Dumon, Emile

Emile Dumon was de oudste van zes kinderen van een liberale meubelfabrikant. Hij volgde middelbaar onderwijs aan het atheneum van zijn geboortestad Brugge en kreeg er onder meer les van de vrijzinnige flamingant Julius Sabbe Sabbe, Julius
Lees meer . Vervolgens studeerde hij geneeskunde aan de Gentse universiteit, waar hij ook actief was in het flamingantische genootschap De Heremans' zonen Heremans' zonen
De Heremans’ Zonen was van bij de oprichting in 1884 tot haar wegdeemsteren in de late jaren 1930 een vereniging die leerlingen van het Gentse atheneum en later ook andere scholieren lite... Lees meer .

Geneesheer en politicus

Dumon vestigde zich als arts in Brugge en leidde later ook een privékliniek-kuuroord in Blankenberge. Daarnaast werkte hij in de West-Vlaamse hoofdstad geruime tijd als geneesheer voor de socialistische mutualiteit Bond Moyson.

In 1912 werd Dumon verkozen tot voorzitter van het Brugse progressief-liberale Van Gheluwe’s Genootschap Van Gheluwe's Genootschap
Lees meer , dat zich richtte tot de arbeidsbevolking en onder meer een eigen ziekenfonds uitbouwde. Vanaf 1894 kandideerde hij namens die groep meermaals bij verkiezingen op kartellijsten, ook bij de parlementsverkiezingen van 1912. Hij behaalde toen weliswaar heel wat voorkeurstemmen, met name ten nadele van de lijst van de conservatieve en francofone liberalen, maar het was de daensistische priester Florimond-Alphonse Fonteyne Fonteyne, Florimond-Alphonse
De West-Vlaamse priester Florimond-Alphonse Fonteyne (1856-1923), die vanwege zijn politieke bedrijvigheid door de kerkelijke overheid uit die functie werd geschorst, speelde op diverse p... Lees meer die werd verkozen tot Kamerlid op een gemeenschappelijke lijst van christendemocraten, progressieve liberalen en socialisten.

De Eerste Wereldoorlog

Toen op 14 oktober 1914 het Duitse bezettingsleger Brugge naderde, reed Dumon, die met een Duitse was gehuwd en goed Duits sprak, de troepen tegemoet tot aan de Gentpoort met het verzoek de stad niet te beschieten, aangezien het Belgische leger zich al had teruggetrokken. Na overleg in het kasteel della Faille in Assebroek beslisten de Duitsers uiteindelijk om de West-Vlaamse provinciehoofdstad niet te beschieten.

Vanaf november 1914 stapte Dumon als lid van de radicale groep Jong Vlaanderen Jong-Vlaanderen (1914-1918)
Jong-Vlaanderen (1914-1918) was een in Gent opgerichte activistische drukkingsgroep, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een radicaal Vlaams-nationalistisch en anti-Belgisch politiek progr... Lees meer onder de leiding van Jan Derk Domela Nieuwenhuis Nyegaard Domela Nieuwenhuis Nyegaard, Jan
Jan Derk Domela Nieuwenhuis Nyegaard (1870-1955) was predikant en pangermanist. Tijdens beide wereldoorlogen collaboreerde hij met de Duitse bezetter met de bedoeling een zelfstandig Vlaa... Lees meer in het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer . Enkele jaren later trad hij toe tot de eerste Raad van Vlaandere Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer n en was hij een van de zeven afgevaardigden ervan die op 3 maart 1917 in Berlijn rijkskanselier Theobald von Bethmann-Hollweg Von Bethmann-Hollweg, Theobald
Als Duits rijkskanselier tussen 1909 en 1917 nam Theobald von Bethmann-Hollweg het initiatief tot Duitse inmenging in de Vlaamse beweging tijdens de Eerste Wereldoorlog en hij werd verant... Lees meer ontmoetten. Hij had er in naam van Jong-Vlaanderen een motie willen overhandigen waarin de onmiddellijke stichting van een zelfstandige Vlaamse staat werd gevraagd, maar dat gebeurde uiteindelijk niet. Dumon maakte ook deel uit van de tweede Raad van Vlaanderen en stichtte eind 1917 in Brugge een afdeling van de Groeningerwacht Groeningerwachten
De Groeningerwacht was een Vlaamsgezinde jongemannenvereniging, opgericht op 11 juli 1909 en ontbonden bij het einde van de Eerste Wereldoorlog. De organisatie stapte mee in het activisme... Lees meer , die via meetings en vlugschriften het activisme propageerde.

Heel de Eerste Wereldoorlog door verstrekte Dumon kosteloze geneeskundige zorgen aan behoeftige Bruggelingen. Tegelijk zette hij - met zijn echtgenote en aanvankelijk ook samen met zijn moeder - een lucratieve handel op van uit het neutrale Nederland geïmporteerde tabakswaren en gerookte haring en andere voedingswaren. Hij voerde die in zonder douanerechten te betalen en de handelswaar werd verkocht in Duitse legerkantines en - met een grote winstmarge - aan welvarende Belgen. Toen hij met zijn moeder in onmin geraakte over de verdeling van de inkomsten, kwam het tot een proces, dat zoveel schandaal verwekte dat het op last van de Duitse bezetter werd stopgezet. Dumon werd nog voor de burgerlijke rechtbank gedaagd wegens frauduleuze commerciële praktijken, maar de Duitse overheid verzette zich tegen de gerechtelijke vervolging van een lid van de Raad van Vlaanderen, aangezien dat als negatieve publiciteit voor het activisme werd beschouwd. Dumon kon zijn dubieuze praktijken als oorlogswoekeraar bijgevolg voortzetten. Mede door zijn ongebreidelde, pangermanistische Duitsgezindheid leidde dat er wel toe dat hij uit de Brugse activistische Groenigerwacht werd gezet. Zijn politieke tegenstanders hekelden hem als een socialist die liberaal was geworden, later activist en ten slotte 'zaktivist'.

Na 1918

Op 18 oktober 1918, daags vóór de bevrijding van Brugge, vluchtte Dumon naar Duitsland, waar hij een paar jaar verbonden was aan een kindertehuis in Barkhausen (Noord-Rijn-Westfalen). Op 28 februari 1922 werd hij bij verstek ter dood veroordeeld door de Belgische justitie en later dat jaar vestigde hij zich als ambteloos burger in Hannover.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog fungeerde Dumon als informant voor de in Nederland woonachtige Bruggeling Marcel van de Velde Van de Velde, Marcel
Marcel van de Velde (1898-1964) was een Brugse non-conformistische publicist met Groot-Germaanse sympathieën. Tijdens de Eerste Wereldoorlog engageerde hij zich in het activisme en tijden... Lees meer , die in 1941 het boek Geschiedenis der Jong-Vlaamsche Beweging 1914-1918 publiceerde. In een aantal brieven aan hem sprak hij zijn sympathie uit voor diens nationaalsocialistische, Groot-Nederlandse en pro-Duitse overtuiging.

De vernieling van zijn woning bij geallieerde bombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog deed Dumon uitwijken naar Münsbach in het Groothertogdom Luxemburg, waar hij tot zijn overlijden woonde.