Faingnaert, Arthur

Persoon
Nico Van Campenhout (2023, aanvulling), Pieter Van Hees (1998, aanvulling)

Arthur Leopold Faingnaert (1883-1971) was van opleiding kleermaker, maar verwierf via avondonderwijs een ruime algemene ontwikkeling. Tijdens de Eerste Wereldoorlog engageerde hij zich in het activisme en later publiceerde hij daarover een historische kroniek.

Volledige voornaam
Arthur Leopold
Pseudoniem
Leo Van Lierde
Geert Van Geersbergen
Alternatieve naam
Faignaert
Geboorte
Sint-Martens-Lierde, 4 januari 1883
Overlijden
Amersfoort, 4 januari 1971
Leestijd: 3 minuten

Arthur Faingnaert werd geboren in een landbouwersgezin en was vroegtijdig wees. Vanaf zijn zevende levensjaar werd hij grootgebracht in het kinderrijke, Brusselse gezin van een oom en tante. In de hoofdstad volgde hij een opleiding tot kleermaker en daarna opende hij er een eigen zaak. August Vermeylen Vermeylen, August
August Vermeylen (1872-1945) was een schrijver, literatuur- en kunsthistoricus, en socialistisch senator. In het tijdschrift Van Nu en Straks, waarvan hij de leiding had, publiceerde hij ... Lees meer
en Lodewijk de Raet De Raet, Lodewijk
Lodewijk de Raet (1870-1914) was een econoom en ambtenaar die in belangrijke mate bijdroeg aan de theorievorming over de Vlaamse beweging en deze van een sociaaleconomisch denkraam voorza... Lees meer
behoorden tot zijn cliënteel. Via avondonderwijs had hij ondertussen ook zijn algemene ontwikkeling uitgebreid.

Omstreeks 1900 werd Faingnaert, die ook deeltijds werkte voor een Brusselse katholieke vakbond, lid van het Vlaamsgezind hoofdstedelijk literair-cultureel genootschap De Distel De Distel
De Distel was een in 1881 door Jan-Matthijs Brans en Jan Baptist Janmoulle te Brussel opgericht Nederlandstalig letterkundig genootschap, met als kenspreuk ‘Stekelig, niet hekelig’. ... Lees meer
en van het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
.

Activist

Tijdens de Eerste Wereldoorlog koos Faingnaert voor het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
en richtte hij mee de Vereeniging van Vrienden der Vlaamsche Zaak Vereeniging van Vrienden der Vlaamsche Zaak
De Vereeniging van Vrienden der Vlaamsche zaak was een besloten groep van een beperkt aantal Vlaamsgezinden, die, zonder in de openbaarheid te treden, het activisme in Brussel hebben geve... Lees meer
en de Vlaamsche Landsbond Vlaamsche Landsbond
De Vlaamsche Landsbond (1916-1918) was tijdens WOI een activistische vereniging in Brussel. De activiteiten zijn steeds beperkt gebleven. Lees meer
op. Hij was ook betrokken bij de voorbereiding van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
, een soort van niet-verkozen activistisch parlement dat werd opgericht op 4 februari 1917. Faingnaert werd lid van de Raad en werd aangesteld als een van de secretarissen van het dagelijks bestuur. Hij kwam bovendien aan het hoofd te staan van het Centraal Vlaamsch Persbureau. Vanuit laatstgenoemde functie publiceerde hij in 1917 de brochure Wat het Vlaamsche Volk moet weten aangaande het Kempische Kolenbekken.

Na de Duitse nederlaag in november 1918 hield Faingnaert zich kortstondig schuil in België, maar in maart 1919 week hij uit naar Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer
. Met zijn gezin woonde hij aanvankelijk in Soest en later in Amersfoort. Hij ging opnieuw aan de slag als kleermaker. Tijdens het interbellum schreef hij zowel onder zijn eigen naam als onder een schuilnaam in de bladen Opstanding Opstanding (1920-1921)
Opstanding (1920-1921) was het orgaan van de Vlaamse Clarté-groep. Lees meer
, De Noorderklok De Noorderklok
Vlaamsch Nationaal Strijdblad, weekblad uitgegeven te Kapellen (Antwerpen) van 1926 tot 1933. Lees meer
, Het Vlaamsche Land Het Vlaamsche Land (1919-1926)
Het Vlaamsche Land (1919-1926) was in Antwerpen een katholieke Vlaamsgezinde uitgeverij, boekhandel en weekblad. Lees meer
, De Dietsche Gedachte Dietsche Gedachte
De Dietsche Gedachte (1926-1941) was het maandblad van de Dietsche Bond, een in 1917 opgerichte organisatie van Groot-Nederlandse strekking. Lees meer
, Utrechts Dagblad en De Hollandsche Post.

Historicus van het activisme

In 1933 verscheen zijn feitenrijke maar weinig gestructureerde geschiedenis van het activisme, Verraad of zelfverdediging? Bijdragen tot de geschiedenis van den strijd voor de zelfverdediging van Vlaanderen tijdens den oorlog van 1914-18. Zoals de titel aangeeft was deze lijvige monografie vooral bedoeld als een apologie van het optreden van hem en zijn medestanders tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
en werd zij geschreven vanuit een geëngageerd en persoonlijk perspectief. De historisch-documentaire waarde die deze publicatie had bij het verschijnen is in sterke mate afgenomen door de vele wetenschappelijke studies die tijdens de voorbije halve eeuw werden geschreven over de geschiedenis van het activisme. In 1930 had hij als een soort voorgift al de brochure Verraad of Zelfverdediging? Een schets van het Vlaamsch Aktivisme gepubliceerd (zie Historiografie Historiografie
Lees meer
).

Na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
manifesteerde Faingnaert zich, onder meer via bijdragen in de periodieken Europa Post en Dietsland Europa Dietsland Europa
Het tijdschrift Dietsland Europa was het blad van de Jong Nederlandse Gemeenschap en later van Were Di. Het verdedigde radicaal Vlaamse, Groot-Nederlandse en extreemrechtse standpunten en... Lees meer
, als propagandist van de uiterst rechtse politieke gezindheid waartoe hij was geëvolueerd.

Literatuur

– L. Buning, Arthur Leopold Faingnaert: organisator en franc-tireur van het activisme, in: Het Pennoen, 29 oktober 1971, pp. 6-7.
– L. Buning, Faingnaert, Arthur Leopold, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, dl. 6, 1974, kol. 269-275.
– L. Wils, Flamenpolitik en aktivisme, 1974.
– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.
– L. Vandeweyer, Het activisme in Limburg tijdens de Eerste Wereldoorlog, in: Limburg - Het Oude Land van Loon, 1997, nr. 2, pp. 97-139 en nr. 3, pp. 193-230.

Suggestie doorgeven

1973: Lammert Buning (pdf)

1998: Pieter Van Hees (pdf)

2023: Nico Van Campenhout

Databanken

Inhoudstafel