Janssens, Aloïs

Persoon
Redactie (2023, herwerking), Daniël Verhelst (1998)

Aloïs Janssens (1887-1941) was een Vlaamse priester die vlak voor en tijdens de Eerste Wereldoorlog een Vlaamsgezinde bedrijvigheid ontplooide, onder meer als medewerker van verschillende tijdschriften.

Geboorte
Zele, 26 januari 1887
Overlijden
Leuven, 6 juli 1941
Leestijd: 2 minuten

Aloïs Janssens volgde middelbaar onderwijs aan het Klein Seminarie van Sint-Niklaas Klein Seminarie van Sint-Niklaas
Het Klein Seminarie van Sint-Niklaas, gesticht in 1808 en sinds de fusie met het Sint-Jozefinstituut in 1950 herdoopt tot Sint-Jozef-Klein-Seminarie, had lange tijd de reputatie een broei... Lees meer
en trad in 1904 in de congregatie van Scheut. Na zijn theologische vorming werd Janssens in 1910 tot priester gewijd en benoemd tot professor in het Theologicum van Scheut te Leuven.

Tijdens zijn theologische vorming werd Janssens flamingant en werd hij opgenomen in de vriendenkring van Lodewijk Scharpé Scharpé, Lodewijk
Lodewijk Scharpé (1869-1935) was een taalkundige die aan het begin van de 20ste eeuw bijdroeg tot de vernederlandsing van de Leuvense universiteit. Na de Eerste Wereldoorlog zette hij zic... Lees meer
, Jozef de Cock De Cock, Jozef
Germanist Jozef de Cock (1877-1944) was hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij steunde openlijk de Vlaamse studenten. In 1915 pleitte hij voor administratieve scheiding, wa... Lees meer
, Frans Olbrechts Olbrechts, Frans
Frans M. Olbrechts (1899-1958) was een Vlaams filoloog, volkskundige en etnoloog, die met zijn wetenschappelijke werk, zijn waardering voor etnische kunst en zijn vernieuwende beleid als ... Lees meer
en Jozef Bittremieux Bittremieux, Jozef
Jozef Bittremieux (1878-1950) was een Vlaams katholiek priester, kanunnik en theoloog. Hij doceerde aan de Leuvense universiteit als eerste theologie in het Nederlands en steunde er de op... Lees meer
. In 1910 was hij in Leuven medestichter van het tijdschrift Onze Kongo Onze Kongo
Onze Kongo was een Vlaamsgezind, wetenschappelijk tijdschrift over de kolonie dat gedragen werd door een groep Leuvense professoren en missionarissen. Lees meer
.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
verbleef Janssens in Engeland en in Nederland en werkte hij mee aan De Stem uit België De Stem uit België
De Stem uit België (1914-1919) was een Vlaams exilblad dat tijdens de Eerste Wereldoorlog werd uitgegeven vanuit Londen onder leiding van Floris Prims. Het weekblad was katholiek en Vlaam... Lees meer
, Vrij België Vrij België
Vrij België was een weekblad van de Belgisch loyale flamingantische vluchtelingenpers, uitgegeven in Den Haag (1915-1918), onder hoofdredactie van de katholiek Frans van Cauwelaert en de ... Lees meer
en De Klok uit België. Hij werd bevriend met Carlos van Sante Van Sante, Carlos
Carlos van Sante (1896-1947) was een Vlaamse dominicaan, die deel uitmaakte van het radicaal Vlaamsgezinde en pro-activistische milieu rond kapelaan Cyriel Verschaeve. Tijdens de Eerste ... Lees meer
toen die het front verlaten had. Uit de briefwisseling met De Cock en met Van Sante blijkt duidelijk dat Janssens in zijn Vlaamsgezinde overtuiging steeds meer overhelde naar de radicale kant en om die reden kon hij niet akkoord gaan met het door Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
gestichte Vlaamsch-Belgisch Verbond Vlaamsch-Belgisch Verbond
Het Vlaamsch-Belgisch Verbond (1917) was tijdens WOI in Nederland een vereniging van Vlaamse uitgewekenen. Het telde tal van afdelingen en ijverde voor een programma van vernederlandsing... Lees meer
en zijn minimumprogramma Minimumprogramma
Het Minimumprogramma was de benaming voor het eisenpakket dat de Belgisch-loyale flaminganten, in het bijzonder inzake taalwetgeving, in de periode tussen de beide wereldoorlogen nastreef... Lees meer
.

Na de oorlog hield Janssens nog contact met De Cock en Van Sante maar hij staakte zijn expliciete Vlaamsgezinde bedrijvigheid om al zijn krachten te wijden aan zijn theologische studie, die hij, als een der eersten, in het Nederlands schreef.

Werken

– Tegen aktivisme, in: De Stem uit België, jg. 3, 1917, nr. 48, p. 4.
– Belgische en Vlaamsche belangen, in: De Stem uit België, jg. 3, 1917, nr. 48, p. 4.

Literatuur

– W.A. Grootaers en M.D. van Coillie, Proeve eener bibliographie van de Missionarissen van Scheut, 1938.
– D. Verhelst, Lord Halifax and the Scheut Father Aloïs Janssens (Recherches Oecuméniques, dl. 2, 1967).
– A. de Bleeker, Kerk en Missie bij A. Janssens, Katholieke Universiteit Leuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1972.
– D. Verhelst, Janssens, Aloïs, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, dl. 6, 1974.

Suggestie doorgeven

1973: Daniël Verhelst (pdf)

1998: Daniël Verhelst

2023: Redactie

Databanken

Inhoudstafel