De Potter, Lodewijk
Lodewijk de Potter (1792-1869) was leraar en dichter. Hij zette zich in voor de Nederlandse taal; eerst in de rederijkerskamers van Ieper en Gent en vervolgens in de beginnende Vlaamse beweging in Gent.
Lodewijk de Potter (1792-1869) was al van in de Franse tijd een verdediger van het Nederlands. Het engagement voor de Nederlandse taal Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer , waarvan hij in de Hollandse tijd had getuigd in de rederijkerskamers van Ieper en Gent en in het literaire genootschap Regat Prudentia Vires Regat Prudentia Vires
Regat Prudentia Vires was een taal- en letterkundige maatschappij die in 1821 in Gent werd opgericht op initiatief van Jan Matthijs Schrant. Lees meer , zette hij na 1830 verder in de beginnende Vlaamse beweging in Gent Gent
Lees meer en in zijn onderwijsopdracht als leraar Nederlands aan het Gentse atheneum.
Lodewijk de Potter werd op 22 september 1792 geboren in Rumbeke bij Roeselare. Van november 1812 tot november 1818 was hij leraar poësis aan het college van Ieper. Hij werd er lid van de rederijkerskamer De Getrouwe van Herten en was in maart 1817 in Torhout een van de medeondertekenaars van het tweede Broederlyk Verdrag tussen de rederijkerskamers Rederijkerskamers
De rederijkerskamers waren genootschappen die zich sinds de 15e eeuw toelegden op toneel en dichtkunst in de volkstaal. In de 18e en 19e eeuw speelden ze ook een belangrijke rol in de ver... Lees meer van Brugge, Ieper, Kortrijk en Oostende. Dat contract bepaalde dat de vier grootste West-Vlaamse kamers beurtelings tussen 1817 en 1820 een Nederlandstalige dichtwedstrijd moesten organiseren. De Potter zelf viel met eigen dichtwerk in de prijzen tijdens rederijkerswedstrijden in Roeselare (1816), Torhout (1817) en Kortrijk (1819).
Verenigingsleven in Gent
In november 1818 werd De Potter leraar aan het Gentse atheneum waar hij vanaf 1821 Frans en Latijn gaf. Van 1833 tot midden oktober 1845 doceerde hij Nederlands en Latijn. Tussen april 1836 en augustus 1850 was hij ook de directeur van de kostschool van het atheneum.
Als leraar Nederlands en dichter behoorde De Potter in de Hollandse tijd tot de Gentse kring rond Johannes Matthias Schrant Schrant, Johannes
Johannes Mathijs Schrant (1783-1866) was een katholieke priester, letterkundige en historicus uit Amsterdam. Hij werd door koning Willem I benoemd tot hoogleraar en rector aan de Rijksun... Lees meer , hoogleraar Nederlandse taal- en letterkunde, vaderlandse geschiedenis en welsprekendheid aan de Gentse universiteit. In 1819 werd hij lid van de letterkundige afdeling van de Gentse rederijkerskamer De Fonteine De Fonteine
De Fonteine is een rederijkerskamer, de volledige aanduiding luidt: Koninklijke Soevereine Hoofdkamer van Retorica De Fonteine, gevestigd te Gent. Lees meer waarvan Schrant de voorzitter was. Toen deze afdeling zich in 1821 van De Fonteine afscheidde en onder het voorzitterschap van Schrant omgevormd werd tot de Maatschappij voor Nederlandse Taal- en Letterkunde Regat Prudentia Vires Regat Prudentia Vires
Regat Prudentia Vires was een taal- en letterkundige maatschappij die in 1821 in Gent werd opgericht op initiatief van Jan Matthijs Schrant. Lees meer werd De Potter bestuurslid. In 1824 trad hij op als verbindingsfiguur tussen Gent en Ieper toen daar onder impuls van Jean-Jacques Lambin Lambin, Jan J.
Lees meer en Justin van Damme (1772-1843) en naar het voorbeeld van Regat Prudentia Vires de Maatschappij van Vaderlandsche Taal- en Dichtkunde, Tooneel-, Toon- en Teekenkunst Alpha en Omega werd opgericht.
In 1820 werkte De Potter mee aan het in Gent uitgegeven Letter- en Staatkundig Dagblad Letter- en Staatkundig Dagblad
Het Letter- en Staatkundig Dagblad was in 1820 het eerste Nederlandstalige dagblad in België, opgericht met de steun van koning Willem I. Al na zes maanden verdween het blad wegens een ge... Lees meer , onder meer met een essay over de geschiktheid van het Nederlands als taal Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer voor liefdesgedichten en een vertaling van een liefdesgedicht van Anacreon. In 1825 nam Jan Frans Willems Willems, Jan Frans
Jan Frans Willems (1793-1846), de “vader van de Vlaamse beweging”, was dichter, polemist, filoloog, tekstediteur en initiatiefnemer of lid van tal van academies en genootschappen in binne... Lees meer een gedicht van hem op in de bundel Gedichten en Verhandelingen van het Koninglyk Genootschap van Tael- en Dichtkunde te Antwerpen. Het jaar daarop werkte hij mee aan de bundel Verhandelingen en Prijsverzen, uitgegeven door Regat Prudentia Vires, met een ‘Verhandeling over de meest beroemde daden en lotgevallen onzer voorvaderen’.
Beginnende Vlaamse beweging
Na de Belgische Omwenteling Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie is de naam van de opstand van 1830-1831 in de zuidelijke provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I. De opstand leidde tot de splits... Lees meer van 1830 engageerde De Potter zich in Gent in de beginnende Vlaamse beweging. In 1833-1834 werkte hij met poëzie mee aan de Nederduitsche Letteroefeningen Nederduitsche Letteroefeningen
Nederduitsche Letteroefeningen was het eerste Nederlandstalige literaire tijdschrift dat na de Belgische omwenteling verscheen. Lees meer . In 1845 en van 1864 tot en met 1869 was hij als dichter actief in het Nederduitsch Letterkundig Jaarboekje Nederduitsch Letterkundig Jaerboekje
Het Nederduitsch Letterkundig Jaarboekje was een gewaardeerd anthologietijdschrift gericht op een breed publiek dat tussen 1834 en 1875 in Gent verscheen. Het bracht jaarlijks een goed ov... Lees meer . Ondanks zijn liberale gezindheid steunde hij de partijloze en onafhankelijke Vlaamse beweging. Hij werd in september 1861 voorzitter van de onafhankelijke Hoofdafdeling van het onzijdige Vlaamsch Verbond Vlaamsch Verbond (1861-1869)
Het Vlaamsch Verbond was een flamingantische politieke drukkingsgroep in Gent. Lees meer , een reactie tegen de te dominante positie van Julius Vuylsteke Vuylsteke, Julius
Lees meer en de liberalen binnen de Algemene Afdeling. Ferdinand Augustijn Snellaert Snellaert, Ferdinand A.
Ferdinand Augustijn Snellaert (1809-1872) was een arts, filoloog, letterkundige en leidende figuur in de Vlaamse beweging. Lees meer was ondervoorzitter en feitelijke leider van het verbond.
Literatuur
– F. de Potter, Lodewijk De Potter, in: De Vlaamsche School, jg. 15, 1869, pp. 31-32.
– F. de Potter, Lodewijk De Potter, in: Nederduitsch Letterkundig Jaarboekje, jg. 37, 1870, pp. 154-156.
– J. Bethune, Biographie Nationale, dl. 18, 1905, pp. 87-89.
– M. Reynebeau,'Het Vlaemsch Verbond als politiek experiment (Gent 1861-1862), in: BMGN, 96, 1981, 491-508.
– J. Verschaeren, Julius Vuylsteke. Klauwaard & Geus (1836-1903), 1984.
– M. Carlier, Jean-Jacques Lambin en Justin Van Damme als promotoren van het literaire leven in Ieper in de Hollandse tijd (1815-1830), in: Biekorf, jg. 113, 2013, pp. 442-443.
– M. Carlier, De laatste Brugse rederijkers. Het Vlaams letterkundig leven in Brugge van het einde van het Ancien Régime tot na de Belgische onafhankelijkheid, 2017, pp. 73-76.