Schakels

Oprichting en medewerkers

Schakels. Socialistisch Maandschrift voor Noord- en Zuid-Nederland (1929-1935) was het blad  van het tegelijk socialistische en Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer Algemeen Nederlandsch Arbeidersverbond Algemeen Nederlandsch Arbeidersverbond
Het Algemeen Nederlandsch Arbeidersverbond (ANAV) was een socialistische Groot-Nederlandse organisatie, die werd opgericht in 1928 en tot de opheffing van de vereniging het blad Schakels ... Lees meer (ANAV). Net zoals bij het ANAV zelf waren het beheer en de redactie verdeeld over Vlaanderen en Nederland. Redacteur voor Nederland was de uitgeweken activist Leo Magits Magits, Leo
Leo Magits (1899-1990) was tijdens de Eerste Wereldoorlog betrokken bij het activisme. Later was hij secretaris van de Centrale Volksopvoeding voor Vlaanderen en directeur van de Arbeider... Lees meer , terwijl die taak voor Vlaanderen werd opgenomen door Jef Rens Rens, Jef
Jef Rens (1905-1985) was een socialistische vakbondsleider en politicus, die onder meer als redacteur van de Vlaamsgezinde socialistische tijdschriften Schakels en Menschen een niet onbel... Lees meer . Daarnaast behoorden onder anderen de uitgeweken activisten Marcel Minnaert Minnaert, Marcel
De vrijzinnige flamingant en Groot-Nederlander Marcel Minnaert (1893-1970) was ook een overtuigde links-radicaal en (atoom)pacifist. Vanaf het begin van de jaren 1920 tot zijn emeritaat a... Lees meer , Louis Poppe en Pieter Ursi Ursi, Pieter
Pieter Ursi (1877-1937) was geëengageerd in het Leuvense socialisme. Tijdens WOI was hij betrokken bij het activisme en was hij lid van de Raad van Vlaanderen. Nadien vestigde hij zich i... Lees meer tot de belangrijkste medewerkers , naast de Vlamingen Achilles Mussche Mussche, Achilles
Achilles Mussche (1896-1974) was een socialistisch en flamingantisch geïnspireerde leraar en dichter, die zich in zijn jonge jaren engageerde in het activisme en begin jaren 1920 mee aan ... Lees meer en Alfons Vranckx Vranckx, Alfons
Alfons Vranckx (1907-1979) was een hoogleraar rechten en een socialistische politicus met een Vlaamsgezinde overtuiging, die zich op diverse gebieden inzette voor de ‘Vlaamse zaak’, maar ... Lees meer en de Nederlanders Hendrik Brugmans Brugmans, Hendrik
Hendrik Brugmans (1906-1997) was Groot- en later Heel-Nederlander, socialist en na de Tweede Wereldoorlog vooral een onvermoeibare pleitbezorger van de Europese integratie. Lees meer , Klaas Heeroma (1911-1989) en Garmt Stuiveling (1907-1985), die later alle drie hoogleraar zouden worden op het gebied van taal en literatuur.

Inhoudsanalyse

Schakels was vooral een exponent van de ideeën van Magits, die de Vlaamse emancipatie en de socialistische arbeidersstrijd vanuit zijn marxistische overtuiging en analyse complementair en compatibel achtte, omdat zij zich allebei richtten tegen de (Franstalige) Belgische bourgeoisie. Naast de dominant aanwezige Magits publiceerden ongeveer dertig (vooral jonge) Vlaamse en Nederlandse intellectuelen in het blad. Ook het publiek (van enkele honderden lezers) bestond vooral uit gestudeerden. Vaak terugkerende thema’s betroffen de (verzoening van) het pacifisme en de vredesbeweging, religie en socialisme en – aansluitend bij een decennialange socialistische traditie – de bestrijding van het alcoholisme. Elke nummer bestond voor ongeveer één derde uit literair nieuws.

Schakels besteedde verder veel aandacht aan de emancipatiestrijd van (onderdrukte) volkeren, onder meer in de kolonies van diverse Europese landen en aan theorievorming omtrent nationalisme. Vanuit Groot-Nederlands Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer perspectief probeerde het blad bij de socialistische beweging in Vlaanderen en Nederland sympathie op te wekken voor het Vlaams-nationalisme, hoewel die politieke beweging ondertussen meer en meer evolueerde in (uiterst-)rechtse richting. Het ANAV wilde via zijn blad de Nederlandse en Vlaamse socialisten bewegen tot samenwerking. Van een vooral Groot-Nederlands blad ontwikkelde Schakels zich geleidelijk tot een tijdschrift dat vooral socialistisch gekleurd was, weliswaar met blijvende aandacht voor de toenadering tussen Vlaanderen en Nederland.

Schakels was te marginaal om veel invloed uit te oefenen. Op zijn hoogtepunt omstreeks 1930 telde het niet meer dan 250 abonnees. Hoewel Schakels in principe een maandblad was, verscheen het lang niet elke maand. Het kampte met chronische financiële moeilijkheden en verdween in 1935, nadat twee nummers van de vijfde jaargang waren verschenen.