nr. 2, zomer 1975.
– G. Durnez, De Standaard. Het levensverhaal van een Vlaamse krant, 2 dln., 1985 en 1993.
– E. Defoort, Al mijn illusies bloeien, 1991.
– P. Serrien, Oorlogsdagen. Overleven in bezet Vlaanderen tijdens de Eerste Wereldoorlog, 2013.
– G. Durnez, Wees op je hoede voor duivelse legenden! Sporen zoeken met Herman Bossier, in: G. Durnez, Een mens is maar een wandelaar, 2018, pp. 185-199.

Suggestie doorgeven

1973: Gaston Durnez (pdf)

1998: Gaston Durnez (pdf)

2023: Nico Van Campenhout

Databanken

Inhoudstafel