Catechismus der Vlaamsche Beweging

Titel van een door Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer in maart 1918 in het geheim, buiten medeweten en ook tegen de zin van de leiding van de Frontbeweging Frontbeweging
Aan het IJzerfront manifesteerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog flamingantisch verzet tegen de taaltoestanden in het leger. Naarmate het zich meer en meer organiseerde en groeide, vo... Lees meer , naamloos uitgegeven en aan het front verspreid, ophefmakend vlugschrift. (Niet te verwarren met de Katechismus van de Vlaamse Beweging Katechismus van de Vlaamse Beweging
Lees meer uit 1950 van Jan Boon Boon, Jan
Jan Boon (1898-1960) was tijdens de Eerste Wereldoorlog betrokken bij het activisme. Later was hij hoofdredacteur van De Standaard. Van 1939 tot aan zijn overlijden had hij de leiding van... Lees meer .)

Oorspronkelijk heette de Catechismus Kort begrip van de Vlaamsche Beweging in 't jaar 1917 Het besloeg 23 pagina's, formaat pro patria, en was met de hand geschreven en gepolykopieerd. Deze uiting van toenemende radicalisering in een bepaalde groep Vlaamsgezinden in en om het Belgisch leger aan het front, werd eind april, begin mei 1918 door de zogeheten Sublieme Deserteurs Sublieme Deserteurs
De zogenaamde ‘Sublieme Deserteurs’ waren overlopers die in het voorjaar van 1918 door de Frontbeweging naar de Duitse linies werden gestuurd om contact op te nemen met het activisme. ... Lees meer tezamen met andere documenten meegenomen naar het bezette land, waar zij door een paar onder hen, Karel de Schaepdrijver De Schaepdrijver, Karel
Karel De Schaepdrijver (1892-1970) was tijdens WOI betrokken bij de Frontbeweging. In 1918 liep hij over en werd ingeschakeld in de activistische propaganda. Na de oorlog vestigde hij zi... Lees meer en Jules Charpentier Charpentier, Jules
Jules Charpentier (1893-1982) liep in april-mei 1918 als een van de zogenoemde ‘sublieme deserteurs’ over naar het Duitse leger, om op vraag van de Frontbeweging contact te zoeken met de ... Lees meer , binnen de maand werden gepubliceerd als eerste deel van de door hen gestichte IJzer-reeks, een serie over de Vlaamse actie aan het front. Na de oorlog, in 1919, kwam er een tweede naamloze editie van de Catechismus der Vlaamsche Beweging, bij de naamloze vennootschap Ons Vaderland, onder de nieuwe titel: Catechismus van den Vlaamschen Nationalist. Daarin waren enkele passages, die men onjuist had geacht, verbeterd en voegde men er ook enkele vragen aan toe. Jaak de Meester De Meester, Jaak
Jaak de Meester (1926-1999) was verbondsleider van het Vlaams-nationalistische en Groot-Nederlandse Blauwvoetjeugdverbond en speelde een bedrijvige rol in de herdenkingscultus rond Cyriel... Lees meer deelt in het zevende deel van het Verzameld Werk van Verschaeve mee, dat het handschrift van de auteur nog niet werd gevonden en hij neemt de editie van 1918 over. Deze editie vindt men ook in de Bijdragen tot de Geschiedenis van de Vlaamsche IJzertragedie, waarin het IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer comité in 1939 de Open Frontbrieven bijeenbracht.

In vraag-en-antwoordvorm, zoals in de toenmalige catechismus gebruikelijk (de tekst was bestemd voor "ontwikkelden en leiders in de Vlaamsche zaak" en vooral voor de Vlaamse leiders in het leger, onder wie vele aalmoezeniers, seminaristen en andere studenten) geeft Verschaeve een overzicht van de Vlaamse strijd zoals hij die in 1917 zag, waarbij hij de houding onderzoekt die de Vlaamsgezinden aan het front moeten aannemen tegenover de activisten in het bezette gebied ( activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer ). Verschaeve constateert, dat de staatsinrichting van België gevaarlijk is voor de Vlamingen. De Belgische overheid doet haar plicht niet, terwijl de bevolking haar toestand niet beseft. Daarom is de V.B. noodzakelijk en de oorlog biedt een geschikte gelegenheid tot bewustmaking en realisering. Ingevolge de tekortkomingen van België mogen de Vlaamsgezinden in het bezette gebied de overigens verwerpelijke en hatelijke Duitse hulp aanvaarden indien het gaat om het herstel van miskende Vlaamse rechten en indien die hulp wel Vlaanderen maar niet Duitsland ten goede komt. Deze hulp wordt als een "bestuursdaad" gezien, die steunt op de Belgische Gelijkheidswet Gelijkheidswet
De gelijkheidswet van 1898 stelde het Nederlands voor officiële publicaties gelijk aan het Frans. De wet werd vanuit de Vlaamse beweging breed ondersteund, en leidde, na de Waalse afwijzi... Lees meer van 1898. De Catechismus keurt dus de Vlaamsche Hoogeschool in Gent evenals de bestuurlijke scheiding goed en is een pleidooi voor de Vlaamse doeleinden van de activisten, wier eventuele persoonlijke inzichten de auteur verder onmogelijk te beoordelen noemt. "Zijn er slechte inzichten geweest of zelfs Duitschgezindheid bij de activisten wat wij niet denken dat dan 's legers echte en zuivere Vlaamsche inzichten, dagelijks door zijn strijden op leven en dood tegen de Duitschers bewezen en rein gehouden, hoog boven alle vermoeden uitstralen en 't recht doen zegevieren (...)."