Opstanding (1949-1959)

Publicatie
Toon Van Moerbeke (2023, aanvulling), Bart De Wever (1998)

Opstanding was een onafhankelijk Vlaams-nationaal weekblad, uitgegeven door NV Luctor en Walter Bouchery. Het blad sympathiseerde met, maar stond ook kritisch tegenover de Vlaamse Concentratie. Het was ook even verbonden aan de Vlaamse Volksbeweging.

Volledige titel
Opstanding : Onafhankelijk Vlaams–nationaal weekblad
Alternatieve titel
De Volksbeweging [1953-1955]
De Volksbeweging : Politiek strijdblad
De Volksbeweging : Vlaams–nationaal Weekblad
Periode
4 juni 1949 -
19 december 1959
Leestijd: 3 minuten

Opstanding was een Vlaams-nationaal weekblad dat werd opgericht en uitgegeven door Walter Bouchery Bouchery, Walter
Walter Bouchery (1908-1961) was een Antwerpse advocaat, die achtereenvolgens actief was in de studenten- en jeugdbeweging (AKVS en AVNJ). Na de oorlog zou hij in de Vlaamse beweging voora... Lees meer
en diens vennootschap NV Luctor Luctor
Lees meer
van 4 juni 1949 tot 19 december 1959. Opstanding deed tot 7 februari 1953 dienst als officieuze spreekbuis van de Vlaamse Concentratie Vlaamse Concentratie
De Vlaamse Concentratie was een naoorlogse Vlaams-nationale politieke partij (1949-1954) met Alex Donckerwolcke als voorzitter. Ze was voornamelijk anti-repressie. Lees meer
. In die periode kende het als belangrijkste medewerkers onder anderen Antoon Mermans Mermans, Antoon
Lees meer
(hoofdredacteur), Hendrik Tanrez Tanrez, Hendrik
Hendrik Tanrez (1894-1963) was tijdens WOI betrokken bij het activisme in Brussel. Daarna was hij actief in de Frontpartij, nog later in de collaboratie en in de Vlaamse Concentratie. ... Lees meer
, Willy de Haus, Arthur de Bruyne De Bruyne, Arthur
Arthur de Bruyne (1912-1992) was een Vlaams-nationalistisch geëngageerde kroniekschrijver en historicus van de Vlaamse beweging, die met zijn vele publicaties in belangrijke mate bijdroeg... Lees meer
, Hector de Bruyne De Bruyne, Hector
Hector de Bruyne (1917-1995) was actief als journalist bij verschillende kranten en periodieken, vooral voor economische en financiële zaken. Hij werd voor de Volksunie gemeenteraadslid, ... Lees meer
, Herman Senaeve, Herman Appels, Theo Wijnants, Carlo Reiners Reiners, Carlo
Carlo Reiners (1922-1976) raakte na de Tweede Wereldoorlog betrokken bij de Vlaamse Concentratie. In 1951 was hij één van de stichters van de Vlaamse Volkskunstbeweging (VVKB), waarvan hi... Lees meer
, Karel Dillen Dillen, Karel
Karel Dillen (1925-2007) was, na een aanloop als radicaal Vlaams-nationalistisch spreker en publicist, de oprichter en eerste volksvertegenwoordiger van het Vlaams Blok. Hij zetelde in de... Lees meer
, Filip de Pillecyn De Pillecyn, Filip
Filip De Pillecyn (1891-1962) was schrijver en journalist. Hij was actief in de Frontbeweging, werkte voor De Standaard en De Tijd en stichtte het satirisch weekblad Pallieter. Tijdens de... Lees meer
en Piet Tommissen Tommissen, Piet
Piet Tommissen (1925-2011) was een professor economie. Hij schreef voor diverse Vlaams-nationale bladen en publiceerde over kunst, economie en conservatief-revolutionaire figuren. Hij was... Lees meer
. De maximale oplage lag op ongeveer 1500 exemplaren. De verspreiding gebeurde via abonnementen, een aantal vaste verkooppunten (onder meer Benoit Ceuppens en enkele boekhandels) en colportages, vooral door de Vlaamse Militanten Orde Vlaamse Militanten Orde (1950-1971)
De Vlaamse Militanten Orde was een Vlaams-nationale militantenorganisatie die werd opgericht in 1950, aanvankelijk ter ondersteuning van de Vlaams-nationale partijpolitiek. Lees meer
(VMO).

Feitelijk voerde Opstanding een onafhankelijke koers. De beslissingen werden door Bouchery veelal op eigen houtje genomen. Een strakke inhoudelijke lijn was er bijgevolg niet. Het blad beklemtoonde ook zijn onafhankelijkheid, maar ondervond, net als de NV Luctor ernstige financiële moeilijkheden. Er waren openstaande facturen en de schulden van de Vlaamse Concentratie na de verkiezingen van 1949. Valeer Portier Portier, Valeer
Valeer Portier (1913-1988) was van 1940 tot 1944 VNV-oorlogsschepen in Oostende. Hij was van 1952 tot 1987 voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond. In zijn toespraken pleitte ... Lees meer
trad hierbij op als bemiddelaar, maar uiteindelijk gingen de wegen uiteen. Een en ander zorgde ervoor dat de Vlaamse Concentratie de noodzaak ervoer tot de uitgave van een eigen partijorgaan, eerst met het Mededelingsblad van de Vlaamse Concentratie (vanaf november 1951) en uiteindelijk vanaf 7 februari 1953 onder de titel Vlaanderen. Op hetzelfde moment besloot Bouchery Opstanding te koppelen aan de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer
(VVB), die op het einde van 1952 met zijn medewerking opgericht werd. Vanaf 4 juli 1953 veranderde de naam van Opstanding in De Volksbeweging. In de eerste edities verschenen artikels van onder anderen Mermans, Paul-Felix Beeckman Beeckman, Paul-Felix
Paul-Felix Beeckman (1900-1978) was als student actief in het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond en het KVHV. Later engageerde hij zich binnen het VNV. Na de Tweede Wereldoorlog... Lees meer
, Edmond van Dieren Van Dieren, Edmond
Edmond van Dieren (1879-1961) was een advocaat en een gematigd Vlaams-nationaal en onafhankelijk politicus. Hij was een pleitbezorger van de hereniging van Vlaamse katholieken en Vlaams-n... Lees meer
, Wim Jorissen Jorissen, Wim (sr.)
Wim Jorissen (1922-1982) was een radicaal Vlaams-nationalistisch boegbeeld van de Volksunie (VU), die in de pioniersjaren van de partij en tot het midden van de jaren 1970 het succes en d... Lees meer
en Piet Tommissen, die er op stond in beide bladen verder te publiceren.

Na de mislukking van de Christelijke Vlaamse Volksunie Christelijke Vlaamse Volksunie
De Christelijke Vlaamse Volksunie was een verkiezingskartel van Vlaams-nationalisten, ontevreden middenstanders en boeren. Het was de opvolger van de Vlaamse Concentratie en de voorloper ... Lees meer
bij de parlementsverkiezingen van 1954, sloten de restanten van de Vlaamse Concentratie zich aan bij de restanten van de VVB. Deze nieuwe VVB besloot om de tijdschriften van beide organisaties vanaf 1955 samen te voegen onder de titel Vlaanderen. Kennelijk ging Bouchery met deze gang van zaken niet akkoord en hij begon in 1955 gewoon met een nieuwe jaargang van De Volksbeweging, zeer tot ongenoegen van de VVB. Het blad was opnieuw onafhankelijk en hernam vanaf de editie van 16 juli 1955 de oude titel Opstanding. Wellicht uit gebrek aan medewerkers nam Bouchery de groep rond het Vlaams Blok Vlaams Blok (1954-1957)
Het Vlaams Blok was van 1954 tot 1957 een Vlaams-nationale partij onder leiding van Piet van Rossem jr. Het partijprogramma was beperkt tot de slogan ‘Amnestie, zelfbestuur, industrialisa... Lees meer
van Piet van Rossem (jr.) Van Rossem, Piet (jr.)
Piet van Rossem (1921-1984) was een politicus en journalist. Hij evolueerde van nationaalsocialist naar Vlaams-nationalist en liberaal. Hij was onder meer bestuurslid van de Vlaamse Conce... Lees meer
op in de redactie. Daardoor evolueerde Opstanding tot een spreekbuis van de extreme rechterzijde. De oplage van het blad daalde tot hooguit enkele honderden exemplaren. In 1959 werd Opstanding wegens financiële moeilijkheden, die al begonnen vanaf einde 1950, stopgezet. De laatste editie verscheen op 19 december 1959.

Literatuur

– T. van Moerbeke, Voorgeschiedenis en ontstaan van de Vlaamse Volksbeweging (1945-1957), KUL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1981.
– B. de Wever, Herrijzenis van de Vlaams-nationale partijpolitiek (1949-1965). Het arrondissement Antwerpen, Katholieke Universiteit Leuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1995.

Suggestie doorgeven

1975: Herman Todts (pdf)

1998: Bart De Wever

2023: Toon Van Moerbeke

Databanken

Inhoudstafel