De Week (1909-1912)

Het weekblad De Week verscheen tussen 1909 en 1912. Het omschreef zichzelf als een ‘vrijzinnig Vlaamschgezind orgaan’ en als ‘een spiegel waarin het Vlaamsche leven wordt weerkaatst’. Antwerpen was de bakermat. De stichter van De Week was de drukker, boekhandelaar en tijdschriftenmaker Victor Resseler, die zich gevestigd had in de Lange Nieuwstraat 56. Redactieleden en medewerkers hadden niet zelden een positie in het vrijzinnige Vrijzinnigheid
Dit artikel belicht de relatie tussen de Vlaamse beweging en de vrijdenkersbeweging van de 19de eeuw tot nu. Lees meer cultuurleven of de stedelijke administratie. Ze deelden een schooljeugd aan het Antwerpse atheneum of een lidmaatschap bij kunstkring De Kapel De Kapel
De Kapel (1890-?) was een vergaderplaats in Antwerpen van Vlaamsgezinde jongeren. Er vonden kunstavonden, lezingen en vormingscycli plaats. Lees meer . Bekende namen die meewerkten aan De Week waren de schrijver Lode Baekelmans Baekelmans, Lode
Lode Baekelmans (1879-1965) was een Antwerpse schrijver en bibliothecaris. In 1933 werd hij de eerste conservator van het Museum van de Vlaamsche Letterkunde, nu het Letterenhuis, en werd... Lees meer , de dichter Jan Eelen, de ambtenaar Leo van Riel, de kunsthistoricus Ary Delen Delen, Ary
Ary Delen, kunsthistoricus en dichter, werkte bij Museum Plantin-Moretus, was conservator van het Stedelijk Prentenkabinet, het Rubenianum en hoofdconservator van het Koninklijk Museum vo... Lees meer en de romanauteur Cyriel Buysse Buysse, Cyriel
Cyriel Buysse (1859-1932) was een invloedrijk auteur van naturalistische romans en toneelstukken. Lees meer , die geen Antwerpenaar was, maar uit Nevele afkomstig. Ook in steden als Gent en Brussel had De Week vaste correspondenten die verslag uitbrachten van het liberale cultuurleven. Voor Gent was dit de schrijver Richard de Cneudt De Cneudt, Richard
Richard de Cneudt (1877-1959) was een onderwijzer en dichter die tijdens de Eerste Wereldoorlog mee de Raad van Vlaanderen oprichtte en binnen de Raad vooral actief was rond onderwijs. ... Lees meer .

Profiel

Het nulnummer van De Week verscheen op 4 september 1909. In zijn eerste editoriaal zette Resseler het doel van het blad uiteen: ‘De Week wil zijn een wapen in den strijd voor geestelijke en economische grootmaking van Vlaanderen: een kampblad voor Vlaamsche taal- en stambelangen.’ Tegelijk was De Week ook een blad voor ‘intellectuelen’, een wekelijkse krant die ruimte had voor beschouwingen over maatschappelijke onderwerpen zoals de leerplicht, de Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen, de relatie tussen literatuur en Vlaamse beweging Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer , het werk van kunstenaars als Jakob Smits of het vraagstuk van coëducatie in het lagere onderwijs.

Museumconservator Ger Schmook Schmook, Ger
Lees meer herinnerde zich in de jaren 1970 De Week nog als een blad voor ‘Antwerpens flamingantische en liberaal-progressistische “intellektuele” burgerij’. Lezers konden een persoonlijk abonnement nemen of een publiek exemplaar openslaan in de Vlaamse Opera Vlaamse Opera
Lees meer , het lokaal van de liberale werkliedenvereniging Help U Zelve Help U Zelve
Help U Zelve (1880-1904) was een liberale vrijzinnige Antwerpse werkliedenvereniging. Ze ging op in de Liberale Volkspartij Help U Zelve. Deze bleef bestaan tot en met de Eerste Wereldoor... Lees meer in de Volksstraat of het ‘Vlaamsch Huis’ aan de Keyserlei. Ook in andere steden werd het blad verspreid: in het nummer van 11 februari 1911 werd bericht dat het blad in 47 gemeenten verdeeld werd.

Na de eerste jaargang nam uitgever Meindert Boogaerdt het blad over. Resseler bleef drukker en medewerker. Tot de redactie van De Week bleven Baekelmans, Delen en vooral Van Riel behoren, die de laatste twee jaargangen de redactie alleen leidde.

Literatuur en politiek

Twee thema’s domineerden in De Week: literatuur en politiek. De Week bracht recensies van nieuwe boeken, besprak de laatste afleveringen van tijdschriften en bracht verslag uit van lezingen, voorstellingen en zelfs de zittingen van de Vereeniging van Vlaamsche Letterkundigen. Binnen het literaire veld kwam De Week in conflict met het maandblad De Boomgaard De Boomgaard
De Boomgaard was een ‘Algemeen geïllustreerd maandschrift voor literatuur en kunst’ (1909-1911). Het verscheen in Antwerpen onder redactie van André de Ridder, Edmond van Offel, Hugo van ... Lees meer over literatuurkritiek en de rol van literatuur in de Vlaamse beweging.

Op politiek-maatschappelijk vlak gaf een Vlaamsgezind liberalisme Liberale partij
De verhouding tussen de liberale partij en het partijpolitieke liberalisme in België enerzijds, en de Vlaamse beweging anderzijds levert een gevarieerd en ingewikkeld beeld op dat evoluee... Lees meer de toon aan. Dat uitte zich in aanvallen op de dominante Association libérale en op de tegenstanders van de strijd voor de vernederlandsing. Heel wat achterkamerpolitiek en antiflamingantische combines die De Week meende te ontwaren, werden uitgesponnen in soms vrijpostig geschreven stukken.

Op literair vlak behoorde de campagne voor Cyriel Buysse tot het hoogtepunt van De Week. De achteruitstelling van Buysse in de traditionele (katholieke) literatuurkritiek had aangemaand tot actie. Het blad nam het initiatief voor een Buysse-hulde en publiceerde stukken over en van de schrijver. Het ondersteunde de Buysse-monografie die medewerker Herman van Puymbrouck Van Puymbrouck, Herman
Herman van Puymbrouck (1884-1949) was medestichter van de Frontpartij en vervolgens hoofdredacteur van De Schelde, later Volk en Staat. Vanaf de late jaren 1930 steunde hij onverkort het ... Lees meer uitgaf. In brieven aan Baekelmans, Resseler en Van Puymbrouck drukte Buysse zijn waardering uit. Op 8 april 1911 verscheen er een bijzonder feestnummer van De Week over Buysse, dat op een paar dagen tijd uitverkocht was.

In het voorjaar van 1910 nam De Week de verdediging van het Vlaamsgezinde liberale parlementslid Leo Augusteyns Augusteyns, Leo
Lees meer op zich, die omwille van zijn progressieve standpunten aangevallen werd door zijn eigen partij. ‘Het liberalisme zal zijn: vlaamschgezind en democratisch in Vlaanderen,’ besloot Baekelmans op 8 januari 1910 het stuk dat hij aan Augusteyns wijdde. In de succesvolle campagne en de herverkiezing van Augusteyns die daarop volgde, vond De Week het bewijs dat er ‘in de liberale rangen’ een ‘vlaamsch bewustzijn’ wakker geworden was.

Op 18 mei 1912 verscheen het laatste nummer van het tijdschrift. Vermoedelijk was een gebrek aan geld de oorzaak van het verdwijnen van de titel. In maart 1912 was de uitgever van De Week, Meindert Boogaerdt, immers failliet gegaan.