Claeys, Hendrik

Persoon
Sandra Maes (2024, aanvulling), Sandra Maes (1998)

Hendrik Claeys (1838-1910) was een Vlaamsgezinde priester-leraar, schrijver en redenaar, die in 1875 betrokken was bij de oprichting van het Davidsfonds.

Geboorte
Zomergem, 7 december 1838
Overlijden
Gent, 17 november 1910
Leestijd: 2 minuten

Hendrik Claeys debuteerde onder de invloed van familievriend en dichter Karel Lodewijk Ledeganck Ledeganck, Karel L.
Karel Lodewijk Ledeganck (1805-1847) was een Vlaams ambtenaar, politicus, jurist en dichter uit Eeklo. Hij was een cultuurflamingant en schreef een dichterlijke trilogie die in de Vlaamse... Lees meer
als dertienjarige in de literatuur. Na in Sint-Niklaas het Klein Seminarie en in Gent het Groot Seminarie te hebben doorlopen, studeerde hij aan de Leuvense universiteit letteren en wijsbegeerte. Claeys was er actief in Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer
.

Hij steunde de katholieke Vlaamsgezinde studentenbeweging vanaf het moment dat die zich in de tweede helft van de 19de eeuw begon te manifesteren en werd in 1890 gehuldigd als erevoorzitter van het Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Katholiek Vlaamsch Studentenverbond (1890-1892) was de tweede kortstondige nationale overkoepeling van de katholieke Vlaamse studentenbeweging. Lees meer
. Claeys publiceerde – onder meer in de tijdschriften Het Belfort Het Belfort
Het Belfort was een Vlaams katholiek tijdschrift ‘toegewijd aan Letteren, Wetenschap en Kunst’. Het verscheen van 1886 tot 1899. Lees meer
, Dietsche Warande en Belfort Dietsche Warande en Belfort
Dietsche Warande en Belfort was een Vlaams tijdschrift voor literatuur- en geestesleven. Het ontstond in 1900 door de samensmelting van de tijdschriften Dietsche Warande en Het Belfort.... Lees meer
en Hooger Leven Hooger Leven (1906-1914)
Het weekblad Hooger Leven was van 1906 tot 1914 een belangrijke spreekbuis van het katholieke flamingantisme. Lees meer
– zowel poëzie, essays, recensies als necrologieën en ontving in 1887 een eredoctoraat van zijn alma mater.

Claeys werd in 1863 in Brugge tot priester gewijd en was achtereenvolgens leraar in de bisschoppelijke colleges van Oudenaarde (1864) en Sint-Niklaas (1869), waar hij zijn leerlingen – onder wie Amaat Joos Joos, Amaat
Amaat Joos (1855-1937) was een katholiek priester-leraar, pedagoog en taalkundige. Hij was actief en leidinggevend in de Vlaamse katholieke scholierenbeweging en richtte zich als pedagoog... Lees meer
– aanzette tot de studie van de volkstaal. Daarna was hij pastoor in de Sint-Niklaasparochie in Gent (1890) en in Oostakker (1894). In 1904 werd hij aangesteld als erekanunnik van de Sint-Baafskerk in Gent.

Claeys stichtte in 1875 mee het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
, zetelde van bij de oprichting in het hoofdbestuur en was datzelfde jaar betrokken bij de oprichting van een lokale afdeling in zijn toenmalige woonplaats Sint-Niklaas. Hij trad op als spreker bij Vlaamsgezinde manifestaties zoals de begrafenis van Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer
in Antwerpen in 1883 en de onthulling van het standbeeld van Ledeganck in Eeklo in 1897. Van bij de oprichting in 1886 was hij lid van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer
, waar hij redevoeringen verzorgde bij de huldezittingen voor onder anderen Jan Baptist David David, Jan-Baptist
Jan-Baptist David (1801-1866) was een katholiek priester, en vanaf 1834 hoogleraar nationale taal, letterkunde en geschiedenis aan de Katholieke Universiteit in Mechelen en Leuven. Hij sp... Lees meer
, Prudens van Duyse Van Duyse, Prudens
Lees meer
, Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer
en Jan Frans Willems Willems, Jan Frans
Jan Frans Willems (1793-1846), de “vader van de Vlaamse beweging”, was dichter, polemist, filoloog, tekstediteur en initiatiefnemer of lid van tal van academies en genootschappen in binne... Lees meer
.  

Op de Nederlandse congressen in Gent in 1891 en 1899 gaf Claeys uiting aan zijn Heel-Nederlandse gezindheid en op het katholiek congres van Mechelen in 1891 sprak hij de hoop uit dat de nagestreefde vernederlandsing van de financieel vermogenden en de intellectueel gevormden de kloof tussen hen en de Fransonkundige volksklasse op termijn enigszins zou inperken.

Literatuur

– A. de Ceuleneer, lijkrede, in: Verslagen en Mededelingen van de KVATL, 1910, pp. 975-978.
– L. van Puyvelde, Hendrik Claeys, in: Jaarboek van de KVATL, 1926.
– L. Wils, Honderd jaar Vlaamse Beweging, 1977, dl. 1.
– W. Rombauts, De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1886-1914, 1979.
– L. Gevers, Bewogen jeugd. Ontstaan en ontwikkeling van de katholieke Vlaamse studentenbeweging (1830-1894), 1987.

Suggestie doorgeven

1973: Ludo Helsen (pdf)

1998: Sandra Maes (pdf)

2024: Sandra Maes

Databanken

Inhoudstafel