Rens, Jef

Persoon
Amsab-ISG (2024, tekstredactie), Rik Hemmerijckx (1998)

Jef Rens (1905-1985) was een socialistische vakbondsleider en politicus, die onder meer als redacteur van de Vlaamsgezinde socialistische tijdschriften Schakels en Menschen een niet onbelangrijke rol in de marge van de Vlaamse beweging speelde.

Volledige voornaam
Joseph
Geboorte
Boom, 1 augustus 1905
Overlijden
Elsene, 26 september 1985
Leestijd: 3 minuten

Jef Rens groeide op in een bescheiden arbeidersgezin: zijn vader was een diamantbewerker afkomstig uit Rotterdam. Hij ging naar school tot zijn vijftiende jaar en werkte daarna als ongeschoold arbeider: eerst in de Antwerpse haven, vervolgens in de automobielfabriek van Minerva, ten slotte, na een periode van werkloosheid, als leerling-klover in de diamant-sector. Tegelijk schoolde hij zich 's avonds bij door zelfstudie. Na het behalen van zijn humanioradiploma voor de Centrale Examencommissie in 1925, bekwam hij de licenties in de sociale wetenschappen (1929) en in de economie (1930) aan de Université libre de Bruxelles. Van 1931 tot 1933 was hij redacteur bij het Nationaal Instituut voor Radio-omroep (NIR). Met een beurs van de Humboldt-universiteit studeerde hij ondertussen in Frankfurt (1931-1932), waar hij de cursussen van Hendrik de Man De Man, Hendrik
Lees meer
over sociale psychologie volgde. In 1935 promoveerde hij te Brussel met een kritische analyse van de sociale grondslagen van het nationaalsocialisme.

Syndicale en politieke carrière

Vanaf 1933 begon hij zijn carrière in de socialistische vakbeweging: eerst als redacteur en propagandist van het Plan van de Arbeid, vervolgens als secretaris van de Syndicale Commissie (1936), adjunct algemeen secretaris (1939) en algemeen secretaris van het Belgisch Vakverbond (1941-1944).

Tegelijk onderhield hij nauwe contacten met het politieke milieu: in 1937-1938 was hij adjunct-kabinetschef van Paul-Emile Janson Janson, Paul-Emile
Lees meer
, en in 1938-1939 kabinetschef van Paul-Henri Spaak Spaak, Paul-Henri
Paul-Henri Spaak (1899-1972) was een Franstalige socialistische politicus die een rol speelde in talrijke communautaire kwesties. Lees meer
. Tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
was Rens te Londen adviseur van de Belgische regering en algemeen secretaris van de Belgische Commissie voor de Studie van de Vraagstukken van de Naoorlog. Na 1944 bouwde hij een internationale syndicale carrière uit als adjunct-secretaris-generaal van het Internationaal Arbeidsbureau te Genève (tot 1965).

Het einde van zijn rijk gevulde loopbaan bracht Rens door in België. Hij bekleedde onder meer het voorzitterschap van de Nationale Arbeidsraad (1966-1980), van de Nationale Raad voor Wetenschapsbeleid (1965-1968) en van de Adviserende Raad voor Ontwikkelingssamenwerking (1968-1972).

Rens en de Vlaamse beweging

De plaats van Rens in de Vlaamse beweging was eerder bescheiden, maar niet zonder belang. Hij zat in de redactie van het maandblad Schakels Schakels
Schakels (1929-1935) was het ledenblad  van het Algemeen Nederlands Arbeidersverbond, dat zowel in Vlaanderen als in Nederland verscheen. Het probeerde Groot-Neerlandisme te verbinden me... Lees meer
en in 1929 behoorde hij samen met Maurits Naessens Naessens, Maurits
De van huis uit katholieke Maurits Naessens (1908-1982) engageerde zich tijdens zijn studietijd in de socialistische beweging en werd een volgeling van Hendrik de Man. Na de Tweede Werel... Lees meer
en Frans Detiège Detiège, Frans
Lees meer
tot de stichters van het socialistische studententijdschrift Menschen Menschen
Menschen was een Vlaamsgezind en Groot-Nederlands, socialistisch studententijdschrift dat werd uitgegeven in 1930-1931. Lees meer
. Als socialist was hij een sympathisant van Herman Vos Vos, Herman
Herman Vos (1889-1952) engageerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog in het activisme. Vanaf 1925 was hij parlementslid voor de Frontpartij. Toen het Vlaams-nationalisme zich in de jaren... Lees meer
en hij heeft mede de opname van Vos in de top van de Belgische Werkliedenpartij Belgische Werkliedenpartij
Lees meer
(BWP) en later in de hoogste regeringskringen mogelijk gemaakt.

Als kenner van het nationaalsocialisme nam Rens na 1933 meermaals stelling tegen de antidemocratische evolutie van het Vlaams-nationalisme. In 1937 maakte hij ook deel uit van het beschermcomité van het eerste Vlaamsch Socialistisch Congres.

Werken

– Het fascisme in Vlaanderen, 1936.
– De hedendaagsche sociale stroomingen in Vlaanderen', in Verslag van het Vlaamsch Socialistisch Congres, 1937, pp. 139-149.
– Ontmoetingen 1930-1942, 1984.

Literatuur

– J. Florquin, Ten huize van..., 1970, dl. VI.
– H. Fayat, In memoriam Jef Rens, in: Socialistische Standpunten, nr. 6, 1985, pp. 69-71.
– J. Girard, Jef Rens. Un homme qui dit oui, in: Revue générale, 1988, nr. 4, pp. 37-47.
– W. Ugeux, Jef Rens, in: Nieuw Biografisch Woordenboek, 1990, dl. II.

Suggestie doorgeven

1975: Mieke Van Haegendoren (pdf)

1998: Rik Hemmerijckx

2024: Amsab-ISG

Databanken

Inhoudstafel