Letter- en Staatkundig Dagblad

Publicatie
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Luc François (1998)

Het Letter- en Staatkundig Dagblad was in 1820 het eerste Nederlandstalige dagblad in België, opgericht met de steun van koning Willem I. Al na zes maanden verdween het blad wegens een gebrek aan lezers.

Volledige titel
Letter- en Staatkundig Dagblad
Periode
1 februari 1820 -
1820
Leestijd: 2 minuten

De koningsgezinde krant Letter- en Staatkundig Dagblad verscheen vanaf 1 februari 1820 in Gent onder hoofdredactie van J.H. Lebrocquy (broer van Pierre Lebrocquy Lebrocquy, Pierre
Pierre Lebrocquy (1797-1864) was hoofdredacteur van verschillende orangistische kranten. In 1846 was hij korte tijd hoogleraar Germaanse taalkunde in Gent. Daarna keerde hij terug naar de... Lees meer
). Onder de medewerkers van het blad treffen we verschillende leden van het Gentse letterkundige genootschap Regat Prudentia Vires Regat Prudentia Vires
Regat Prudentia Vires was een taal- en letterkundige maatschappij die in 1821 in Gent werd opgericht op initiatief van Jan Matthijs Schrant. Lees meer
aan, onder wie Leo d’Hulster D'Hulster, Leo
Leo D’Hulster (1784-1843) was een dichter en ijveraar voor het algemeen Nederlands. Lees meer
, Johannes M. Schrant Schrant, Johannes
Johannes Mathijs Schrant (1783-1866) was een katholieke priester, letterkundige en historicus uit Amsterdam. Hij werd door koning Willem I benoemd tot hoogleraar en rector aan de Rijksun... Lees meer
, Lodewijk de Potter De Potter, Lodewijk
Lodewijk de Potter (1792-1869) was leraar en dichter. Hij zette zich in voor de Nederlandse taal; eerst in de rederijkerskamers van Ieper en Gent en vervolgens in de beginnende Vlaamse be... Lees meer
en Karel Vervier Vervier, Karel
Lees meer
.

Het dagblad sympathiseerde met het Nederlandse bewind en verdedigde de taalpolitiek Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer
van Willem I der Nederlanden, Willem I
Willem I (1772-1843) was koning der Nederlanden van 1815 tot 1840, en dus ook tussen 1815 en 1830 (de jure tot 1839) van het zuidelijke deel daarvan. Zijn beleid inzake de nationale taal ... Lees meer
, de vorst van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830). Verder verdedigde het de officiële Nederlandse spelling van Matthijs Siegenbeek (1774-1854) en ijverde het voor een autonome, Vlaamse literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
. De inhoud was verdeeld in een politiek en een literair deel. Hierin was plaats voor boekbesprekingen, gedichten en informatie over het culturele leven. Religie was een thema dat opvallend afwezig was.

In het hoofdartikel van het eerste nummer leest men: ‘Nooit scheen ons het oogenblik gunstiger om, voor zoo veel onze zwakke middelen het toelaten mede te werken tot het verbreiden en opbouwen onzer taal Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer
, om derzelver keurigheid, deftigen aard en welluidendheid aan te toonen, derzelver gebruik onzen Vlamingers gemakkelijk te maken, en de oefening der Nederlandsche Letterkunde bij ons algemeen te doen worden. In deze inzigten vonden wij niets gevoegelijker om dit oogmerk te bereiken dan het opstellen eens Letter- en Staatkundigen Dagblads, als het beste middel zijnde om alle taallievende Vaderlanders, zonder buitengewone pogingen, en bij wijze van uitspanning in het heiligdom der Nederlandsche Spraak en Letteren in te leiden.’

Het Letter- en Staatkundig Dagblad verdween na zes maanden wegens gebrek aan lezers.

Literatuur

– P. Lebrocquy, Souvenirs d'un ex-journaliste, 1820-1840, 1842.
– R. van Sint Jan, Die Politische Presse Belgiens, in: Zeitungswissenschaft, jg. 14, 1929.
– E. Voordeckers, Bijdrage tot de geschiedenis der Gentse pers. Repertorium (1667-1914), 1964.
– C. van Hooijdonk, Letter- en Staatkundig Dagblad, laatst geraadpleegd op 28 september 2023, op: https://www.arts.kuleuven.be/shaping-belgian-literature/blog/lezersbrieven-aan-het-letter-en-staatkundig-dagblad.

Suggestie doorgeven

1973: Els De Bens (pdf)

1998: Luc François

2023: Sam Van Clemen

Databanken

Inhoudstafel