IJzersymbolen

Begrip
Redactie (2023, tekstredactie), Bruno De Wever (1998)
Leestijd: 2 minuten

IJzersymbolen is de benaming die door het IJzerbedevaartcomité IJzerbedevaartcomité
Lees meer
werd gegeven aan een groep van overleden of gesneuvelde Vlaamse frontsoldaten: Renaat de Rudder De Rudder, Renaat
Renaat de Rudder (1897-1917) was actief in de Frontbeweging. Nadat hij werd gedood tijdens een verkenningstocht, ging De Rudder als een van de ‘IJzersymbolen’ deel uitmaken van de Vlaams-... Lees meer
, Firmin Deprez Deprez, Firmin
Firmin Deprez 1890-1916) speelde vóór de Eerste Wereldoorlog een belangrijke rol in de katholieke Vlaamsgezinde scholieren- en studentenbeweging. Hij sneuvelde in 1916 aan het IJzerfront ... Lees meer
, Juul de Winde De Winde, Jules
Juul De Winde (1893-1918) was musicus, dichter en acteur. Hij sneuvelde tijdens de Eerste Wereldoorlog als luitenant aan het IJzerfront. Zijn stoffelijk overschot werd bijgezet in de cryp... Lees meer
, Joe English English, Joe
Joe English (1882-1918) was een Brugse kunstschilder, die zijn grote faam binnen de Vlaamse beweging vooral ontleende aan zijn tekenwerk als frontkunstenaar. Lees meer
, Frans Kusters Kusters, Frans
Frans Kusters (1891-1917) sneuvelde aan het IJzerfront. Hij werd in 1932 bijgezet in de crypte van de IJzertoren. Lees meer
, Frans van der Linden Van der Linden, Frans
Frans van der Linden (1894-1918) speelde tijdens de Eerste Wereldoorlog een bedrijvige rol binnen de Frontbeweging. Na zijn overlijden aan het eind van de oorlog werd hij een van de zogen... Lees meer
, Edward Van Raemdonck, Edward
Lees meer
en Frans van Raemdonck Van Raemdonck, Frans
Lees meer
, Lode de Boninge De Boninge, Lode
Lode de Boninge (1896-1918) was een brancardier tijdens de Eerste Wereldoorlog, die zich aansloot bij de Frontbeweging. De Boninge sneuvelde op 7 mei 1918 en werd na de oorlog verheven to... Lees meer
en Bert Willems Willems, Bert
Bert Willems (1894-1918) sympathiseerde tijdens de Eerste Wereldoorlog met de Frontbeweging en was actief als medewerker van Ons Vaderland. Na zijn dood aan het front in september 1918 we... Lees meer
.

Nadat de eerste IJzerbedevaarten naar de verschillende graven trokken om de hulde te betonen aan deze Vlaamse 'IJzerhelden', werden in 1932, tijdens de dertiende IJzerbedevaart, hun stoffelijke resten bijgezet in de crypte onder de IJzertoren IJzertoren
De IJzertoren is een Vlaamsgezind monument in Diksmuide, dat in 1928-1930 werd opgericht als eerbetoon aan de Vlaamse soldaten die sneuvelden aan het IJzerfront tijdens de Eerste Wereldoo... Lees meer
, uitgezonderd De Winde, die slechts in 1937 werd bijgezet en De Boninge, die in Wevelgem werd begraven.

Ook enkele voorwerpen die het lijden van de Vlaamse soldaten verzinnebeelden, maken deel uit van de IJzersymbolen: de steen van Merkem met het zogenaamd met bloed geschreven opschrift "Hier ons bloed wanneer ons recht" en een naar de crypte overgebracht stukgeschoten kruisbeeld uit Nieuwpoort.

Het verhaal over het leven en de dood van de IJzerhelden maakt deel uit van het ritueel van de IJzerbedevaart. Gezamenlijk symboliseren de soldaten, afkomstig uit alle Vlaamse provincies, de strijd van het idealistische Vlaanderen tegen België dat verantwoordelijk wordt gesteld voor hun dood. De symboliek is sterk religieus geladen. De soldaten zouden hun bloed hebben geofferd voor de redding van hun volk. Elk van hen staat voor sacrale deugden. Allen verzinnebeelden ze volksverbondenheid boven klassen- en standsverschillen uit. Hoewel hun offer in een realistisch kader wordt geschetst, moet hun overgeleverd levensverhaal geïnterpreteerd worden als een heiligenleven waarbij de werkelijke feiten irrelevant zijn.

Literatuur

– F. Weyns, De tussenoorlogse IJzerbedevaarten (1920-1939). Een onderzoek naar de politieke symboliek en de mythevorming, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1992.

Suggestie doorgeven

1973: Luc Schepens (pdf)

1998: Bruno De Wever

2023: Redactie

Inhoudstafel