Fassotte, Joris

Persoon
Olivier Boehme (2023, aanvulling), Dirk Luyten (1998)

Joris Fassotte (1882-1945) was een bankier en econoom, die een economische invulling gaf aan het Vlaams-nationalisme.

Pseudoniem
Liederik
Geboorte
Izegem, 5 januari 1882
Overlijden
Namen, 7 mei 1945
Leestijd: 3 minuten

Joris Fassotte (1882-1945) was een bankier en econoom, die reeds voor de Eerste Wereldoorlog met onder meer de oprichting van het Vlaamsch Handelsverbond mee wilde bouwen aan een Vlaamse economie. Tijdens de oorlog sloot hij zich aan bij het activisme en werkte hij met de Duitse bezetter mee aan de Vlaamse politieke en economische verzelfstandiging. De economische invulling van het Vlaams-nationalisme zette hij verder na de bevrijding. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stapte hij opnieuw in de collaboratie.

Joris Fassotte was samen met Leo Meert Meert, Leo
Leo Meert (1880-1963) was tijdens de Eerste Wereldoorlog een leider van het unionistische activisme. Ook had hij de leiding over Kolenverdeeling voor Vlaanderen. Lees meer
, en in navolging van Lodewijk de Raet De Raet, Lodewijk
Lodewijk de Raet (1870-1914) was een econoom en ambtenaar die in belangrijke mate bijdroeg aan de theorievorming over de Vlaamse beweging en deze van een sociaaleconomisch denkraam voorza... Lees meer
, een van de pioniers van het Vlaamse autonomiestreven op economisch vlak. Na zijn verhuizing naar Brussel studeerde Fassotte aan het atheneum van Elsene en daarna werd hij bankbediende. In 1914 bracht hij het tot bestuurder van het filiaal van de Nationale Bank in Dendermonde.

In het begin van de eeuw werd Fassotte actief in de Vlaamse beweging. Als secretaris van Meert lag hij mee aan de basis van de oprichting van het Vlaamsch Handelsverbond Vlaamsch Handelsverbond
Het Vlaamsch Handelsverbond (1908) was een belangengroep voor het bedrijfsleven. Het ijverde voor de vernederlandsing en de verspreiding van het Nederlands in de handelswereld. Na WOI ve... Lees meer
. Aanvankelijk ijverde hij enkel voor de vernederlandsing van het bedrijfsleven Bedrijfsleven
Onder impuls van intellectuelen, ondernemers en gesalarieerde kaders verkreeg de Vlaamse beweging een economische oriëntatie. De uitbouw van een Vlaams bedrijfsleven behelsde een politiek... Lees meer
, maar gaandeweg verruimde hij zijn ambitie tot de economische zelfstandigheid.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
wou Fassotte dit streven in de praktijk brengen met steun van de Duitsers. Hij ondertekende het anti-Belgische manifest van Jong-Vlaanderen Jong-Vlaanderen (1914-1918)
Jong-Vlaanderen (1914-1918) was een in Gent opgerichte activistische drukkingsgroep, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een radicaal Vlaams-nationalistisch en anti-Belgisch politiek progr... Lees meer
(5 december 1915) en trad toe tot de Brusselse Vereeniging van Vrienden der Vlaamsche Zaak Vereeniging van Vrienden der Vlaamsche Zaak
De Vereeniging van Vrienden der Vlaamsche zaak was een besloten groep van een beperkt aantal Vlaamsgezinden, die, zonder in de openbaarheid te treden, het activisme in Brussel hebben geve... Lees meer
. In opdracht van die organisatie schreef hij een voor de Politieke Afdeling van het Generaal-Gouvernement bestemd memorandum, waarin hij de aansluiting van Vlaanderen als autonome bondsstaat bij het Duitse Rijk bepleitte.

Onder het pseudoniem van Liederik publiceerde hij brochures en studies over de politieke en economische zelfstandigheid van Vlaanderen. Die publicatie-activiteiten zette hij verder na de Eerste Wereldoorlog. Hij drong erop aan het bedrijfsleven in Vlaanderen te vernederlandsen en een Vlaamse volkseconomie te creëren in het kader van een Vlaamse staat. De haven van Antwerpen en de Kempische steenkoolmijnen kende hij daarbij een cruciale rol toe. Zijn visie van een Groot-Nederland Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
en een door Duitsland gedomineerd Europa nam niet weg dat hij een open economie voor Vlaanderen het voordeligst achtte. Met zijn gedachtegoed plaatste Fassotte zich in de lijn van Lodewijk de Raet en bouwde hij mee aan een specifiek economische invulling van de Vlaamse beweging, die tijdens het interbellum aan belang won. Zijn invloed op zijn tijd en latere generaties was echter gering.

Vanwege zijn activistische opstelling (zie: Activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
) verloor Fassotte na de oorlog zijn betrekking bij de Nationale Bank. Hij vond een baan in de privésector. Hij bleef Duitsgezind en stapte tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
opnieuw in de collaboratie. Hij werd voorzitter van de financiële commissie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
,
die het financiële beleid moest voorbereiden met het oog op de machtsovername door de Vlaams-nationale partij. Fassotte werd tevens adviseur van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap (DeVlag) Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer
en ondervoorzitter van de Vlaamse Club voor Kunsten, Wetenschappen en Letteren Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren
De Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren werd op 5 juli 1923 als pluralistische vereniging opgericht. Het wilde de verzuiling in het Vlaamse gemeenschapsleven doorbreken en zo e... Lees meer
in Brussel. Hij trachtte sociale promotie te maken en probeerde vergeefs opnieuw in dienst te komen van de Nationale Bank. Hij kreeg echter wel een schadevergoeding van de Bormscommissie Bormscommissie
De Bormscommissie was een commissie die tijdens de Tweede Wereldoorlog schadevergoedingen uitkeerde aan door de Belgische overheid gestrafte activisten van de Eerste Wereldoorlog. Lees meer
en trad uiteindelijk in dienst van de afdeling Statistiek van de ledercentrale. Fassotte werkte eveneens voor de Duitse firma Otto Wolff. Hij trachtte daar carrière te maken door zich te beroepen op zijn Duitsgezindheid, die moest blijken uit zijn activistische opstelling tijdens de Eerste Wereldoorlog. Fassotte vluchtte bij de bevrijding naar Duitsland en overleed tijdens zijn repatriëring.

Werken

– Het Nederlandsch in de Belgische Handel, in: De Vlaamsche Gids, 1906.
– Vlaanderens economische zelfstandigheid, 1917.
– Vlaanderen, een zelfstandige staat, 1918.

Literatuur

– Th. Luykx, Bijdrage tot de geschiedenis van de economische bewustwording in Vlaanderen. Veertig jaar Vlaams Economisch Verbond 1926-1966 (met medewerking van M. Lamberty en F. Wildiers), 1967.
– O. Boehme, Greep naar de markt. De sociaal-economische agenda van de Vlaamse Beweging en haar ideologische versplintering tijdens het interbellum, 2008.

Suggestie doorgeven

1973: Jan Brans (pdf)

1998: Dirk Luyten (pdf)

2023: Olivier Boehme

Databanken

Inhoudstafel