Loosjes, Adriaan

Persoon
Harold van der Kraan (2023, herwerking), Pieter Van Hees (1998)

De Nederlandse jurist Adriaan Loosjes (1883-1949) was een van de oprichters van De Dietsche Bond. Als voorstander van een staatkundig Groot-Nederland bekritiseerde hij de gematigde, culturele koers van het Algemeen Nederlands Verbond. Van 1931 tot 1941 was Loosjes hoofdredacteur van het Dietsche Bond-orgaan Dietsche Gedachte.

Geboorte
Blokzijl, 5 juni 1883
Overlijden
Deventer, 7 maart 1949
Leestijd: 2 minuten

Adriaan Loosjes trad na zijn rechtenstudie te Amsterdam in dienst van de Vereniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels, waarvan hij tot en met 1944 secretaris was. Daarnaast engageerde hij zich van 1912 tot en met 1928 als redacteur van het tijdschrift Buiten, als secretaris van de Nationale Vereniging voor Volkszang (1912-1916) en als voorzitter van de Nederlandse klokkenspelvereniging

In 1917 behoorde Loosjes tot de oprichters van De Dietsche Bond Dietsche Bond
De Dietsche Bond (1917-1941) werd opgericht als activistisch gezind alternatief voor het neutrale Algemeen-Nederlands Verbond. De bond nam verschillende prominente activisten op in zijn ... Lees meer
, die ontstond uit het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
(ANV) en een radicale, politiek Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
variant ervan was. Hij bleef in het ANV-orgaan Neerlandia Neerlandia
Neerlandia, gesticht door Hippoliet Meert in 1896, werd in 1897 de spreekbuis van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV). Na verloop van tijd werd Neerlandia een zelfstandig kwartaalperiod... Lees meer
publiceren, maar sloot zich aan bij de kritiek op deze hoofdzakelijk cultureel georiënteerde vereniging. In zijn manifest Hoe kan het Algemeen Nederlands Verbond tot nieuw leven worden gebracht? stelde Loosjes dat het ANV een schim van zichzelf was geworden, zonder enige vorm van gezag, en dat het propaganda moest maken voor de (staatkundige) Groot-Nederlandse gedachte.

Van 1931 tot 1941 was hij hoofdredacteur van de Dietsche Gedachte Dietsche Gedachte
De Dietsche Gedachte (1926-1941) was het maandblad van de Dietsche Bond, een in 1917 opgerichte organisatie van Groot-Nederlandse strekking. Lees meer
, het orgaan van De Dietsche Bond, waarvoor hij zelf regelmatig schreef.

Vak voor de Duitse inval in België en Nederland kantte Loosjes zich tegen de Duitse expansiepolitiek. Hij verweet Duitsland het eigen (staats)belang boven dat van andere volkeren te stellen, wat volgens Loosjes betekende dat het land zijn eigen ‘volksche theorie’ ontrouw was geworden. Tijdens de oorlog had hij contact met de voornamelijk in Amsterdam werkzame illegale Groot-Nederlandse groep, het zogenaamde Comité Noord- Zuid. Na mei 1945 kwam hier de Nederlands-Vlaamse Vereniging Noord en Zuid Nederlands-Vlaamse Vereniging Noord en Zuid
De Nederlands-Vlaamse Vereniging Noord en Zuid ontstond in 1943, toen een aantal Nederlanders, onder wie oud-leden van de Dietsche Bond (DB) en het Dietsch Studentenverbond (DSV), in Amst... Lees meer
uit voort.

Werken

— Artikels in Neerlandia en Dietsche Gedachte.
— De internationale toestand en de Volksche gedachte, in: Dietsche Gedachte, jg. 15, 1940, nr. 4, p. 4.
— Hoe kan het Algemeen Nederlandsch Verbond tot nieuw leven gebracht worden?.

Literatuur

— Loosjes, Mr. Adriaan, in: K. Ter Laan (red.), Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid, 1952.
— Mr. Adriaan Loosjes Overleden, in: Algemeen Handelsblad, 8 maart 1949.
— Mr. A. Loosjes overleden, in: De Tijd, 10 maart 1949.
— S. van Clemen, De herdenking door de Dietsche Bond in 1930 van 100 jaar Belgische onafhankelijkheid, in: Wetenschappelijke tijdingen, jg. 61, 2002, nr. 4, pp. 220-228.

Suggestie doorgeven

1973: Pieter Van Hees (pdf)

1998: Pieter Van Hees

2023: Harold van der Kraan

Databanken

Inhoudstafel