Onze Jeugd

Onze Jeugd was een idealistisch vormingstijdschrift voor de Vlaamse studerende jeugd, uitgegeven door de dominicanen verbonden aan het Leuvense Sint-Thomasgenootschap Sint-Thomasgenootschap
Het Sint-Thomasgenootschap was in 1897-1975 een godsdienstig genootschap in de Vlaamse universiteitssteden. De dominicaan Jules Callewaert voerde er de strijd aan voor de vernederlandsing... Lees meer en de Antwerpse apologetische centrale Geloofsverdediging. Het concept was geïnspireerd op de Revue de la Jeunesse/des Jeunes van de Franse dominicanen. Het eerste nummer van Onze Jeugd verscheen in januari 1920. Al in de tweede jaargang werd het aantal nummers opgeschroefd van zes naar tien. In de eerste lijsten van vaste medewerkers treffen we namen aan uit de toenmalige katholieke Vlaamse elite, zowel geestelijken als leken, academici en sociaal-politieke voormannen. Sommigen verleenden enkel morele steun en zouden zelf nooit kopij aanleveren.

Vlaamsgezinde koers onder impuls van Callewaert

In de eerste twee jaargangen (1920-1921) voer het tijdschrift vooral een sociaal-godsdienstige koers, met heel wat artikelen van Edmond Rubbens Rubbens, Edmond
Edmond Rubbens (1894-1938) was onder meer advocaat, volksvertegenwoordiger, lesgever, ACW-voorzitter en minister. In de loop van zijn leven verdedigde hij verschillende Vlaamsgezinde stan... Lees meer . Vanaf 1922 ging Onze Jeugd zich profileren op de Vlaamse kwestie, en dit onder hoofdredacteurschap van pater Laurentius Callewaert Callewaert, Jules
Dominicaan Jules Laurentius Callewaert (1886-1964) verwierf bekendheid als flamingantisch predikant. Zijn sympathie voor het VNV deed hem aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de colla... Lees meer , die zonet uit Ierse ‘ballingschap’ was teruggekeerd. Van zijn confrater Albertus van Winckel verscheen naast een eerder filosofisch essay over ‘psychische nationaliteit’ (1923-1924) ook de voordracht die hij had gehouden op de AKVS Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer -landdag in 1923, waarin hij de jeugd opriep tot strijdbaarheid en offervaardigheid voor het Vlaamse ideaal. Onder Callewaerts hoofdredacteurschap verschenen verder nog artikelen van dominicanen als Constant van Gestel Van Gestel, Constant
Dominicaan Constant van Gestel (1899-1978) was professor in de kerkelijke sociale leer aan de universiteit te Leuven en verwierf bekendheid als radiopredikant. Inzake de Vlaamse kwestie b... Lees meer , Jacques Vosté en Paulus de Rooy (‘Beschouwingen over Nationalisme’, 1925), van bekende flaminganten als Emiel Vliebergh Vliebergh, Emiel
Emiel Vliebergh (1872-1925) was een centrale figuur in de katholieke Vlaamse beweging. Hij stuurde aan op taalwetgeving, culturele ontwikkeling en eenheid onder de katholieke flaminganten... Lees meer , Victor Leemans Leemans, Victor
Victor Leemans (1901-1971) was een politiek en sociaaleconomisch theoreticus, die het gedachtegoed van de revolutie van rechts introduceerde in de Vlaamse beweging. Tijdens de Tweede Were... Lees meer , Jeroom Leuridan Leuridan, Jeroom
Jeroom Leuridan (1894-1945), leraar en advocaat, was van 1929 tot 1944 parlementslid van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV), en vanaf 1934 VNV-gouwleider van West-Vlaanderen. Hij was een ... Lees meer , Wies Moens Moens, Wies
Lees meer en Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer , en van een trio Vlaams-nationalistische priesters uit het bisdom Brugge, namelijk Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer , Karel van der Espt Van der Espt, Karel
Karel van der Espt (1891-1938) was priester en docent aan het Amerikaans college in Leuven. Samen met Berten Pil en Odiel Spruytte werkte hij een katholiek Vlaams-nationalisme uit. ... Lees meer en Odiel Spruytte Spruytte, Odiel
Odiel Spruytte (1891-1940) was een ‘petit vicaire’ en een dwarsdenker in het bisdom Brugge. Als Vlaams-nationalist behoorde hij tot de kernredactie van het weekblad Jong Dietschland, en w... Lees meer . De pennenvruchten van deze laatste, onder meer over de nationale problematiek bekeken vanuit filosofisch-theologisch oogpunt (1922-1923), deden enig stof opwaaien.

De werkelijke beroering rond Onze Jeugd begon bij een aantal artikelen van pater Callewaert uit 1924-1925, waarin hij dieper inging op de organisatie van de katholieke Vlaamse jeugd. Zijn pleidooi om de zelfstandigheid van de scholieren Scholierenbeweging
Deze bijdrage onderzoekt de invoed die de scholierenbeweging in het officieel onderwijs heeft gehad op de Vlaamse beweging. Lees meer bonden te behouden en de inmenging van de hogere geestelijkheid te minimaliseren, viel op een koude steen bij het Belgische episcopaat, dat zich in deze jaren geconfronteerd zag met een radicaliserend AKVS. Hoewel Callewaert het AKVS niet noemde, was het duidelijk dat hij de verdediging ervan opnam. Dit maakte Onze Jeugd tot een populair blad in deze middens, zozeer zelfs dat men rond 1924 met drieduizend abonnees een gelijkaardige oplage kende als het AKVS-blad De Blauwvoet De Blauwvoet (1920-1941)
De Blauwvoet (1920-1941) was het orgaan van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond (AKVS), en van zijn opvolgers het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS) en het Di... Lees meer (1920-1941). De keerzijde van de medaille was een toenemend antagonisme tussen de groep rond Onze Jeugd en de diocesane leiders van de opkomende Katholieke Actie, onder wie Karel Dubois Dubois, Karel
Karel Dubois (1895-1956) werd in 1928 de proost-stichter van de Katholieke Studentenactie in het bisdom Brugge, dat hij in gehoorzaamheid aan zijn bisschop Lamiroy en met diens mandaat wi... Lees meer , Felix Vercruyssen en Lambert Engelen. Toen kardinaal Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer in januari 1926 overleed, stelde Callewaert namens de Onze Jeugd-redactie een in memoriam op. Weinig verbazingwekkend stootte de formulering dat de kardinaal ‘de liefde niet heeft gewonnen van de Vlamingen, de trouwe kinderen der Kerke Christi’ op een obstat bij de kerkelijke censuur. Callewaert – ongetwijfeld al ontmoedigd door de onafwendbaar lijkende ondergang van het AKVS, het werk van Onze Jeugd ten spijt – bood nu zijn ontslag aan als hoofdredacteur.

Ontbinding

Callewaert werd opgevolgd door Van Winckel, die hoofdredacteur was tot 1930. Nadien verschoof de werking van Onze Jeugd grotendeels naar Geloofsverdediging in Antwerpen. De toenmalige directeur hiervan, pater Raymundus Pauwels, wilde proberen met Onze Jeugd AKVS en KSA Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer te verzoenen. AKVS-voorman Ernest van der Hallen Van der Hallen, Ernest
Ernest van der Hallen (1898-1948) was een romantische katholiek-Vlaamse auteur, redacteur van Boekengids en Lectuurrepertorium, later bibliotheekinspecteur. Hij was een mentor van de jeug... Lees meer zou echter onmiddellijk zijn afkeur hebben laten blijken, evenals waarschijnlijk enkele Vlaams-nationalistische dominicanen die nog steeds in de redactie zetelden, zoals Alvarus Nuyens Nuyens, Pieter Jozef
Dominicaan Pieter Jozef (Alvarus) Nuyens (1900-1984) nam voor de oorlog de verdediging op van het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond. Na de oorlog maakte hij naam als publicist, m... Lees meer en Reginald Andries.

Maar ook vanuit de Katholieke Actie bleef men argwanend staan tegenover Onze Jeugd, ondanks de weinig politieke en vooral godsdienstige toon van het tijdschrift sinds Callewaerts vertrek. Jos Cleymans, sinds 1932 algemeen secretaris van het Jeugdverbond voor Katholieke Actie Jeugdverbond voor Katholieke Actie
Lees meer (JVKA), leek erop gebrand de laatste binnenkerkelijke dissidentie met betrekking tot de organisatie van de katholieke jeugd te elimineren. In maart 1933 schreef hij aan Dubois dat de dominicanen het recht niet hadden zich te bemoeien met katholieke jeugdwerking: ‘… dat is ‘ons terrein’. Zij hebben daarvan af te blijven en kloosterling te spelen.’ Een maand later verplichtte hij Onze Jeugd een brief van zijn hand op te nemen, waarin hij bevestigde dat het JVKA als enige organisatie door de bisschoppen gemandateerd was om de katholieke jeugdwerking te sturen. Dit betekende de doodsteek van Onze Jeugd, dat in het nummer van mei 1933 aankondigde voorlopig vaarwel te zeggen aan haar lezerspubliek ‘omwille van bijzondere omstandigheden’.

Een blad dat in 1926 uit Onze Jeugd werd geboren, Geloof en Wetenschap, zou wel een voortbestaan kennen. In 1930 werd dit omgedoopt tot Thomistisch tijdschrift voor katholiek kultuurleven, vanaf 1934 kortweg Kultuurleven genoemd. Na de oorlog, in 1955, gingen de Vlaamse dominicanen weer van start met een jongerentijdschrift, Jong Kultuurleven, dat van 1960 tot de laatste jaargang in 1982-1983 Jeugd en Cultuur heette.