Van den Broeck, Hugo

Op dertienjarige leeftijd verliet Hugo van den Broeck de Antwerpse schoolbanken voor een job als telegrambezorger. Hij klom op tot postsorteerder en volgde op het einde van zijn tienerjaren avondlessen bij de Katholieke Vlaamse Hogeschooluitbreiding Katholieke Vlaamsche Hogeschooluitbreiding
De Katholieke Vlaamse Hogeschooluitbreiding is een vormings- en nascholingsorganisatie die in 1898 werd opgericht in Antwerpen. Later werden op diverse plaatsen in Vlaanderen afdelingen o... Lees meer (KVHU) en de Academische Leergangen van de Paters Dominicanen. Dankzij zijn goede contacten met pater Jules Perquy, dominicaan en directeur van de KVHU, kon Van den Broeck in 1912 aan de slag als secretaris van het Algemeen Werk der Geloofsverdediging en werd hij tevens de persoonlijk medewerker van parlementslid Alfons van de Perre Van de Perre, Alfons
Lees meer .

Activisme

In dienst van Van de Perre werkte Van den Broeck in 1914 actief mee aan de oprichting van De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer .
In de eerste jaren van de oorlog maakte Van den Broeck deel uit van een kleine groep flaminganten, onder wie August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer en Hendrik Mommaerts Mommaerts, Hendrik
Hendrik Mommaerts (1886-1980) werkte mee aan de voorbereiding en oprichting van de krant De Standaard en was tijdens de Eerste Wereldoorlog in leidinggevende functies betrokken bij het ac... Lees meer , die regelmatig vergaderden in het Antwerpse café De Vlaamsche Leeuw. De groep evolueerde in de richting van het activisme en manifesteerde dit met een eigen weekblad, De Eendracht De Eendracht
De Eendracht was een activistisch weekblad dat van september 1916 tot oktober 1918 werd uitgegeven door een redactie die banden had met het Katholieke Oud-Hoogstudentenverbond en de Bond ... Lees meer . Hugo van den Broeck werkte vermoedelijk mee aan het tijdschrift, maar liet zich in 1916 vooral opmerken met de brochure Het herstel van België onder het pseudoniem H. De Wachter. Daarin toonde hij zich een gematigd activist die de toekomst van Vlaanderen nog steeds binnen België zag. Vanaf 1917 schreef Van den Broeck onder de naam Jan van Ravenstein artikels in Het Vlaamsche Nieuws Het Vlaamsche Nieuws
Het Vlaamsche Nieuws was een Antwerps Duits-activistisch persorgaan, dat eerst onder de naam Vlaamsche Gazet – Het Laatste Nieuws verscheen. Het werd het belangrijkste activistische perso... Lees meer en verzorgde hij als Spectator bijdragen in Dietsche Stemmen Dietsche Stemmen
Dietsche Stemmen was een Groot-Nederlands georiënteerd tijdschrift (1915-1918) dat het activisme steunde, een zelfstandig Vlaanderen nastreefde en Nederlandse ‘stamgenoten’ voor dit prog... Lees meer en De Toorts De Toorts
De Toorts verscheen tussen 1916 en 1921 en werd uitgegeven in Utrecht. De ondertitel van het tijdschrift luidde: Staat- en Letterkundig weekblad voor Holland, Vlaanderen en Zuid-Afrika on... Lees meer . Echte naambekendheid verwierf hij in 1917 met de benoeming tot directeur-hoofdredacteur van het Centraal Vlaamsch Persbureau in Brussel. Die functie combineerde hij met een job bij de Vlaamse afdeling van het ministerie van Nijverheid en Arbeid.
Op het einde van de oorlog bleef Van den Broeck aanvankelijk in Vlaanderen en werkte samen met August Borms aan De Vrije Stem, een activistisch sluikblad Activistische sluikpers
De activistische sluikpers waren pamfletten die na 11 november 1918 werden verspreid door in België achtergebleven activisten. Na enkele maanden hielden ze op te verschijnen. Lees meer .

Nederland

Na de arrestatie van Borms in februari 1919 vluchtte Van den Broeck alsnog naar Nederland. In Den Haag sloot hij zich aan bij de andere activisten en schreef hij voor het nieuw opgerichte Vlaamsch Persbureau Vlaamsch Persbureau
Het Vlaamsch Persbureau was een onderdeel van het in Den Haag gevestigde Vlaamsch Comité en belastte zich met pers en propagandazaken voor de uitgeweken activisten. Lees meer , het pacifistisch weekblad The Word en De Toorts, dat later opging in De Ploeg De Ploeg
Weekblad De Ploeg (1921-1925) was het orgaan van het Vlaamsche Front Antwerpen. Hoofdredacteur was Herman Vos. Lees meer . Ondertussen werd hij in België bij verstek veroordeeld tot een gevangenisstraf van acht jaar omwille van zijn betrokkenheid bij het activisme.
Na een kort intermezzo bij het scheepsbouwbedrijf Feijenoord in Rotterdam kreeg Van den Broeck in 1920 de kans om zijn journalistieke loopbaan verder te zetten als politiek redacteur bij het katholieke dagblad De Tijd. Onder zijn gekend pseudoniem Spectator publiceerde hij in 1924 Proeve van een Politiek Program voor Katholieke Nationalisten in Vlaanderen. In het boek, dat lovend werd onthaald in de flamingantische pers, trachtte hij een Vlaams nationalisme te onderbouwen op basis van de katholieke opvattingen over politiek en maatschappij. In 1931 schreef hij op vraag van Borms voor de pas opgerichte derde Raad van Vlaanderen het Memorandum over de Buitenlandsche Politiek van België.
In het voorjaar van 1931 bood de Nederlandse geldschieter Frederik C. Gerretson Gerretson, Frederik C.
Frederik Carel Gerretson (1884–1958) was een Nederlandse historicus, zakenman en politicus, die vanuit zijn Groot-Nederlandse overtuiging het Vlaams-nationalisme trachtte te beïnvloeden.... Lees meer Van den Broeck het hoofdredacteurschap aan van het dagblad De Schelde De Schelde (1919-1936)
Lees meer . Hij moest in de redactie de plaats innemen van Herman Vos Vos, Herman
Herman Vos (1889-1952) engageerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog in het activisme. Vanaf 1925 was hij parlementslid voor de Frontpartij. Toen het Vlaams-nationalisme zich in de jaren... Lees meer en de krant in een radicalere richting sturen. Pieter Geyl Geyl, Pieter
Pieter Geyl (1887–1966) was een Nederlandse historicus met uitgesproken Groot-Nederlandse opvattingen, die een belangrijke rol speelde in het Vlaams-nationalisme tijdens het interbellum.... Lees meer en de andere bestuursleden van De Schelde waren echter niet opgezet met de ingreep van Gerretson en wensten Van den Broeck enkel als redacteur aan te werven. Van den Broeck bedankte evenwel voor een ondergeschikte rol en ging in op een aanbod van de Utrechtse uitgeversmaatschappij Neerlandia. Zo werd hij in september 1931 hoofdredacteur van de Limburger Koerier, verhuisde hij met zijn gezin naar Maastricht en liet hij zich in 1932 naturaliseren tot Nederlander.
In de jaren 1930 voer Hugo van den Broeck met de Limburger Koerier –het grootste katholieke dagblad van Nederland– een meer uitgesproken politieke koers. Samen met onder andere Albert van de Poel Van de Poel, Albert
Albert van de Poel (1898-1971), die tijdens de Eerste Wereldoorlog aan de Von Bissing-universiteit studeerde, week in 1918 uit naar Nederland, waar hij promoveerde tot doctor in de recht... Lees meer , hoofdredacteur van de zusterkrant Dagblad van Noord-Brabant en Zeeland en eveneens voormalig activist Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer , stond hij in 1934 aan de wieg van het Comité voor Nationale Veiligheid. De vereniging ijverde voor een grondige versterking van het Nederlandse leger in tegenstelling tot de ontwapeningspolitiek van de regering-Colijn. Het waren echter zijn radicaal Groot-Nederlands Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer nationalisme en zijn sympathie voor de Nieuwe Orde die wrevel opwekten bij de beheerders van de Neerlandia-pers.

Collaboratie

Tijdens de oorlog werd Van den Broeck voorzitter van de Limburgse afdeling van het Verbond van Nederlandsche Journalisten en was raadslid van de Persgilde van de Nederlandsche Kultuurkamer, de nationaalsocialistische corporatie voor kunst en cultuur. Van den Broeck werd voor zijn Duitsgezinde houding door de bezetter beloond met de Prof. Goedewaagenprijs voor beste journalistieke bijdrage van 1941 en mocht deelnemen aan de congressen van de Union Nationaler Journalistenverbände in Venetië (1942) en Wenen (1943).
Bij de bevrijding van Maastricht in september 1944 werd de publicatie van de Limburger Koerier stopgezet en vluchtte Van den Broeck naar het nog bezette Den Haag. Na een kortstondige arrestatie in mei 1945 werd hij op 23 mei 1946 voor een paar jaar opgesloten in de interneringskampen van Scheveningen en Vught. In het proces van de Neerlandia-pers schorste de Commissie voor Perszuivering hem voor veertien jaar als journalist. Die schorsing werd later door het Bijzonder Gerechtshof in Roermond uitgebreid met een gevangenisstraf van zeven jaar. Op 8 april 1950 kwam Van den Broeck na een gratieverzoek vervroegd vrij. Hij overleed tien jaar later in Maastricht.