De Bode van Limburg

Publicatie
Winne Gobyn (2023, herwerking), Martin Kellens (1998)

De Bode van Limburg was een activistisch Limburgs weekblad. Het verscheen van 5 maart 1916 tot 24 november 1918.

Volledige titel
De Bode van Limburg : Vlaamsch volksblad
Periode
1916 -
1918
Leestijd: 2 minuten

De Bode van Limburg werd opgericht door de Luikse advocaat Jean Fischer als Vlaamse pendant van zijn blad Le Télégraphie. Hij werd daarbij aangestuurd door luitenant Dr. Krause, de Duitse persverantwoordelijke en centrale spil in de Flamenpolitik Flamenpolitik
Met het begrip ‘Flamenpolitik’ wordt verwezen naar de politiek die de Duitse bezetter voerde ten aanzien van de Vlaamse beweging tijdens de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. Sommige aute... Lees meer
in Limburg Limburg
Lees meer
.

De Bode van Limburg was het enige noemenswaardige Limburgse weekblad dat tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
verscheen. Alle andere Limburgse kranten staakten hun activiteiten bij het uitbreken van de oorlog. Het blad verscheen wekelijks op zondag op vier bladzijden en had regelmatig te kampen met papierschaarste, wat een verklaring kan bieden voor de verschillende formaten waarop het werd gedrukt. Achter de schermen was de greep van Krause op het blad allesbepalend. Op zijn aansturen primeerde het eerste jaar een neutrale berichtgeving, met als doel geen argwaan te wekken en het blad ingang te doen vinden bij de bevolking.

Uitgesproken activistisch

Pas in de loop van 1917 achtte Krause de tijd rijp om een meer uitgesproken activistische richting uit te gaan met De Bode. Deze koerswijziging ging gepaard met een sterk verhoogde oplage, van 6.000 exemplaren in 1916 naar 11.000 in het jaar daarop. Vanaf eind 1917 werd het blad gefinancierd door de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
. De redactie bestond uit hoofdredacteur Jan Hendrik Bellefroid Bellefroid, Jan Hendrik
Lees meer
, bijgestaan door kopstukken van het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
in Limburg zoals Jan Borms Borms, Jan
Jan Borms (1888-1956) was de halfbroer van activistisch boegbeeld August Borms en engageerde zich in diens slipstream in het Limburgse activisme. Tijdens het interbellum was hij vanuit Ne... Lees meer
, Jan Laureys Laureys, Jan
Lees meer
, Camiel Libbrecht Libbrecht, Camiel
Lees meer
, Lode Lowis, Jan Quintens Quintens, Jan
Jan Quintens (1858-1923) was gemeenteraadslid voor de Katholieke Partij in Sint-Truiden. Tijdens WOI speelde hij een prominente rol in het Limburgse activisme. Zo was hij burgemeester va... Lees meer
en Jozef Vrijdaghs Vrijdaghs, Jozef
De advocaat Jozef Vrijdaghs (1890-1950) was een prominent activist in Limburg en lid van de Raad van Vlaanderen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog trad hij toe tot het Vlaamsch Nationaal Ver... Lees meer
. De Bode van Limburg steunde de gematigde federalisten – de zogenaamde unionisten – onder de activisten. Menig hoofdartikel handelde over de Vlaamsgezinde Luikse bisschop Martinus-Hubertus Rutten Rutten, Martinus-Hubertus
Martinus-Hubertus Rutten (1841-1927) was een Vlaamsgezinde bisschop in Luik, die zich hoofdzakelijk bezighield met het vernederlandsen van het arbeidersmilieu en het onderwijs. Hij stond ... Lees meer
en over legeraalmoezenier Paul Vandermeulen Vandermeulen, Paul
Paul Vandermeulen (1893-1975) was een studentenleider, frontaalmoezenier en beroemd Vlaams katholiek figuur. Lees meer
. Ook de Vlaamse eisen in het onderwijs Onderwijs
Lees meer
, het gerecht Gerecht
Lees meer
en de steenkoolmijnen stonden in de kijker.

Volgens de initiatiefnemers achter het blad had enkel een gematigde en katholiek ingekleurde activistische boodschap kans om aan te slaan in het katholieke Limburg, waar de weerstand van de bevolking tegen het activisme groot was.

Stopzetting activiteiten

In april 1918 verkocht Fischer het blad en een nieuw opgerichte naamloze vennootschap (7 september 1918) met Quintens, Libbrechts, Vrijdaghs, Laureys, Borms en Bellefroid zette het voort. Na de Eerste Wereldoorlog werd de voltallige redactie voor het gerecht gedaagd op beschuldiging van activisme. Bellefroid, Borms, Libbrechts, Quintens en Vrijdaghs werden, meestal bij verstek en om meer dan alleen hun werkzaamheden bij De Bode van Limburg, veroordeeld.

Literatuur

– De Zaak Bellefroid, in: Ons Vaderland, 15 december 1919.
– M.J. Leemans, Het activisme in Limburg, 1917-1918, Katholieke Universiteit Leuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1972.
– L. Vandeweyer, Het activisme in Limburg tijdens de Eerste Wereldoorlog, in: Limburg - Het Oude Land van Loon, jg. 76, 1997, nr. 2 en 3, pp. 97-140 en pp. 193-230.

Suggestie doorgeven

1973: Ludo Simons (pdf)

1998: Martin Kellens (pdf)

2023: Winne Gobyn

Databanken

Inhoudstafel