IJzerbedevaardersforum

Context en oprichting

Het IJzerbedevaartsforum was een dissidente afscheuring van het meer gematigde IJzerbedevaartcomité IJzerbedevaartcomité
Lees meer en werd officieel opgericht op 13 mei 1995. De ontstaansgeschiedenis van het forum situeert zich in de periode na het Sint-Michielsakkoord Sint-Michielsakkoord
Het Sint-Michielsakkoord (1992) was een regeerakkoord rond de vierde fase van de federale staatshervorming. Het vormde België om tot een federale staat. Lees meer (1993). Toen kwam de oude tweespalt tussen de traditioneel rechts-radicale en de federalistische Vlaams-nationalisten opnieuw aan de oppervlakte.

Twee gebeurtenissen vormden de aanleiding tot de breuk. Ten eerste was er de vrije tribune van de ondervoorzitter van het IJzerbedevaartscomité, Paul de Belder, medeondertekend door Hugo van Hemelryck Van Hemelrijck, Hugo
Lees meer en Herman d'Espaillier, op 11 juli 1994 waarin zij openlijk afstand namen van het rechts-radicale Vlaams-nationalisme van het Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer (VB). Ten tweede was er de moderne 'vertaling' door comitévoorzitter Lionel Vandenberghe Vandenberghe, Lionel
Lionel Vandenberghe (1943-2023) was voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en senator voor Spirit. Lees meer van de traditionele boodschap van ‘Zelfbestuur, Nooit meer oorlog Nooit meer oorlog
‘Nooit meer oorlog’ is een leuze die bij de voltooiing van de IJzertoren in 1931 op de voet van het monument werd aangebracht. De spreuk was gangbaar in de hele Europese vredesbeweging v... Lees meer en Godsvrede Godsvrede
Godsvrede is een middeleeuws begrip dat een schorsing van de vijandelijkheden tussen verschillende partijen inhoudt. In de geschiedenis van de Vlaamse beweging werd het begrip op verschil... Lees meer ’ in ‘vrijheid, vrede en verdraagzaamheid’, met de bedoeling de jeugd opnieuw bij dit jaarlijks gebeuren te betrekken. Veertien leden van het IJzerbedevaartcomité, later de Groep van Gent genoemd, reageerden openlijk op deze ontwikkelingen door een zogenaamde Verklaring van Gent in augustus 1994 uit te geven. Toen vier onder hen (Michiel Debackere, Erik Peeters, Herman Bosteels, en Bart Vandermoere) bij een geplande vernieuwing van de algemene vergadering in januari 1995 geen nieuw mandaat kregen, namen alle leden van de Groep van Gent ontslag uit de raad van bestuur van het Comité. Hun ongenoegen had betrekking op de procedure van de statutaire verkiezing, de 'onderdrukking' van de zelfbestuur-eis ten voordele van het pacifistische aspect en de volgens hen te nauwe banden van het comité met de politiek en de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU) in het bijzonder. De Groep van Gent wist aanvankelijk een belangrijk deel van de Vlaamse beweging achter zich te krijgen: VB, Taal Aktie Komitee Taal Aktie Komitee
Het Taalaktiekomitee (TAK) (1972) is een partijpolitiek-onafhankelijke Vlaams-nationalistische actiegroep met – zeker tot in de jaren 1990 – als handelsmerk ludieke stunts en verrassende ... Lees meer (TAK), Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen
Het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen (OVV) werd officieel opgericht op 13 mei 1966 en overkoepelt een hele reeks Vlaamsgezinde organisaties en verenigingen van uiteenlopende (ideol... Lees meer (OVV), de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer (VVB) en het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer (DF).

Vlak voor een verzoeningsgesprek gepland op 14 mei 1995, kwamen enkele radicale dissidenten onder impuls van Lieven van Gerven Van Gerven, Lieven
Lieven van Gerven (1928-2002) was hoogleraar natuurkunde aan de KU Leuven. Hij behoorde tot de radicale flank van de Vlaamse beweging en was onder meer voorzitter van het Davidsfonds (198... Lees meer (Davidsfonds), Peter de Roover De Roover, Peter
Peter de Roover (1962) is een Vlaams-nationalistisch politicus voor de N-VA. Sinds 2016 is hij fractieleider in de Kamer. Lees meer (VVB) en Ledy Broeckx Broeckx, Ledy
Ledy Broeckx (1945) was actief in het Vlaams Nationaal Jeugdverbond, onder meer als verbondsleidster van 1985 tot 2000. Ze lag ook mee aan de basis van de stichting van de IJzerwake. ... Lees meer ( Vlaams Nationaal Jeugdverbond Vlaams Nationaal Jeugdverbond
Het Vlaams Nationaal Jeugdverbond is een Vlaams-nationalistische jeugdbeweging, die in 1960 werd opgericht door Jaak van Haerenborgh. Ze werd al snel de leidende en na verloop van tijd de... Lees meer (VNJ)) samen met de bedoeling deze verzoeningspoging te verijdelen. Ze slaagden in hun opzet. Na de officiële stichting van het IJzerbedevaartsforum op 31 mei 1995, met de voorstelling van de beginselverklaring aan de pers, vond er geen tweede gesprek meer plaats.

Werking en verzoeningspogingen

Om zijn eisen kracht bij te zetten verzamelde het forum 4500 tot 5000 handtekeningen. Niettemin putte het zijn kracht vooral uit het feit dat het een soort overkoepelende structuur vormde voor de onvrede van prominenten binnen andere verenigingen ( Guido Moons Moons, Guido
Guido Moons (1954) was onder andere regieassistent van de IJzerbedevaart, medeoprichter van het IJzerbedevaardersforum, woordvoerder van het Taal Aktiekomitee en (onder)voorzitter van de ... Lees meer - TAK, Hugo Portier Portier, Hugo
Lees meer - Algemeen Nederlands Zangverbond Algemeen Nederlands Zangverbond
Het huidige Algemeen Nederlands Zangverbond werd in 1933 opgericht onder de naam Vlaamsch Nationale Zangfeesten, als organiserend actiecomité achter het Vlaams Nationaal Zangfeest, dat in... Lees meer , Gui Celen - Marnixring Marnixring
De Marnixring is een Vlaamse serviceclub. Vlaamsgezindheid is een essentieel onderdeel van de club, maar ook dienstvaardigheid, vriendschap en dienstbetoon staan centraal. Lees meer , en Jan Jambon Jambon, Jan
Jan Jambon (1960), informaticus, brak in 1988 met de VU en werd een prominente figuur in de Vlaamse Volksbeweging. Hij pleitte voor een onafhankelijk Vlaanderen in de EU. In 2006 trad hi... Lees meer - OVV. Ook bladen als 't Pallieterke 't Pallieterke
’t Pallieterke (1945-…) is een Vlaams-nationalistisch weekblad, dat aanvankelijk uiterst-rechts georiënteerd was en overwegend satirische bijdragen publiceerde, maar dat de afgelopen dece... Lees meer , Dietsland Europa Dietsland Europa
Het tijdschrift Dietsland Europa was het blad van de Jong Nederlandse Gemeenschap en later van Were Di. Het verdedigde radicaal Vlaamse, Groot-Nederlandse en extreemrechtse standpunten en... Lees meer , Journaal van Mark Grammens Grammens, Mark
Mark Grammens (1933-2017) was van het begin van de jaren 1960 tot enkele jaren vóór zijn overlijden een Vlaamsgezinde opiniemaker in Vlaanderen: aanvankelijk via het weekblad De Nieuwe, l... Lees meer en het partijblad van het VB steunden het forum in hun strijd tegen het Comité.

Op de woelige bedevaart van 1995 eisten de forumaanhangers via gele sjaaltjes en ballonnen inspraak en organiseerden ze een alternatieve bijeenkomst aan de rechterkant van de weide. Deze eis tot inspraak was volgens het Comité enkel een alibi voor de wens een traditionalistische, rechtse koers te varen. Forumwoordvoerder De Roover was het met deze stelling niet eens; de breuk tussen het comité en het forum kan volgens hem niet gelijkgesteld worden met de tegenstelling CVP/VU-VB.

Naar aanleiding van de bedevaart van 1995 kwam trouwens interne verdeeldheid binnen de radicale fractie aan het licht. Het Forum bij monde van Van Gerven nam afstand van de Groep van Gent en van de Werkgroep Radicalisering van de IJzerbedevaart rond het VNJ. In het najaar van 1995 resulteerden onderhandelingen tussen comité en forum tot volgend akkoord: van april 1996 af zouden 30 van de 50 comitéleden voortaan worden verkozen.

Ondanks de bedevaart van 1996, waar voorzitter Vandenberghe door een fluitconcert van de radicalen het zwijgen werd opgelegd, bleef het Comité contacten onderhouden met enkele radicalen. Dit leidde in januari 1997 (via het in 1996 ingevoerde systeem van periodieke provinciale verkiezingen) tot de herverkiezing van enkele dissidente leden (ex-Groep van Gent) binnen het Comité, waaronder Peeters en Moons. Debackere werd hierbij niet verkozen.

In juli 1998 kwam het tot een verzoeningsakkoord tussen het IJzerbedevaartcomité en werd de ontbinding van het IJzerbedevaartsforum in het vooruitzicht gesteld. Maar het Forum bleef op een laag pitje bestaan en liet in februari 2000 weer van zich horen. Toen klaagden secretaris Edwin Truyens Truyens, Edwin
Edwin Truyens (1954) is een advocaat en nationalist van de ethisch-conservatieve strekking. Hij stichtte de Nationalistische Studentenvereniging en vervulde belangrijke kaderfuncties in h... Lees meer en voorzitter Jan Jambon in een brief aan het IJzerbedevaartcomité over de naar hun zin te lauwe koers tijdens de vorige bedevaart. Sinds 2003 organiseert IJzerwake jaarlijks een alternatieve bedevaart.