Société des Sciences, Lettres et Arts d'Anvers

Een academische vereniging voor de intellectuele elite, opgericht in het Antwerpse stadhuis op 10 november 1834.

Ook in andere steden kwamen na de Belgische Revolutie Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie is de naam van de opstand van 1830-1831 in de zuidelijke provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I. De opstand leidde tot de splits... Lees meer dergelijke verenigingen tot stand met het oog op een brede culturele activiteit voor de burgerij. De vereniging, waarvan de standregels al op 22 november 1834 werden goedgekeurd en gepubliceerd, was Franstalig en volledig Belgisch van inspiratie. Ze stond aanvankelijk onder het voorzitterschap van gouverneur Theodoor Teichman, Felix Bogaerts was tweede secretaris en Frans H. Mertens Mertens, Frans (1796-1867)
Frans Mertens (1796-1867) was stadsbibliothecaris van Antwerpen en auteur van Nederlandse literaire en historische teksten. Ook was hij lid van De Olijftak, de Nederduitsche Bond en van ... Lees meer , de pasbenoemde stadsbibliothecaris, bibliothecaris-archivaris. Leden waren onder meer Jan F. Verspreeuwen Verspreeuwen, Jan
Jan Verspreeuwen (1807-1860) was dichter en organisator van het liberale Vlaamse cultuurleven in Antwerpen. Lees meer , Prudens van Duyse Van Duyse, Prudens
Lees meer en Jan F. Willems Willems, Jan Frans
Jan Frans Willems (1793-1846), de “vader van de Vlaamse beweging”, was dichter, polemist, filoloog, tekstediteur en initiatiefnemer of lid van tal van academies en genootschappen in binne... Lees meer . Er bestonden drie afdelingen: een wetenschappelijke, een artistieke en een literaire.

Toen in 1833 en 1834 een aantal Vlaamsgezinden de hoop op een hereniging van het Koninkrijk der Nederlanden had opgegeven, traden zij toe tot de nieuwe vereniging en maakten deel uit van de literaire afdeling. Na korte tijd raakten zij overtuigd van de noodzaak van een eigen vereniging. Toen Michiel van der Voort Van der Voort, Michiel
Michiel Van der Voort (1812-1867) woonde achtereenvolgens in Antwerpen en Brussel en was in beide steden een pionier in Vlaamsgezinde acties. Hij was betrokken bij vele organisaties, zoal... Lees meer reeds in het stichtingsjaar reageerde tegen de Société en zijn voorstel van een exclusief flamingantische maatschappij ter tafel bracht, haastte de Société zich, met een oprecht Belgisch opportunisme, haar literaire afdeling voor de flaminganten open te stellen. Eind 1853 richtten Theodoor van Ryswyck Van Ryswyck, Theodoor
Theodoor van Ryswyck (1811-1849) was een Vlaamse dichter die in dichtbundels, kranten en tijdschriften een omvangrijk literair oeuvre bij elkaar schreef. Met zijn gedichten gaf hij vorm a... Lees meer en Van der Voort De Olijftak De Olijftak
De Olijftak was een in 1835 opgerichte Antwerpse rederijkerskamer, die in de context van het ontluikende Vlaamsgezinde cultuurleven wilde aanknopen bij de bewonderde 16de-eeuwse rederijke... Lees meer op, een volkse vereniging die aansluiting vond bij de rederijkerstraditie. Aanvankelijk waren de Vlaamse literatoren lid van beide verenigingen, in die mate zelfs dat de literaire afdeling van de Société op bepaald ogenblik vrijwel een Vlaamse aangelegenheid was. Bogaerts en Mertens sloten zich ook aan bij De Olijftak. Nog meer flaminganten maakten in de loop van 1836 de overstap en vergaten hun engagement in de Société. De concurrentie tussen de beide verenigingen verliep ten slotte, omstreeks 1840, in het voordeel van De Olijftak. De enige grote verwezenlijking van de Société was de medewerking aan de Rubensfeesten van 1840 en aan de oprichting van Rubens' standbeeld.

De evolutie binnen de Société is een illustratie van de evolutie van de jonge V.B. te Antwerpen en elders, die omstreeks deze tijd haar aanloopperiode achter de rug had en duidelijke Vlaamse wegen ging bewandelen.