Van Hoorick, Bert
Bert van Hoorick (1915-2000) was een Vlaamsgezind communistisch en later socialistisch politicus. Hij was antimilitaristisch en zat tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet. Hij was volksvertegenwoordiger en schepen in Aalst.
Vlaamsgezind, antimilitaristisch en communistisch
Bert van Hoorick groeide op in het daensistisch Daensistische beweging
Daensistische beweging is de verzamelnaam voor een geheel van feiten, opvattingen, organisaties, personen en strijdmiddelen die tijdens de late 19de en de vroege 20ste eeuw een onderdeel... Lees meer en flamingantisch Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer milieu van de industriestad Aalst. Begeesterd door het flamingantisch romantisme richtte hij tijdens zijn studiejaren aan het Aalsters atheneum de Iweinkerels op. Deze Vlaamse studentenbond gaf het blad de Noodhoorn uit en maakte deel uit van het Algemeen Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Vlaamsch Studentenverbond (AVS) (1928-1934) was een overkoepelende organisatie van Vlaamsgezinde scholierenverenigingen in de diverse voortgezette opleidingen van het rijkson... Lees meer . In het begin van de jaren 1930 evolueerde Van Hoorick meer in de richting van de linksgeoriënteerde Vlaamsche Arbeidersjeugd (VAJ). Hij studeerde aan de Gentse universiteit, maakte in de crisisperiode van de jaren 1930 een radicaliseringsproces door en distantieerde zich van de Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer . Vanuit zijn flamingantisch en antimilitaristisch engagement sloot hij zich in 1933 aan bij de Socialistische Anti-Oorlogsliga (SAOL). Hij stelde er zich op als een aanhanger van de links-radicale stroming rond politicus van de Belgische Werkliedenpartij Paul-Henri Spaak Spaak, Paul-Henri
Paul-Henri Spaak (1899-1972) was een Franstalige socialistische politicus die een rol speelde in talrijke communautaire kwesties. Lees meer . In deze jaren werd Van Hoorick een aantal keren gearresteerd voor deelname aan rumoerige betogingen tegen het opkomend fascisme en het militarisme. In oktober 1935 werd hij voor het assisenhof van Gent gedaagd wegens de uitgave van een revolutionair antimilitaristisch pamflet. Begin 1935 brak hij met de SAOL uit onvrede met de overstap van Spaak naar de regering en sloot zich aan bij de Kommunistische Partij België (KPB). Door zijn agitatie en arrestatie tijdens de algemene staking van 1936 vestigde hij zijn naam als leidende figuur van de Aalsterse Kommunistische Partij. Binnen de KP maakte Van Hoorick deel uit van het bestuur van de Vlaamse vleugel.
Tijdens de meidagen van 1940 werd Van Hoorick krijgsgevangen genomen. Na zijn vrijlating werd hij opnieuw actief in de leiding van de clandestiene KP. Vanaf 1942 werkte hij mee aan de uitbouw van het Onafhankelijkheidsfront in Vlaanderen. Hij werd begin 1943 gearresteerd en gedeporteerd naar de concentratiekampen van Breendonk en Buchenwald.
Na zijn terugkeer in mei 1945 speelde Van Hoorick een vooraanstaande rol in de communistische partij: van 1945 tot 1946 was hij hoofdredacteur van De Rode Vaan De Rode Vaan
Lees meer en van 1946 tot 1949 volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Aalst. In zijn brochure Geen geld, de bak in van 1948 klaagde hij de grote economische collaborateurs aan en nam hij de verdediging op zich van de kleine 'lampisten'. Juist vóór de verkiezingen van juni 1949 diende hij een wetsvoorstel in om amnestie Amnestie
Lees meer te verlenen aan minderjarige incivieken. In de Kamer eiste hij onder meer de wederoprichting van de IJzertoren IJzertoren
De IJzertoren is een Vlaamsgezind monument in Diksmuide, dat in 1928-1930 werd opgericht als eerbetoon aan de Vlaamse soldaten die sneuvelden aan het IJzerfront tijdens de Eerste Wereldoo... Lees meer op staatskosten.
Belgische Socialistische Partij
Na de voor de KPB rampzalige verkiezingen van 1949 richtte Van Hoorick zich noodgedwongen op zijn mandaat als gemeenteraadslid. De Hongaarse opstand in 1956 was voor hem de aanleiding om te breken met het communisme en de KP. Hij maakte de overstap naar de Belgische Socialistische Partij Belgische Socialistische Partij
Lees meer (BSP) en kreeg na enkele jaren de leiding van de Aalsterse partijafdeling in handen. Van 1958 tot 1977 was hij volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Aalst en van 1959 tot 1970 nam hij het schepenambt van Onderwijs en Cultuur waar.
Als parlementslid en secretaris van de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap
Lees meer ging zijn belangstelling vooral uit naar de bevordering van het culturele leven en in het bijzonder naar de verbetering van het bibliotheekwezen. Hij behoorde tot de Vlaamsgezinde vleugel in de BSP en speelde onder meer een belangrijke rol op het Vlaams Socialistisch Congres in Klemskerke (1967). Van Hoorick was voorstander van een zo ruim mogelijke decentralisatie en van culturele autonomie.
Werken
– Artikelen in De Rode Vaan, Vooruit, Voor Allen en Socialistische Standpunten.
– Geen geld, de bak in! Brieven van incivieken uit de interneringskampen, 1946.
– Wat moet er geworden van Duitschland?, 1947.
– Het Westers blok, werktuig van het imperialisme tegen de werkende klasse, 1948.
– De communisten en de repressie, 1949.
– Moeten de tekstielarbeiders de paria blijven?, 1955.
– In tegenstroom. Herinneringen 1919-1956, 1982.
Literatuur
– W. Vandenabeele, Een vergeten document, in: Vlaams Marxistisch Tijdschrift, 1995, nr.1, pp. 113-117.
– Stijn Mergan, Stalinisme als bevrijding voor Vlaanderen: de “Vlaamse reflex” van Bert Van Hoorick binnen de naoorlogse KPB, Universiteit Gent, masterproef, 2009.