Kerkhofs, Louis-Joseph

Loopbaan

Louis-Joseph Kerkhofs studeerde aan de colleges in Peer en in Hasselt en aan de Gregoriana in Rome. Kerkhofs werd tot priester gewijd in Luik op 22 september 1900 en doceerde achtereenvolgens aan het Klein Seminarie van Sint-Truiden Klein Seminarie van Sint-Truiden
Lees meer (1901-1907) en aan het Grootseminarie van Luik (1917-1927), waar hij ook president werd. Op 11 februari 1925 werd hij tot hulpbisschop gewijd en op 18 augustus 1927 volgde hij Martinus-Hubertus Rutten Rutten, Martinus-Hubertus
Martinus-Hubertus Rutten (1841-1927) was een Vlaamsgezinde bisschop in Luik, die zich hoofdzakelijk bezighield met het vernederlandsen van het arbeidersmilieu en het onderwijs. Hij stond ... Lees meer op als bisschop van Luik. Op 8 december 1961 nam hij wegens langdurige ziekte ontslag en werd hij benoemd tot titelvoerend aartsbisschop van Serre. Kerkhofs wordt beschouwd als een man met een grote intelligentie en werkkracht. Hij werd als seminariepresident en later als bisschop geliefd om zijn menselijkheid, sociaalvoelendheid en zijn bescheidenheid. Hij gaf een belangrijke impuls aan de christelijke sociale werken en aan de katholieke actie. Hij stimuleerde eveneens de eucharistische en mariale devotie.

Voor een bisschoppelijke Vlaamse studentenbeweging

Kerkhofs was niet Vlaamsgezind zoals zijn voorganger, maar hij stond welwillend tegenover de Vlaamse Beweging, zolang zij zich niet in Vlaams-nationalistisch vaarwater begaf. Hij bleef in het spoor van zijn voorganger voorstander van een bisschoppelijke Vlaamse studentenbeweging die was onttrokken aan het gezag van het vanuit Leuven bestuurde Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer (AKVS). Kerkhofs poogde met succes de aantrekkingskracht van het AKVS op de studerende jongeren van zijn bisdom te verminderen door hen expliciet te verbieden deel te nemen aan activiteiten van de nationalistische studentenbeweging, zoals de Heel-Nederlandse gouwdag in Maaseik in 1930 en de AKVS-gouwdag in Maaseik in 1931. Tegelijkertijd bracht hij de bisschoppelijke studentenbeweging onder de nieuwe koepel van het Jeugdverbond voor Katholieke Actie Jeugdverbond voor Katholieke Actie
Lees meer (JVKA) waarvan hij vanaf 1929 de uitbouw in zijn bisdom sterk stimuleerde en waarin katholieke en Vlaamse werking werden verenigd. In de tweede helft van de jaren 1930 kwam een nieuwe synthese tot stand in de Katholieke Studentenactie -- Jong Limburg, met aparte gouwbesturen voor de Katholieke Actie en de Vlaamse actie. In tegenstelling tot Ernest-Joseph van Roey Van Roey, Ernest-Joseph
Ernest-Joseph van Roey (1926-1961) was Kardinaal-Aartsbisschop van Mechelen. Hij aanvaardde geleidelijk de onvermijdelijkheid van een eentalig Vlaanderen en bestreed het Vlaams-nationalis... Lees meer betoonde Kerkhofs steun en medeleven aan ontgoochelde en vernederde deelnemers aan de JVKA-bedevaart naar Rome in 1931, onder wie er relatief veel Limburgse jongeren waren.

Tegen een Vlaams-nationalistische partij

Kerkhofs verzette zich eveneens tegen een zelfstandige Vlaams-nationalistische partijvorming in zijn bisdom, die afbreuk deed aan de eenheid van de katholieke partij. De nieuw gestichte Katholieke Vlaamsche Volkspartij Katholieke Vlaamsche Volkspartij
De Katholieke Vlaamsche Volkspartij was de Vlaamse vleugel van het Blok der Katholieken van België, opgericht op 11 oktober 1936 met als Franstalige tegenhanger de Parti catholique social... Lees meer waarmee Gerard Romsée Romsée, Gerard
Lees meer in 1929 aan de verkiezingen deelnam werd tot tweemaal toe door de bisschop veroordeeld. Deze verkiezingen brachten niettemin een doorbraak van de Vlaams-nationalistische partij en een nederlaag voor de katholieke partij. De nationalisten hielden eveneens stand bij de verkiezingen van 1932 ondanks de nieuwe tussenkomst van Kerkhofs op verzoek van priester-senator Pieter J. Broekx Broekx, Pieter Jan
De priester Pieter Jan Broekx (1881-1968) was als directeur van het Secretariaat voor Godsdienstige en Maatschappelijke Werken, oprichter van Ons Limburg en provinciaal senator een van d... Lees meer .

Tweede Wereldoorlog

In het begin van de Tweede Wereldoorlog, na de capitulatie en de breuk tussen regering en koning, vaardigde Kerkhofs op 6 juni 1940 een pastorale brief uit waarin hij de mensen aanspoorde zich niet bij de feiten neer te leggen maar ondanks alles te blijven hopen. Zijn lof ging niet alleen naar de koning, aan wie hij integendeel op een elegante manier liet verstaan dat het onverstandig zou zijn om in die omstandigheden te willen regeren, maar ook naar de regering. Dat klonk heel anders dan de defaitistische toon die werd aangeslagen in de pastorale brief die van kardinaal-aartsbisschop Ernest Van Roey enkele dagen eerder aan het verslagen land had gericht en die bovendien een volledige rechtvaardiging inhield van de houding van de koning en tegelijk een nauwelijks verholen veroordeling van die van de regering. Ook bij de uitvaardiging van de gezamenlijke pastorale brief op 7 oktober 1940 zaten Van Roey en Kerkhofs op een heel andere golflengte. Kerkhofs had de aartsbisschop aangeraden om in deze brief te onderstrepen dat België het onschuldige slachtoffer was van de Duitse agressie, om het hoopvolle perspectief van de herwonnen onafhankelijkheid in het vooruitzicht te stellen en om niet enkel hulde te brengen aan de koning maar ook aan de regering. Van Roey legde het advies van zijn Luikse collega naast zich neer. De bisschoppelijke brief hield geen veroordeling in van de Duitse agressie en bracht opnieuw eenzijdig hulde aan de koning. Hij werd niettemin ook door Kerkhofs ondertekend. In de loop van de oorlog zou de Luikse bisschop protesteren tegen opeising, de ‘deportatie’ zoals hij het noemde, van arbeiders voor de verplichte tewerkstelling en verzette hij zich energiek tegen het weghalen van de kerkklokken. Hij leverde ook grote inspanningen voor de bescherming van joden, in het bijzonder van joodse kinderen, en hield een tijdlang de grootrabbijn van Luik in zijn paleis verborgen.

Houding tegenover de repressie

Na de oorlog spande Kerkhofs zich door persoonlijke tussenkomsten en openbare verklaringen in om de uitwassen van de repressie tegen te gaan. Op 2 februari 1945 vaardigde hij een brief uit waarin hij de repressie vergeleek met nazi-praktijken. Op 2 februari 1946 kloeg hij de ‘triomf van de onrechtvaardigheid’ aan. In 1948 volgde nog een pastorale brief, waarin hij eens temeer stelde dat, alhoewel er recht moest geschieden aan de schuldigen van de collaboratie, de mensen zich niettemin moesten laten leiden door gevoelens van vergevingsgezindheid en naastenliefde en niet door gevoelens van wraak.