Von Harrach, Hans

Persoon
Winfried Dolderer (2023, aanvulling), Winfried Dolderer (1998)

Hans von Harrach (1873-1963) was tijdens de Eerste Wereldoorlog als medewerker van het bezettingsbestuur in Belgiƫ betrokken bij de Flamenpolitik.

Volledige voornaam
Hans Albert
Geboorte
Firenze, 11 februari 1873
Overlijden
Niederarnbach, 22 oktober 1963
Leestijd: 2 minuten

Hans von Harrach werd bij het uitbreken van de oorlog in 1914 gemobiliseerd als reserveofficier, maar kreeg weldra een post bij het burgerlijk bestuur in bezet Belgiƫ. Dat de toenmalige rijkskanselier Theobald von Bethmann-Hollweg Von Bethmann-Hollweg, Theobald
Als Duits rijkskanselier tussen 1909 en 1917 nam Theobald von Bethmann-Hollweg het initiatief tot Duitse inmenging in de Vlaamse beweging tijdens de Eerste Wereldoorlog en hij werd verant... Lees meer
zijn oom was, had wellicht iets met die benoeming te maken. Bij de oprichting van de Politische Abteilung, begin 1915, werd Von Harrach er de adjunct-chef van Oskar von der Lancken-Wakenitz Von der Lancken-Wackenitz, Oskar
Oskar von der Lancken-Wakenitz (1867-1939) was een Duitse diplomaat. Als hoofd van de Politische Abteilung van het bezettingsbestuur in Belgiƫ was hij tijdens de Eerste Wereldoorlog belas... Lees meer
. Binnen de afdeling stond hij aan het hoofd van de sectie voor Vlaamse en kerkelijke aangelegenheden. Zijn belangrijkste medewerker daar was Pius Dirr Dirr, Pius
Pius Dirr (1875-1943) was vanaf begin 1915 ā€˜referentā€™ voor Vlaamse aangelegenheden in het Duitse bezettingsbestuur in Brussel en had in die hoedanigheid een beslissende invloed op de uitv... Lees meer
. Het was Von Harrach die in maart 1917 de afvaardiging van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
vergezelde op de roemruchte reis naar Berlijn.

Zoals Dirr, en overeenkomstig de officiƫle Berlijnse regeringslijn, was Von Harrach voorstander van een 'voorzichtig' optreden in Vlaanderen en dus tegen de totale ontmanteling van de Belgische staat nog tijdens de oorlog. Hij werd zodoende kop-van-jut voor de Jong-Vlaamse extremisten en hun Duitse sympathisanten (zie: Jong-Vlaanderen Jong-Vlaanderen (1914-1918)
Jong-Vlaanderen (1914-1918) was een in Gent opgerichte activistische drukkingsgroep, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een radicaal Vlaams-nationalistisch en anti-Belgisch politiek progr... Lees meer
). Met name Friedrich von Bissing Von Bissing, Friedrich
De egyptoloog Friedrich von Bissing (1873-1956), zoon van de tweede gouverneur-generaal van Belgiƫ, maakte tijdens de Eerste Wereldoorlog naam als radicaal expansionist en supporter van d... Lees meer
, de zoon van de tweede gouverneur-generaal, koesterde tot na de oorlog een diepe haat tegen hem.

In november 1917 werd de sectie voor Vlaamse aangelegenheden overgeheveld naar het Duitse burgerlijk bestuur van Vlaanderen en kreeg Von Harrach bijgevolg een nieuwe chef, Alexander Schaible Schaible, Alexander
De Duitse jurist en ambtenaar Alexander Schaible (1870-1933) was sinds december 1914 verbonden aan het Duitse bezettingsbestuur in Brussel en werd in maart 1917 chef van de Zivilverwaltun... Lees meer
. Het was misschien daaraan te wijten, maar misschien ook aan de kuiperijen van de radicale annexionisten dat hij op 26 mei 1918 in Brussel onverwachts ontslag moest nemen. Hij werd overgeplaatst naar het front, waar hij het bevel kreeg over een eskadron huzaren.

Literatuur

ā€“ A.L. Faingnaert, Verraad of zelfverdediging?, 1933.
ā€“ L. Buning, Meer licht op de von Ziegesars, in: WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, jg. 32, 1973, nr. 6, pp. 303-330.
ā€“ W. Dolderer, Deutscher Imperialismus und belgischer NationalitƤtenkonflikt, 1989, (Kasseler Forschungen zur Zeitgeschichte, nr. 7).
ā€“ J. MĆ¼ller, Die importierte Nation. Deutschland und die Entstehung des flƤmischen Nationalismus, 2020.

Suggestie doorgeven

1998: Winfried Dolderer

2023: Winfried Dolderer

Databanken

Inhoudstafel