Vrijdaghs, Paul

Persoon
Luc Vandeweyer (2023, ongewijzigd), Luc Vandeweyer (1998)

Limburger Paul Vrijdaghs (1886-1945) was tijdens WOI lid van de Raad van Vlaanderen. Na de oorlog vluchtte hij naar Nederland. Daarna vestigde hij zich in Duitsland waar hij propaganda maakte voor het nationaalsocialisme en de DeVlag steunde.

Volledige voornaam
Paul Marie Joseph Theodore
Pseudoniem
Dr. P. Van Limborgh
Geboorte
Sint-Truiden, 5 juli 1886
Overlijden
Bad Godesberg, 9 februari 1965
Leestijd: 3 minuten

Kwam uit een katholieke familie maar kreeg al vroeg de naam een vrijzinnige te zijn geworden. Vrijdaghs behaalde in 1908 te Leuven een doctoraat in de Germaanse filologie en werd leraar aan de athenea van Brugge, Bergen, Gent, Chimay en te Luik (tot einde september 1917). In Luik profileerde hij zich in debatten met wallinganten en deed er vermoedelijk sterke anti-Waalse gevoelens op. Hij was zijdelings betrokken bij de taalgrens Taalgrens
Het begrip ‘taalgrens’ verwijst in het algemeen naar een grens die twee bevolkingsgroepen die een verschillende taal spreken van elkaar scheidt en in het bijzonder naar de grens tussen he... Lees meer
werking.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vond Vrijdaghs snel contact met de Duitse bezettingsautoriteiten en hielp deze om in Limburg Limburg
Lees meer
een collaborerend weekblad op te zetten. Hij werd in 1917 in Brussel benoemd tot inspecteur van het middelbaar onderwijs en trad toe tot de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
. Hij was erg radicaal en werd om die reden geweerd als afgevaardigde van Limburg toen de Tweede Raad begin 1918 moest 'verkozen' worden door de plaatselijke militanten. Hij werd opgevist door de vrijzinnige activisten van Leuven en zo toch verkozen. Hij zou nog vaak proberen om zijn radicale anti-Belgische denkbeelden in Limburg te verspreiden maar zowel de Duitsers als het plaatselijke netwerk blokkeerden tot zijn grote woede zijn activiteiten terzake. In 1918 werd hij lid van de commissie om de toepassing der nieuwe bepalingen betreffende het gebruik der voertaal in het onderwijs te verzekeren.

Op het einde van de oorlog vluchtte Vrijdaghs samen met zijn broer Jozef en met Antoon-Alfons Plevoets Plevoets, Antoon-Alfons
Advocaat Antoon-Alfons Plevoets (1883-1965) was bedrijvig in verschillende Vlaamsgezinde verenigingen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij betrokken bij het activisme in Limburg en wer... Lees meer
naar Den Haag. Nadat hij enige tijd leraar was geweest te Drachten (Friesland), keerde hij terug naar Den Haag, waar hij zijn leraarsfunctie opnieuw opnam. In Nederland kwam hij in contact met de Duitse ambassade. Hij vertrok naar Duitsland, waar hij zich eerst te Berlijn, later te Bonn vestigde en er vertaalwerk deed. Van daaruit verspreidde hij in Vlaanderen propaganda voor uiterst-rechtse stromingen, later voor het nationaal-socialisme. Hij was overtuigd dat enkel een agressief optredend Duitsland Vlaanderen kon redden. Eind de jaren 1930 probeerde hij in Duitsland nog fondsen los te weken om als kandidaat van de Duitstaligen in de Oostkantons in het Belgische parlement te geraken. Hij intrigeerde ook tegen steunverlening aan het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) dat volgens hem te katholiek en niet anti-Belgisch genoeg was.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef Vrijdaghs in Duitse dienst. Zo trad hij onder meer te Parijs op als tolk bij de onderhandelingen van de Duitse ambassadeur Otto von Abetz met de regering van Vichy. Vanuit Duitsland speelde hij ook een rol in de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
in België. Hij steunde de SS Algemeene-SS Vlaanderen
De SS-Vlaanderen was een collaborerende militie tijdens de Tweede Wereldoorlog, die deel uitmaakte van de Duitse SS. Ze ijverde voor de aanhechting van Vlaanderen bij Duitsland. Lees meer
en de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer
(DeVlag). Zo was hij redacteur van het te Berlijn verschijnende weekblad der Vlaamse arbeiders in het Rijk, Fremdsprachenverlag.

Literatuur

– A.L. Faingnaert, Verraad of zelfverdediging?, 1933.
– M. van de Velde, Geschiedenis van de Jong Vlaamsche Beweging, 1941.
– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.
– B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.

Suggestie doorgeven

1975: Marie-Jeanne Leemans (pdf)

1998: Luc Vandeweyer

2023: Luc Vandeweyer

Databanken

Inhoudstafel