Opdebeek, Gabriël

Persoon
Redactie (2023, herwerking), Ludo Simons (1998)

Gabriël Opdebeek (1895-1979) was een Antwerpse journalist, literair auteur en uitgever. Samen met zijn vader, Lode Opdebeek, was hij in 1929 betrokken bij de oprichting van de Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen. In 1930 nam hij de leiding over van het door zijn vader opgerichte uitgevershuis L. Opdebeek.

Pseudoniem
Geo de la Violette
Geboorte
Antwerpen, 8 november 1895
Overlijden
Borgerhout, 20 mei 1979
Leestijd: 3 minuten

Gabriël Opdebeek week na zijn studies aan het Koninklijk Atheneum te Antwerpen in 1914 met zijn ouders en broer uit naar Nederland. Opdebeek werkte er mee aan het passivistische dagblad De Vlaamsche Stem De Vlaamsche Stem (1915-1916)
De Vlaamsche Stem (1915-1916) was een Vlaamsgezind dagblad dat in Nederland verscheen en na een tijd in Duitse handen overging. De koerswijziging die het dagblad als gevolg daarvan onderg... Lees meer
en leverde daarna aan het eveneens passivistische blad Vrij België Vrij België
Vrij België was een weekblad van de Belgisch loyale flamingantische vluchtelingenpers, uitgegeven in Den Haag (1915-1918), onder hoofdredactie van de katholiek Frans van Cauwelaert en de ... Lees meer
wekelijks artikels over de culturele aspecten van de Vlaamse beweging en over de internationale situatie. Met Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
en Julius Hoste (jr.) Hoste, Julius (jr.)
Julius Hoste jr. (1884-1954) was een Vlaamsgezinde liberaal die actief was in de pers en de politiek. Hij behoort tot de kopstukken van de Vlaamse beweging. Lees meer
was hij ook actief in het in 1917 opgerichte Vlaamsch-Belgisch Verbond Vlaamsch-Belgisch Verbond
Het Vlaamsch-Belgisch Verbond (1917) was tijdens WOI in Nederland een vereniging van Vlaamse uitgewekenen. Het telde tal van afdelingen en ijverde voor een programma van vernederlandsing... Lees meer
, vanaf maart 1918 als lid van het hoofdbestuur. In zijn opstel ‘België en het zelfbeschikkingsrecht’, dat in september 1918 verscheen in Vragen van den dag, sprak hij zich uit tegen de bestuurlijke scheiding die het activisme voorstond en vóór culturele autonomie. In juni 1918 richtte hij met André de Ridder De Ridder, André
André de Ridder (1888-1961) was hoogleraar statistiek en financiële wetenschappen, romanschrijver en een invloedrijk kunstcriticus en -promotor. Lees meer
en Paul de Keyser De Keyser, Paul
Paul de Keyser (1891-1966) was een hoogleraar en volkskundige. Hij doceerde esthetica, Middelnederlands en volkskunde. Hij werd in 1959 ondervoorzitter van de net opgerichte Kultuurraad v... Lees meer
nog het IJzerfonds IJzerfonds
Het IJzerfonds werd op 6 juni 1918 opgericht voor de verspreiding van de oorlogswerken van Vlaamse kunstenaars. Lees meer
op, dat oorlogswerk van Daan Boens Boens, Daan
Daan Boens (1893-1977) was kunstenaar, dichter en journalist. Als socialistisch politicus ijverde hij voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Lees meer
en Ernest Claes Claes, Ernest
Ernest Claes (1885-1968) was een schrijver van volkse romans en verhalen en een leidend ambtenaar in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij vervolgd wege... Lees meer
publiceerde.

In 1920 behoorde Opdebeek, samen met zijn vader en met generatiegenoten als De Ridder, Paul-Gustave van Hecke Van Hecke, Paul-Gustave
Paul-Gustave van Hecke (1887-1967) was een Vlaamse schrijver, couturier en galeriehouder. Tijdens de Eerste Wereldoorlog flirtte hij met het activisme. Hij is vooral bekend als promotor v... Lees meer
, Arthur Cornette Cornette, Arthur
Arthur Cornette (1852-1907) was een Vlaamsgezinde liberaal. Hij lag aan de basis van de loge Marnix van Sint-Aldegonde, waar het Nederlands vanaf het begin de voertaal was. Lees meer
en anderen tot de oprichters van de naamloze vennootschap Het Roode Zeil, die het gelijknamige tijdschrift uitgaf, samen met werk van Karel van de Woestijne Van de Woestijne, Karel
Karel van de Woestijne (1878-1929) was een Gentse dichter, prozaïst, criticus en journalist. Hij engageerde zich als gematigd flamingant binnen de Vlaamse beweging en was tijdens de Eerst... Lees meer
, Van Hecke, F. Hellens en anderen. Na de liquidatie van de nv in 1921 werd het fonds overgenomen door uitgeverij L. Opdebeek Uitgeverij L. Opdebeek
In 1900 stichtte Lode Opdebeek de naar zichzelf vernoemde uitgeverij L. Opdebeek. Het fonds van de uitgeverij bestond voornamelijk uit school- en prijsboeken, volksromans en jeugd- en kin... Lees meer
: de uitgeverij die in 1900 was opgericht door zijn vader, Lode Opdebeek.

Gabriël Opdebeek zelf publiceerde vanaf 1924 enkele vrijmoedige prozawerken onder het pseudoniem van Geo de la Violette. Als uitgever zette hij het werk van zijn vader na diens dood in 1930 voort. In de mede door hem en zijn vader opgerichte Vereniging ter bevordering van het Vlaamse Boekwezen Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen
De Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen (VBVB), opgericht in 1929 in Antwerpen, had als doel de Vlaamse uitgeverij en boekhandel te professionaliseren en te emanciperen. H... Lees meer
speelde hij een actieve rol, onder meer als secretaris van de Vlaamsche Uitgeversbond. Als lid van de door minister Hoste ingestelde Spellingcommissie van 1939 nam hij een behoudend standpunt in.

Na de oorlog had de uitgeverij L. Opdebeek het moeilijk om het hoofd boven water te houden. In 1953 werd ze omgezet in een naamloze vennootschap, waarbij alle aandelen in handen kwamen van De Nederlandsche Boekhandel De Nederlandsche Boekhandel
De Nederlandsche Boekhandel was een Antwerpse boekhandel en uitgeverij die in 1892 werd opgericht. In 1986 werd ze omgedoopt tot Uitgeverij Pelckmans en vandaag opereert ze onder de naam... Lees meer
. Opdebeek werd voorzitter van de raad van beheer, maar bleef alleen formeel bij de zaak betrokken. Hoste bezorgde hem een baantje bij zijn krantenbedrijf, waar hij supervisie- en correctiewerk verrichtte voor Het Laatste Nieuws Het Laatste Nieuws
Het Laatste Nieuws was een liberaal en Vlaamsgezind dagblad, waarvan het eerste nummer op 7 juni 1888 verscheen. In 2023 bestaat de krant nog steeds als een populair dagblad voor een bree... Lees meer
, De Zweep De Zweep
Het liberale Brusselse weekblad De Zweep was tot de oprichting van de krant Het Laatste Nieuws in 1888 politiek georiënteerd en Vlaamsgezind, en evolueerde nadien tot een zuiver commercie... Lees meer
en De Vlaamse Gids De Vlaamse Gids (met) Boek & Biliotheek
De Vlaamse Gids (1905-2000) was een flamingantisch en liberaal tijdschrift. Het werd gesticht door Max Rooses, met medewerking van Paul Fredericq en Jozef Vercoullie. Het blad was feiteli... Lees meer
. In 1971 legde hij zijn functie bij uitgeverij L. Opdebeek neer. In 1982 werd de naamloze vennootschap L. Opdebeek ontbonden.

Literatuur

– L. Sonck, Uitgeverij L. Opdebeek. Haar stichter, zaakvoerder, evolutie en werking, Katholieke Universiteit Leuven, Onuitgegeven licenciaatsverhandeling, 1994.
– L. Simons, Het boek in Vlaanderen sinds 1800. Een cultuurgeschiedenis, 2013.

Suggestie doorgeven

1975: Antoon Wouters (pdf)

1998: Ludo Simons

2023: Redactie

Databanken

Inhoudstafel