Van Saeftinge, Willem

Willem van Saeftinge was een lekenbroeder van de abdij Ter Doest in Lissewege, die deelnam aan de Guldensporenslag op 11 juli 1302. Tijdgenoot Lodewijk van Velthem vertelt dat hij ‘dikwijls heeft horen vertellen’ dat het Willem van Saeftinge was, die de Franse aanvoerder Robert van Artois heeft gedood. Op die manier zou de monnik de slag eigenhandig hebben beslist. Dit is ook het moment dat voorgesteld wordt op het bekende schilderij dat Nicaise de Keyser in 1836 aan de Guldensporenslag wijdde, en dat Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer inspireerde tot het schrijven van De Leeuw van Vlaenderen (1838).

Over het leven van Willem van Saeftinge is niet veel bekend. Bij een conflict binnen zijn abdij (misschien een opstand van lekenbroeders waarbij hij als leider optrad) doodde hij een confrater en verwondde hij de abt (1308). Hij moest zich verschuilen, en werd geholpen door Jan Breidel en Pieter de Coninck Breidel en De Coninck
Jan Breidel en Pieter de Coninck waren volksleiders in de vroege 14de eeuw. Door de Vlaamse beweging werden ze later vereerd als helden van de vrijheidsstrijd en het Vlaamse verzet tegen ... Lees meer . Omwille van deze gebeurtenissen werd hij in de kerkban geslagen. In 1309 kreeg hij vergiffenis op voorwaarde dat hij zou intreden bij de hospitaalridders van Sint-Jan en naar het Heilige Land ten strijde zou trekken. Jacobus Meyerus meldt dat hij moslim werd, maar deze mededeling wordt als 'niet bevestigd' beschouwd.

In de negentiende-eeuwse mythologie van de Guldensporenslag kreeg Willem van Saeftinge een secundaire plaats. Hij bleef in de schaduw van anderen. Tijdens het interbellum dook zijn figuur op in een studentenlied (Jutho vooruit en dapper) van Willem Gijssels Gijssels, Willem
Willem Gijssels (1875-1945) was als schrijver, toondichter en vooral gelegenheidsdichter betrokken bij het Antwerpse en Nederlandstalige Brusselse literaire leven. Tijdens de Eerste Werel... Lees meer en Arthur Meulemans Meulemans, Arthur
Arthur Meulemans (1884-1966) was een Vlaams-nationalistisch georiënteerde componist, die onder meer dirigeerde op het Vlaams Nationaal Zangfeest en de IJzerbedevaart. Lees meer . De mythe kreeg het duidelijkst vorm in de gelijknamige historische roman van Anton van de Velde Van de Velde, Anton
Anton van de Velde (1895-1983) was een Vlaams-nationalistische theaterauteur en romanschrijver, die als lid van de Pelgrimbeweging en spilfiguur bij het Vlaamsche Volkstoneel in de jaren ... Lees meer (in 1942 verschenen als nummer 4 van de reeks Dietsche gestalten). De weinige bekende historische gegevens werden samengebracht tot een betekenisvol verhaal, waarin de lekenbroeder werd voorgesteld als een strijder voor de Vlaamse zaak. Heen en weer geslingerd tussen de liefde voor zijn land en volk en de gehoorzaamheid die hij aan een franskiljonse Franskiljon
'Franskiljon' is in het traditionele flamingantische discours de benaming van een voorstander en bevorderaar van de verfransing in Vlaanderen. Het begrip kenmerkt iemand die overtuigd is ... Lees meer abt verschuldigd was, bleek hij uiteindelijk ‘eerst Vlaming en daarna conveers’ te zijn. In hetzelfde jaar verscheen ook (in een beperkte oplage) Willem van Saeftingen: een Vlaamsch heldendicht van Reinier Ysabie (met illustraties van Albert Servaes Servaes, Albert
Lees meer ).

Na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer bleef Willem van Saeftinge tot de verbeelding spreken, als hoofdfiguur van (jeugd)boeken van Lucien Dendooven (Ridder van Ter Doest, 1967), Armand Boni (De reus van Ter Doest, 1967) en Johan Ballegeer (Allen die het zwaard grijpen, 1968), en ook als symbool (in 1949 werd de Antwerpse jeugdgroep WIVASA Willem van Saeftinghe
Willem Van Saeftinghe (WIVASA) was een Antwerpse Vlaams-nationalistische, Heel-Nederlandse jeugdgroep, opgericht in 1947. Lees meer naar hem genoemd). Zoals de andere figuren die aan dezelfde historische context werden ontleend, werd Willem van Saeftinge eerst een (bescheiden) Belgische en daarna een exclusief Vlaamse held. En ook hij kreeg in de twintigste-eeuwse literatuur wel eens andere dan nationale betekenissen, zoals in het toneelstuk Willem van Saeftinge ou le péché de violence van Jean Francis, op muziek gezet door Frederik Devreese (1964), waarin hij werd voorgesteld als een personificatie van sociale en humanitaire waarden. In Lissewege wordt Willem van Saeftinge sinds 1988 geëerd met een (stand)beeld, gerealiseerd door Jef Claerhout.