Gilde van Sint-Lutgart

Vereniging gesticht te Tongeren op 16 juni 1947 om Sint-Lutgart ( Lutgardis Lutgardis
Lutgardis (1182-1246) was een Diets sprekende benedictines en mystica. Ze werd in Vlaamsgezinde middens vereerd als de patrones van het Vlaamse volk en van de Vlaamse beweging. Lees meer ) als patrones van Vlaanderen te doen kennen en vereren.

De stichters waren: deken H. van de Weerd en de pastoors C. Engelbos en J. Meeuwissen van Tongeren, prof. dr. J. Heuschen, later bisschop van Hasselt, de paters Desiderius A. Stracke Stracke, Desideratus
Desideratus (Desideer) A. Stracke (1875-1970) was een jezuïet en literatuurhistoricus, die een invloedrijke rol speelde in de katholieke Vlaamse beweging en het Vlaams-nationalisme. ... Lees meer en Leonce Reypens Reypens, Leonce
Lees meer , jezuïeten van het Ruusbroecgenootschap Ruusbroecgenootschap
Lees meer van Antwerpen, en de pater trappist Amandus Bussels van de Sint-Benedictusabdij van Achel. Mgr. Louis-Joseph Kerkhofs Kerkhofs, Louis-Joseph
Louis-Joseph Kerkhofs (1878-1962) was bisschop van Luik van 1927 tot 1961. Hij stond welwillend tegenover de Vlaamse Beweging, maar verzette zich tegen het Vlaams-nationalistisme. Hij ste... Lees meer , bisschop van Luik, nam het erevoorzitterschap waar en kardinaal Ernest-Joseph van Roey Van Roey, Ernest-Joseph
Ernest-Joseph van Roey (1926-1961) was Kardinaal-Aartsbisschop van Mechelen. Hij aanvaardde geleidelijk de onvermijdelijkheid van een eentalig Vlaanderen en bestreed het Vlaams-nationalis... Lees meer werd beschermheer, terwijl alle Vlaamse bisschoppen en vele abten erelid werden. In de jaren 1960 waren er circa 2000 leden.

De naam Gilde werd gekozen om aan te sluiten bij de Gilde van Sinte Luitgaarde Gilde van Sinte Luitgaarde
De Gilde van Sinte Luitgaarde was een in Brugge opgerichte culturele vereniging die vanaf 1874 de rechten van het West-Vlaams verdedigde en een aanval tegen het taalparticularisme trachtt... Lees meer van 1873-1874 rond Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer . In 1950 werd de Gilde een vereniging zonder winstoogmerk met als doel: "wetenschappelijke en vrome kennis verspreiden onder ons volk en Sint-Lutgart maken tot de algemeen erkende patrones van Vlaanderen".

De Gilde was zeer nauw betrokken bij de bouw van de Sint-Lutgartkerk van Tongeren, die door Mgr. Kerkhofs 'nationaal eigendom' werd genoemd. Tussen 1963 en 1973 hielp de Gilde mee aan het bouwen en bekendmaken van zes nieuwe Lutgartkerken en hield contact met deze parochies en met 32 Lutgartscholen in Vlaanderen. Zij was actief betrokken bij de Lutgarttentoonstellingen van Tongeren, Leuven, Brugge en Affligem, en bij de Lutgartprijskamp voor schilderijen van de Vlaamse Toeristenbond Vlaamse Toeristenbond
VTB-VAB (1922) was een cultureel-toeristische organisatie die bijdroeg aan de ontwikkeling van het toerisme en de mobiliteit in Vlaanderen. Ze was door haar financiële en culturele slagkr... Lees meer in 1982. Een bekroonde inzending van Edgard van der Herten, "Lutgart van Tongeren, symbool van Vlaanderen", werd door de Gilde in 1994 aan de kapel van de IJzertoren IJzertoren
De IJzertoren is een Vlaamsgezind monument in Diksmuide, dat in 1928-1930 werd opgericht als eerbetoon aan de Vlaamse soldaten die sneuvelden aan het IJzerfront tijdens de Eerste Wereldoo... Lees meer te Diksmuide geschonken.

In 1957 ontstond het driemaandelijks tijdschrift Sint-Lutgart, Schutsvrouw van Vlaanderen. Van 1947 tot 1980 werd de Gilde geleid door Bussels en van 1980 tot 1993 door prof. dr. Alfred Deboutte. Sindsdien is het voorzitterschap in handen van Herman Waterschoot.

De Gilde bezit een waardevol Lutgartarchief ten huize van Lutgart Dosfel in Dendermonde. Zij zorgt voor de verspreiding van een nieuwe Nederlandse vertaling van de Vita Lutgardis van Thomas van Cantimpré met commentaar van dr. Guido Hendrix: Ontmoetingen met Lutgart van Tongeren, benedictines en cisterciënzerin, 1182-1246-1996, een jubileumuitgave bij de 750ste sterfdag van de heilige. Naast de zorg voor het tijdschrift wordt gewerkt aan een compendium over de iconografie van de heilige Lutgart, aan een bibliografie over de heilige Lutgart en aan het verzamelen van archiefstukken.