Meulepas, Joë

Persoon
Redactie (2023, tekstredactie), Gaston Durnez (1998)

Joë Meulepas (1915-2007) was een cartoonist en striptekenaar. Hij illustreerde werk van Felix Timmermans en Ernest Claes en was bijna veertig jaar lang als cartoonist verbonden aan De Standaard.

Volledige voornaam
Joseph
Pseudoniem
Pil
Alternatieve naam
Joe Meulepas
Geboorte
Londen, 8 december 1915
Overlijden
Ukkel, 24 juni 2007
Leestijd: 3 minuten

Joë Meulepas werd geboren in Engeland als zoon van oorlogsvluchtelingen uit Lier. Hij studeerde aan het Sint-Gummaruscollege in Lier en het Sint-Aloysiusgesticht in Brussel en volgde colleges in de wijsbegeerte, de letteren en de rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij was er onder meer actief in Ons Leven Ons Leven
Ons Leven (1888) is een Leuvens studententijdschrift en het blad van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). Lees meer
, kreeg een typografische opleiding bij De Vlaamsche Drukkerij De Vlaamsche Drukkerij
De Vlaamsche Drukkerij was een katholieke drukkerij en uitgeverij die in 1907 in Leuven werd opgericht. In 1969 sloot de uitgeverij van de Vlaamsche Drukkerij de deuren. De drukkerij zelf... Lees meer
en leerde houtsnijden en lino-cut in de abdij op de Keizersberg. Daarna werkte hij mee aan Vlaamse en Franstalige kranten en was betrokken bij de actie van Hendrik de Man De Man, Hendrik
Lees meer
.

De oorlog maakte een einde aan zijn betrokkenheid bij de uitgeverij A l'enseigne du Paradis Perdu, die een zestal door hem typografisch verzorgde en geïllustreerde werkjes publiceerde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
bekwaamde hij zich in de keramiek en beeldhouwkunst: expressievormen die hem later zouden brengen tot het ontwerpen van poppen voor het theater van Jozef Contrijn Contryn, Jozef
Jozef Contryn (1902-1991) was een Vlaamsgezind toneelacteur, die het poppenspel in Vlaanderen en ver daarbuiten populair maakte. Lees meer
. In november 1940 werd hij redactiesecretaris bij het dagblad Le Soir, dat op dat moment onder controle stond van de Duitse bezetter. In april 1942 nam hij ontslag en werd hij bediende bij de Nationale Landbouw- en Voedingscorporatie. Na de oorlog werd hij veroordeeld voor collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
. Hij kreeg vier jaar celstraf, maar kwam na anderhalf jaar al vrij.

Politieke cartoons en tekeningen

Op 11 april 1947 verscheen zijn eerste politieke prent in Het Nieuwsblad Het Nieuwsblad
Lees meer
en op 1 mei 1947 in het zusterblad De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
.
Daarna publiceerde hij in vrijwel elke aflevering van De Standaard zijn getekende commentaar en zo werd hij een van de meest productieve Vlaamse editorial cartoonisten. Tot september 1983 bleef hij aan De Standaard verbonden.

Politieke cartoons van hem verschenen ook in De Vlaamse Linie De Vlaamse Linie
Lees meer
, later De Linie De Linie
De Linie (1946-1963) was een van oorsprong Nederlands katholiek opinieblad, dat eerst via De Vlaamse Linie en daarna via De Linie een zusterblad kreeg in Vlaanderen. Lees meer
genoemd, in De Stem van het Volk en Temps Nouveaux van de CVP Christelijke Volkspartij
Lees meer
, in Sociaal Verweer, De Belleman De Belleman
De Belleman was van 1932 tot 1968 het ledenblad van het Davidsfonds. Lees meer
,
Ons Volk Ons Volk
Ons Volk Ontwaakt begon in 1911 als Vlaamsgezind weekblad en evolueerde – vooral na de naamswijziging naar Ons Volk in 1932 – tot een katholiek gezinsmagazine. Lees meer
en andere tijdschriften. In januari 1957 begon hij in de kranten van de De Standaard-groep ook een dagelijkse kolderstrip die jarenlang liep: Meneerke Peeters. Daartussendoor was hij actief als boekillustrator. Hij illustreerde werk van verschillende Vlaamse auteurs, waaronder Felix Timmermans Timmermans, Felix
Felix Timmermans (1886-1947) is de auteur van een omvangrijk en veelgelezen oeuvre. Tot zijn bekendste romans horen Pallieter (1916) en Boerenpsalm (1935). Tijdens de Eerste Wereldoorlog ... Lees meer
en Ernest Claes Claes, Ernest
Ernest Claes (1885-1968) was een schrijver van volkse romans en verhalen en een leidend ambtenaar in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij vervolgd wege... Lees meer
.

Met zijn tekeningen steunde hij de Vlaamse beweging: hij illustreerde voor en over de IJzerbedevaarten IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer
, het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
, de Vlaams Nationale Zangfeesten Vlaams Nationale Zangfeesten
Het Vlaams Nationaal Zangfeest is een Vlaams-nationalistische bijeenkomst die sinds 1933 jaarlijks wordt georganiseerd door het Vlaams Nationaal Zangverbond, later Algemeen Nederlands Zan... Lees meer
, de amnestie-gedachte Amnestie
Lees meer
, de taalgrensactie Taalgrens
Het begrip ‘taalgrens’ verwijst in het algemeen naar een grens die twee bevolkingsgroepen die een verschillende taal spreken van elkaar scheidt en in het bijzonder naar de grens tussen he... Lees meer
enzovoort. Zelf typeerde hij zich als een niet-christelijke, anticommunistische Vlaams-nationalist. Uit zijn meer dan eens bekroonde werk werden drie bloemlezingen gepubliceerd, waaronder Pil-kuren: 170 politieke prenten die een overzicht geven van de Vlaamse strijd in de periode 1958-1968.

Werken

Met pijl en pen, 1950.
De Pil-grimstocht der mensheid, 1966.
Pil-kuren, 1969.

Literatuur

– Heemschut [=E. van den Broeck], De voorman van de Vlaamse caricaturisten Joe Meulepas, in: De Bond, 13 februari 1959.
– Pil: mijn vriend Meneerke Peeters, in: De Standaard, 5 oktober 1961.
– G. Durnez, Omslag met inhoud onder zijn bord... Pil: onafhankelijk blijven is moeilijk, in: De Standaard, 3-6 februari 1966.
– D. de Laet, Pil, tussen strip en kartoen, in: De Periscoop, december 1978.
– D. Delannoy, Humo sprak met Pil, in: Humo, 26 januari 1978.

Suggestie doorgeven

1975: Gaston Durnez (pdf)

1998: Gaston Durnez

2023: Redactie

Databanken

Inhoudstafel