Vlaamsche Vrijzinnige Vereeniging

Organisatie
Kim Descheemaeker (2023, aanvulling), Marc Somers (1998)

De Vlaamsche Vrijzinnige Vereeniging (VVV) werd in 1880 in Antwerpen opgericht nadat binnen de Liberale Vlaamsche Bond onenigheid was ontstaan. Ze deed aan permanente politieke informatie en propaganda, en bouwde een culturele werking uit.

Afkorting
VVV
Alternatieve naam
Vlaamsche Vrijzinnige Verenigingen
Oprichting
9 november 1880
Stopzetting
1884
Leestijd: 2 minuten

De Vlaamsche Vrijzinnige Vereeniging (VVV) werd op 9 november 1880 in Antwerpen Antwerpen
Lees meer
opgericht nadat in de Liberale Vlaamsche Bond Liberale Vlaamsche Bond van Antwerpen
De Liberale Vlaamsche Bond was een liberale kiesvereniging die in 1866 in Antwerpen werd opgericht door Julius de Geyter, Hendrik Lenaerts en anderen. Lees meer
onenigheid was ontstaan vanwege de franskiljonse druk van de doctrinairen in de Bond.

De vereniging groeide uit de in 1875 opgerichte kring Kerel, Klauwaert, Geus, een pressiegroep van radicale Vlaamsgezinde liberalen binnen de Liberale Vlaamsche Bond. De Vlaamsgezinde liberalen werden in eigen rangen vaak overschaduwd door conservatieve of antiklerikale partijgenoten, die aanleunden bij de Liberale Associatie of de Geuzenbond De Geuzenbond
De Geuzenbond was een Antwerpse liberale politieke vereniging die op 1 april 1872 werd opgericht. Het programma van de bond was Antwerps en meer antiklerikaal en democratisch dan Vlaamsge... Lees meer
.

In het manifest van november 1880, opgesteld door Jan van Rijswijck Van Rijswijck, Jan
De liberaal Jan van Rijswijck (1853-1906) was burgemeester van Antwerpen. Zijn inzet voor de rol van het Nederlands in de lokale politiek en het verenigingswezen alsook zijn volksgezinde ... Lees meer
, verklaarde de VVV op te treden tegen ‘verfransing en verkwezeling’. Men wilde als drukkingsgroep het accent leggen op permanente politieke informatie en propaganda, in tegenstelling tot de Liberale Vlaamsche Bond die alleen tijdens de verkiezingsstrijd optrad. Culturele werking stond ook op het programma.

Het bestuur van de VVV bestond uit August Michiels Michiels, August
August Michiels (1822-1884) was een ondernemer en Vlaamsgezinde liberaal. Hij was onder meer voorzitter van het Willemsfonds Antwerpen, lid van de Liberale Vlaamsche Bond en stichtend bes... Lees meer
(voorzitter), Hyppolite Langlois Langlois, Hyppolite
Lees meer
en Van Rijswijck (ondervoorzitters) en H. van den Bosch (secretaris). Om de Vlaamse en vrijzinnige beginselen te verspreiden, werden vijf bestendige commissies opgericht, namelijk voor Vlaamse belangen en grieven (onder leiding van Van Rijswijck), onderwijs (onder leiding van Arthur Cornette Cornette, Arthur
Arthur Cornette (1852-1907) was een Vlaamsgezinde liberaal. Hij lag aan de basis van de loge Marnix van Sint-Aldegonde, waar het Nederlands vanaf het begin de voertaal was. Lees meer
), letter- en toneelkunde (onder leiding van Max Rooses Rooses, Max
Lees meer
, een voorafspiegeling van het latere Taalverbond Taalverbond
Lees meer
), toonkunst (onder leiding van Peter Benoit Benoit, Peter
Peter Benoit (1834-1901) was een Vlaamsgezinde componist en muziekpedagoog. Lees meer
) en beeldende kunst (onder leiding van Langlois). Omdat de VVV zich ter beschikking wilde stellen van het Vlaamse publiek en om eerbied voor de taalwetten inzake onderwijs en bestuur af te dwingen, werd in 1882 ook een Bestendig Vlaamsch Bureel opgericht. Met de partijpolitiek wilde de VVV zich echter niet inlaten. In haar orgaan De Kleine Gazet De Kleine Gazet
De Kleine Gazet (1874-1888) was een Antwerps liberaal, progressief en Vlaamsgezind dag- en weekblad. Het fungeerde als het orgaan van diverse organisaties. Lees meer
vroeg ze haar leden bij verkiezingen de kandidaten van de Liberale Vlaamsche Bond te steunen.

De VVV was actief tot begin 1883. De Liberaal Vlaamsche Bond stelde zich toen opnieuw radicaler op inzake de Vlaamse beweging en alles werd weer in één kring samengebracht.

Literatuur

– J. Beyers-Bell, Jan Van Rijswijck. Liberaal flamingant en burgemeester van Antwerpen, in: L. Wils (red.), Kopstukken van de Vlaamse Beweging, 1978.
– M. Somers, Max Rooses (1839-1914). Liberaal in de Vlaamse cultuurwereld, Rijksuniversiteit Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1975.
– L. Hancké, Jan van Rijswijck. Boegbeeld van het sociale liberalisme, 1993.

Suggestie doorgeven

1975: Janine Beyers-Bell (pdf)

1998: Marc Somers

2023: Kim Descheemaeker

Inhoudstafel