Journal des Flandres

Publicatie
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Sam Van Clemen (1998)

De liberaal-katholieke krant Journal des Flandres werd vanaf 1830 uitgegeven in Gent. Het dagblad evolueerde in de late jaren 1830 van een democratisch katholicisme naar een religieus liberalisme. In 1852 fuseerde het dagblad met het conservatieve Organe des Flandres tot Le Conservateur.

Volledige titel
Journal des Flandres
Periode
1830 -
1852
Leestijd: 2 minuten

Als voortzetting van Le Catholique des Pays-Bas was het Journal des Flandres met haar zusterblad Den Vaderlander Den Vaderlander
Lees meer
in de jaren 1830 het orgaan van de Vlaamse katholieke democraten, die vooral aanhang vonden bij de lagere clerus en de kleinstedelijke en plattelandsburgerij. Het blad verdedigde de ideeën van de Franse priester Lamennais (ook wel het mennaisisme genoemd), wierp zich op als voorvechter van de democratische vrijheidsidealen en was dan ook voorstander van de Belgische Revolutie Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie is de naam van de opstand van 1830-1831 in de zuidelijke provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I. De opstand leidde tot de splits... Lees meer
van 1830. Hoewel de Franstalig was, droeg ze een Vlaamsgezind engagement uit. Zo steunde het Journal des Flandres in 1840 onvoorwaardelijk het Vlaams petitionnement Petitionnement
Het Vlaams petitionnement (1840) was een politieke actie waarbij taalminnaars uit Antwerpen, Gent en Leuven voor de eerste maal een ‘Vlaams’ eisenprogramma formuleerden. Dit petitionnemen... Lees meer
. Het blad was eigendom van een vennootschap en telde onder zijn medewerkers onder meer Jean-Baptiste Coomans Coomans, Jean-Baptiste
Jean-Baptiste Coomans (1813-1896) streefde als volksvertegenwoordiger en via zijn eigen persorganen naar een vooruitstrevend katholiek programma en meer waardering voor de volkstaal. ... Lees meer
, Pierre de Decker De Decker, Pierre
Lees meer
en Jules de Saint-Genois des Mottes de Saint-Genois des Mottes, Jules
Jules de Saint-Genois (1813-1867) was een Gentse cultuurflamingant. Hij was onder meer voorzitter van het Willemsfonds, hoofdbibliothecaris van de Gentse stads- en universiteitsbibliothee... Lees meer
. De hoofdredacteurs van de krant waren achtereenvolgens E. Beaucarne, Jean-Baptiste Coomans en Emile van Hoorebeke.

In 1831 bereikte de krant met 1.162 exemplaren de hoogste oplage in haar bestaan. Daarna zakte het aantal verkochte exemplaren jaar na jaar. In 1839-1840 werd de invloed van de krant, die beschuldigd werd van crypto-mennaisisme, grotendeels gebroken door de conservatieve Gentse bisschop L. Delebecque, die de lectuur van de krant verbood. Het bischoppelijk verbod zorgde voor een politieke koerswijziging bij de krant: de conservatieve katholieken dreven hun democratische tegenstrevers en het Journal Des Flandres in de armen van de liberalen. De Journal Des Flandres voegde zich in 1841 inderdaad openlijk bij de liberale gelederen. De krant vond dat de tijd van het religieuze liberalisme was aangebroken en ze verdedigde dan ook de scheiding van Kerk en Staat. De oplage schommelde in de jaren 1840 rond de 300. Van 1847 tot 1850 gold de krant als de spreekbuis van het gematigde liberalisme in Gent. Naderhand zocht zij uit sociale en religieuze motieven weer aansluiting bij de conservatieven. Hierdoor luwden de polemieken tussen de Journal des Flandres en de conservatieve Organe des Flandres. In maart 1852 fuseerden beide kranten tot Le Conservateur. Dit blad verdedigde een getemperd liberaal-katholicisme.

Literatuur

– E. Voordeckers, Bijdrage tot de geschiedenis van de Gentse pers. Repertorium, 1667-1914, 1964.
– E. Lamberts, Kerk en liberalisme in het bisdom Gent (1821-1857), 1972.

Suggestie doorgeven

1973: Emiel Lamberts (pdf)

1998: Sam Van Clemen

2023: Sam Van Clemen

Databanken

Inhoudstafel