De Linie

Publicatie
Anthony Mertens (2023, ongewijzigd), Anthony Mertens (1998)

De Linie (1946-1963) was een van oorsprong Nederlands katholiek opinieblad, dat eerst via De Vlaamse Linie en daarna via De Linie een zusterblad kreeg in Vlaanderen.

Volledige titel
De Linie
Alternatieve titel
De Nieuwe Linie
Periode
1 april 1946 -
1963
Leestijd: 2 minuten

De Linie was een Nederlands weekblad, voorbereid tijdens het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog in opdracht van de Nederlandse provincie der paters jezuïeten. Het eerste nummer verscheen op 1 april 1946 te Amsterdam op groot krantenformaat. Het weekblad had aanvankelijk succes door een aantal voor die jaren opzienbarende en soms militante campagnes voor dekolonisatie van Nederlands-Indië, een rechtvaardiger behandeling van repressieslachtoffers, erkenning van Vlaanderens recht op een eigen identiteit, herstel van de christelijke waarden in kunst en publiciteit en tegen de uitwassen van kapitalisme, de gelijkschakeling van de Kerken in Oost-Europa, het saloncommunisme van vele intellectuelen, een overtrokken staatssoevereiniteit die een federaal Europa en een groeiend Atlantisch federalisme blokkeerde. In Vlaanderen steeg de oplage tot 50.000.

In Brussel werd vanaf 1948 door de Vlaamse provincie van de jezuïeten als zusterblad De Vlaamse Linie uitgegeven. Dit blad verscheen vijf jaar lang onder de leuze van de Boerenkrijg Boerenkrijg
De Boerenkrijg is de benaming van een opstand in het najaar van 1798 tegen het Franse regime. Lees meer
, 'voor outer en heerd'. Waar in oorsprong de rechtlijnige, intransigente Roomse principes de rode draad vormden voor het weekblad, werd dat al heel snel aangevuld met een consequente, zelfs radicale Vlaamsgezinde lijn. Daarbij mikte het weekblad niet alleen op het lezerspubliek van oud- collaborateurs Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
en Vlaams-nationalisten. Het blad bood deze groepen ook heel wat ruimte in zijn kolommen.

Zo schreven onder meer Lode Claes Claes, Lode
Lode Claes (1913-1997) was een Vlaams-nationalistisch politicus, publicist en zakenman die een Vlaamse elite wilde vormen om de Vlaamse demografische meerderheid de leiding te laten nemen... Lees meer
, Victor Leemans Leemans, Victor
Victor Leemans (1901-1971) was een politiek en sociaaleconomisch theoreticus, die het gedachtegoed van de revolutie van rechts introduceerde in de Vlaamse beweging. Tijdens de Tweede Were... Lees meer
, Arthur de Bruyne, Angela Tysmans Tysmans, Angela
Angela Tysmans (1890-1985), echtgenote van Lodewijk Dosfel, was tijdens het interbellum en de Tweede Wereldoorlog een van de leidinggevende figuren van de Vlaams-nationalistische meisjesb... Lees meer
, Albert de Jonghe en Frans Smets voor het weekblad, maar ook de latere Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
-politicus Hugo Schiltz Schiltz, Hugo
Hugo Schiltz (1927-2006) was een advocaat en politicus voor de Volksunie. Hij zetelde in de Antwerpse gemeenteraad, de Kamer en maakte deel uit van een Vlaamse Regering. Hij zetelde in he... Lees meer
. Ook 'zwarte' tekenaars zoals Joe Meulepas Meulepas, Joë
Joë Meulepas (1915-2007) was een cartoonist en striptekenaar. Hij illustreerde werk van Felix Timmermans en Ernest Claes en was bijna veertig jaar lang als cartoonist verbonden aan De Sta... Lees meer
(Pil) werkten mee.

Onder hoofdredacteur Elias Vandenbussche werd De Vlaamse Linie in 1953 omgedoopt tot De Linie en zou het een minder strijdend katholiek en Vlaams weekblad worden. Ondanks pogingen tot vernieuwing in de jaren 1950 daalde de oplage zienderogen. In de jaren 1960 kreeg het weekblad een sterk Volksunie-label en gold als een van de wegbereiders van Vaticanum II. De rechtse, rechte lijn was al lang verlaten, onder meer onder invloed van politiek redacteur Mark Grammens Grammens, Mark
Mark Grammens (1933-2017) was van het begin van de jaren 1960 tot enkele jaren vóór zijn overlijden een Vlaamsgezinde opiniemaker in Vlaanderen: aanvankelijk via het weekblad De Nieuwe, l... Lees meer
, die nadat het Generalaat van de Jezuïeten in 1964 – voornamelijk om financiële redenen – zowel de paters-redacteuren als de geldelijke middelen uit de Stichting terugtrok, zijn eigen weekblad, De Nieuwe De Nieuwe
De Nieuwe was een links flamingantisch weekblad dat werd uitgegeven van april 1964 tot augustus 1986. Mark Grammens was meestal - behalve tijdens enkele intermezzo’s in het midden van de... Lees meer
opstartte (1964).

In Nederland werd de opvolger van De Linie, De Nieuwe Linie, dat verscheen tussen 1963 en 1982  Het blad kreeg gaandeweg een uitgesproken progressieve signatuur.

Literatuur

– B.R.C.A. Boersema, De Linie, 1946-1963. Een weekblad in handen van jezuïeten, 1978.

Suggestie doorgeven

1973: Anthony Mertens (pdf)

1998: Anthony Mertens

2023: Anthony Mertens

Inhoudstafel