Du Toit, Stephanus

Stephanus du Toit was de jongste uit een gezin met 13 kinderen van een wijnboer van Hugenootse komaf. Hij doorliep de middelbare school in Paarl en het Theologisch Seminarie in Stellenbosch, waar hij afstudeerde in 1872. Du Toit onderging sterk de invloed van de Nederlandse protestantse theoloog en leider van de Anti Revolutionaire Partij, Abraham Kuyper (1837-1920). Van 1875 tot 1881 was hij predikant van de Nederduitse Gereformeerde Kerk Noorder Paarl, vlakbij zijn geboorteplaats in de Zuid-Afrikaanse Kaapprovincie.

Het Afrikaans

Het Afrikaans werd in de 19de eeuw door intellectueel en/of economisch beter gesitueerde Zuid-Afrikaners beschouwd als een soort dialect. Du Toit bestreed die houding en richtte in 1875 mee het Genootskap van Regte Afrikaners (GRA) op, dat ijverde voor de erkenning van het Afrikaans als schrijftaal naast het Nederlands. In 1876 richtte Du Toit Die Afrikaanse Patriot op, het eerste Afrikaanstalige (maand)blad, waarvan hij tot 1882 de drijvende kracht was. De ambitie van het GRA om een Verenigd Zuid-Afrika voor alle Afrikaans sprekenden te realiseren, leidde in 1879 onder impuls van Du Toit tot de oprichting van de politieke partij Afrikanerbond.

Vlaanderen en Zuid-Afrika

Du Toit kantte zich in 1877 scherp tegen de Britse annexatie van Transvaal – destijds de gebruikelijke naam voor Zuid-Afrika -, die na de eerste Boerenoorlog in 1881 weer ongedaan werd gemaakt. Vervolgens aanvaardde Du Toit de functie van ‘superintendant’ voor onderwijs in de Transvaalse regering, die hem was aangeboden door de pas verkozen president Stephanus Johannes Paulus Kruger (1825-1904).

Tijdens een officieel bezoek van een Zuid-Afrikaanse delegatie aan Europa ontmoette Du Toit in Antwerpen Julius de Geyter De Geyter, Julius
Julius de Geyter (1830-1905) was een progressief-liberale en Groot-Nederlandse flamingant in Antwerpen, die Nederlandstalige gedichten, liederen en krantenartikelen schreef. Lees meer , wat in de tweede helft van de jaren 1880 leidde tot een vrij intensieve briefwisseling en bescheiden culturele contacten tussen Vlaanderen en Zuid-Afrika. De Geyter nam uit de hem toegestuurde Zuid-Afrikaanse bladen bijdragen over in de Antwerpse liberale krant De Kleine Gazet De Kleine Gazet
De Kleine Gazet (1874-1888) was een Antwerps liberaal, progressief en Vlaamsgezind dag- en weekblad. Het fungeerde als het orgaan van diverse organisaties. Lees meer of putte er informatie uit om zelf artikels te schrijven over (de taalstrijd in) Zuid-Afrika. In 1889, tijdens een nieuwe reis naar Europa, kwam Du Toit in Vlaanderen terecht in het katholiek-liberale getouwtrek tussen De Geyter en de daensistische Daensistische beweging
Daensistische beweging is de verzamelnaam voor een geheel van feiten, opvattingen, organisaties, personen en strijdmiddelen die tijdens de late 19de en de vroege 20ste eeuw een onderdeel... Lees meer advocaat en politicus Adolf Pauwels Pauwels, Adolf
Adolf Pauwels (1864-1902) was tijdens zijn jonge jaren erg actief in de katholieke flamingantische scholieren- en studentenbeweging. Als advocaat en als politicus zette hij zich nadien vo... Lees meer , net als hij een sympathisant van de Zuid-Afrikaanse Boeren.

Latere levensjaren

Nadat hij omstreeks 1890 in Zuid-Afrika politiek op een zijspoor was terecht gekomen en hij tegelijk kreeg af te rekenen met financiële problemen, nam Du Toit opnieuw de redactionele leiding van Die Afrikaanse Patriot op zich en werkte hij aan een vertaling van de Bijbel in het Afrikaans. In 1898 probeerde hij tevergeefs om een parlementszetel te veroveren en in 1904 kon hij niet verhinderen dat Die Afrikaanse Patriot moest worden verkocht. Ondertussen ebden zijn contacten met de Vlaamse beweging helemaal weg.

Du Toit publiceerde – steevast in het Afrikaans – historische, taalkundige en theologische studies, reisverhalen, literair proza en poëzie.