Lebon, Hector

Persoon
Nico Van Campenhout (2024, aanvulling), Nico Wouters (1998)

De Vlaamsgezinde en maatschappelijk bewogen advocaat Hector Lebon (1863-1935) begon zijn politieke loopbaan in de daensistische beweging, maar stapte later over naar de katholieke partij.

Volledige voornaam
Hector Polidor
Alternatieve naam
Le Bon
Polydore
Geboorte
Zottegem, 22 november 1863
Overlijden
Antwerpen, 27 oktober 1935
Leestijd: 4 minuten

Hector Lebon (1863-1935), zoon van een bakker, volgde middelbaar onderwijs aan het Sint-Catharinacollege in Geraardsbergen en studeerde vervolgens rechten aan de Leuvense universiteit. Hij was er lid van Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer
, richtte in 1885 mee het Vlaamsch Rechtsgenootschap Vlaamsch Rechtsgenootschap
Lees meer
op en was in 1886 een van de initiatiefnemers tot de Vlaamse Strijdersbond, die opkwam voor de vernederlandsing van het middelbaar onderwijs Middelbaar onderwijs
De geschiedenis van het middelbaar onderwijs is nauw verweven met die van de Vlaamse beweging. Tot diep in de 20ste eeuw bleef de middelbare school een grotendeels Franstalig bastion van ... Lees meer
. Zowel tijdens zijn universitaire studies als in de eerste jaren erna zette hij zich sterk in voor de organisatie van de katholieke Vlaamsgezinde scholieren Scholierenbeweging
Deze bijdrage onderzoekt de invoed die de scholierenbeweging in het officieel onderwijs heeft gehad op de Vlaamse beweging. Lees meer
- en studentenbeweging Studentenbeweging
Lees meer
, in het bijzonder in Oost-Vlaanderen Oost-Vlaanderen
Dit artikel onderzoekt de vraag of en in welke mate de Vlaamse beweging in Oost-Vlaanderen een specifieke identiteit vertoonde. Lees meer
. Na zijn afstuderen werkte Lebon korte tijd als advocaat in zijn geboortestad Zottegem, maar al in januari 1887 verhuisde hij naar Antwerpen en opende hij er een praktijk die al snel erg succesvol was.

Daensistische BewegingAls bestuurslid en woordvoerder van de progressieve flaminganten binnen de Nederduitsche Bond Nederduitsche Bond
De Nederduitsche Bond (1861-1914) was een Antwerpse kiesvereniging die flamingantische katholieken en liberalen verenigde. De Bond was een invloedrijke machtsfactor binnen de Meeting, voo... Lees meer
, probeerde Lebon in de Scheldestad de overkoepelende Meetingpartij Meetingpartij
De Meeting (1862-1914) was een Antwerpse politieke formatie die ontstond uit een coalitie van flaminganten, progressieve liberalen en katholieken. Ze liet zich kenmerken door een uitgespr... Lees meer
te hervormen, te vervlaamsen en te democratiseren, en kwam hij op voor algemeen stemrecht. Toen de conservatieve vleugel van de Meeting daar geen oren naar had, hun kandidaat-volksvertegenwoordiger Jan Ignaas de Beucker afwees en het parlement zich in april 1895 kantte tegen meer democratische gemeenteraadsverkiezingen, richtten Lebon en zijn medestanders Adolf Pauwels Pauwels, Adolf
Adolf Pauwels (1864-1902) was tijdens zijn jonge jaren erg actief in de katholieke flamingantische scholieren- en studentenbeweging. Als advocaat en als politicus zette hij zich nadien vo... Lees meer
, Emiel Schiltz Schiltz, Emiel
Emiel Schiltz (1865-1929) was een katholieke advocaat en politicus, die ook sterk was geïnteresseerd in beeldende kunst en literair bedrijvig was. Hij zette zich sterk in voor de verneder... Lees meer
en Emiel Wildiers Wildiers, Emiel
De Vlaamsgezinde advocaat Emiel Wildiers (1873-1957) was politiek actief voor zowel de daensistische, de katholieke als de Vlaams-nationalistische Frontpartij. Lees meer
in Antwerpen datzelfde jaar een daensistisch Daensistische beweging
Daensistische beweging is de verzamelnaam voor een geheel van feiten, opvattingen, organisaties, personen en strijdmiddelen die tijdens de late 19de en de vroege 20ste eeuw een onderdeel... Lees meer
geïnspireerde Vlaamsche Christene Volkspartij op. Lebon trad op als voorzitter, schreef het programma en was hoofdredacteur van het weekblad Het Volksrecht Het Volksrecht
Lees meer
. Tot de Eerste Wereldoorlog zou hij er -hoewel hij meermaals en op verschillende niveaus kandideerde- echter niet in slagen om een verkozen politiek mandaat te veroveren.

In 1898 werd Lebon aangesteld tot ondervoorzitter van de daensistische Vlaamsch-Christene Volkspartij Vlaamsch-Christene Volkspartij
De Vlaamsch Christene Volkspartij (1897) was een verruiming van de daensistische Christene Volkspartij. Lees meer
van Hector Plancquaert Plancquaert, Hector
Hector Plancquaert (1863-1953) was via zijn weekblad Het Recht een spilfiguur binnen de daensistische beweging. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij als radicale flamingant betrokken bi... Lees meer
, waarbinnen hij de gematigde strekking vertegenwoordigde en een verzoening met de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer
nastreefde. Toen meer radicale figuren zoals Florimond Fonteyne Fonteyne, Florimond-Alphonse
De West-Vlaamse priester Florimond-Alphonse Fonteyne (1856-1923), die vanwege zijn politieke bedrijvigheid door de kerkelijke overheid uit die functie werd geschorst, speelde op diverse p... Lees meer
de toon gingen zetten en pleitten voor samenwerking met liberalen en socialisten, stapte Lebon op. Vanaf 1905 was hij opnieuw actief in de Nederduitsche Bond.

In 1907 werd Lebon lid van de Tweede Vlaamsche Hoogeschoolcommissie Vlaamsche Hoogeschoolcommissie
Lees meer
, vanaf 1911 was hij voorzitter van de Antwerpse subcommissie en in 1921 trad hij toe tot de derde Hogeschoolcommissie. Lebon kwam ook sterk op voor de vernederlandsing van het middelbaar onderwijs en sprak zich uit tegen de Instructions Collectives (1906) van het Belgische episcopaat die deze ontwikkeling wilden tegengaan (zie Kerk Kerk
De verhouding tussen Kerk en Vlaamse beweging vertoont historisch een tweevoudig beeld. Enerzijds waren de godsdienstige en de Vlaamsgezinde overtuiging innig verstrengeld en vormde de cl... Lees meer
).

Tijdens de Eerste Wereldoorlog protesteerde Lebon, die toen secretaris was van de Orde van Advocaten, publiekelijk tegen zowel de vernederlandsing van de Gentse universiteit als de bestuurlijke scheiding door de Duitse bezetter.

Katholiek volksvertegenwoordigerNa de Eerste Wereldoorlog werd de Nederduitsche Bond gereorganiseerd en fungeerde hij onder de naam Antwerpsche Volksbond als de Vlaamsgezinde en christendemocratische vleugel van de katholieke partij. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1921 werd Lebon verkozen op de katholieke lijst en aangesteld tot schepen van openbare en maatschappelijke werken in het christendemocratisch-socialistische college van Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
en Camille Huysmans Huysmans, Camille
Camille Huysmans (1871-1968) was een Vlaamsgezinde socialistische politicus, die van 1933 tot 1940 burgemeester van Antwerpen was, tweemaal een ministerpositie bekleedde en een jaar lang ... Lees meer
. Hij behield die functie tot eind 1932. Van juli tot november 1921 was hij waarnemend burgemeester, omdat de liberalen obstructie pleegden en de burgemeestersbenoeming van Van Cauwelaert een tijdlang wisten tegen te houden.

Van eind 1921 tot zijn overlijden was Lebon ook provinciaal senator voor de katholieke partij, waarvan hij in 1925 de leiding van de Antwerpse afdeling op zich nam. In de Senaat, waarvan hij van 1929 tot zijn dood een van de secretarissen was, stond hij een tijdlang aan het hoofd van de katholieke factie. Hij kwam er meestal in het Nederlands maar soms ook in het Frans tussen in verband met de taalwetgeving Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer
, in het bijzonder in rechterlijke aangelegenheden en verzette zich tegen de annexatie van Vlaamse gemeenten bij Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer
.

Lebon was lid van de Vlaamse Conferentie der Balie van Antwerpen en voorzitter in 1896-1898, 1906-1910 en 1919-1920. In 1899 richtte hij mee de Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden
De Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden (1885-…) werd opgericht als een overkoepelende vereniging van Vlaamsgezinde juristen uit alle disciplines. De vereniging zette zich in voor de verned... Lees meer
op, waarvan hij vanaf 1920 ondervoorzitter en van 1932 tot zijn dood voorzitter was. Vanaf 1900 fungeerde hij als medeorganisator van de Vlaamse Rechtskundige Congressen. Vanaf 1906 was Lebon redacteur en tussen 1909 en 1914 hoofdredacteur van het Rechtskundig Tijdschrift Rechtskundig Tijdschrift (voor Vlaamsch-België)
Het Rechtskundig Tijdschrift (voor Vlaamsch-België) (1897-1964) evolueerde van een gematigd Vlaamsgezind juridisch blad naar een apolitiek vakblad. Tijdens de Tweede Wereldoorlog sympathi... Lees meer
.

Literatuur

– Hektor Lebon’s uitvaart, in: De Dag, 1 november 1935.
– F. van Campenhout, Lebon, Hector Polidor, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, 1992, dl. 14, kol. 395-402.
– Hector Polidor Lebon, in: F. van Campenhout, Daens en het daensistische gedachtegoed. Hernieuwd Lexicon van de Daensistische beweging, 2006; pp. 123-125.

Suggestie doorgeven

1973: Jean-Marie Lermyte (pdf)

1998: Nico Wouters

2024: Nico Van Campenhout

Databanken

Inhoudstafel