Limburgsche Katholieke Vlaamsche Studentenbond

Oprichting en beginperiode

In 1895 namen Luikse seminaristen – Limburg hoorde bij toen bij het bisdom Luik - het initiatief tot oprichting van een Katholieke Limburgsche Studentenbond om tijdens de vakantie voor seminaristen en scholieren vergaderingen te beleggen ter bevordering van de Vlaamse strijd. Daaruit groeide de gewoonte regelmatig voor de drie gewesten – en voor de hele gouw – gewest- en gouwdagen in te richten. Dat gebeurde met steun van bisschop Victor-Joseph Doutreloux Doutreloux, Victor-Joseph
Victor-Joseph Doutreloux (1837-1901) was de 86ste bisschop van de industriestad Luik en stond bekend om zijn sociale en pragmatische beleid, dat voornamelijk inzake het arbeidersvraagstuk... Lees meer die de Vlaamsgezinde studenten aanmoedigde hun moedertaal te bestuderen als middel om het Limburgse volk te behoeden voor ongodsdienstigheid en socialisme. Die steun werd nog meer uitdrukkelijk toen in 1901 de Vlaamsgezinde bisschop Martinus-Hubertus Rutten Rutten, Martinus-Hubertus
Martinus-Hubertus Rutten (1841-1927) was een Vlaamsgezinde bisschop in Luik, die zich hoofdzakelijk bezighield met het vernederlandsen van het arbeidersmilieu en het onderwijs. Hij stond ... Lees meer aantrad die vanuit het adagium "houdt uw volk Vlaams, zo houdt gij het katholiek" de beweging alle faciliteiten gaf.

Dat leidde tot de oprichting van een aantal nieuwe plaatselijke studentenbonden zodat er in 1908 in totaal 15 waren, vier in Haspengouw, vijf in Kempenland en zes in Maasland. De steun van de bisschop had ook een keerzijde. Onder zijn druk schortte de bond zijn propaganda op voor het wetsvoorstel- Edward Coremans Coremans, Edward (1835-1910)
Advocaat Edward Coremans (1835-1910) was politicus voor de Meetingpartij en voorzitter van de Nederduitsche Bond. Gedurende 42 jaar was Coremans als kamerlid een leidende figuur van de Vl... Lees meer dat het katholiek middelbaar onderwijs een wettelijk taalregime wilde geven en waarvoor het op de gewestdagen in 1903 en 1904 nog gepleit had. Daarentegen richtte de LKVS zich in het decennium voor de Eerste Wereldoorlog vooral op zelfvorming, cultuurspreiding en volksontwikkeling, waardoor katholieke, sociale en Vlaamse oriëntering nog sterker werden verstrengeld. Tijdens de Eerste Wereldoorlog bleef de LKVS als enige van de vooroorlogse overkoepelende gouwbesturen functioneren, vasthoudend aan het vooroorlogse vormingsdoel van de beweging en buiten alle activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer . Ze belegde op 6 september 1916 zelfs een succesvolle "Algemene studentenstudiedag" in Hasselt.

Na de Eerste Wereldoorlog

Ook na de oorlog bleef het groot-seminarie van Luik aanvankelijk het bestuurscentrum van de LKVS steunen. Dat sloot pas in de lente van 1920 aan bij het Leuvense Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond (AKVS), waarvan het de Limburgse gouwbond werd. Aan de top stond een tandem van een Leuvense student als voorzitter en een Luiks seminarist als schrijver. Na korte tijd ontstond een zekere spanning tussen 'Luik' en 'Leuven', maar die werd in de zomer van 1921 bijgelegd. In het jaar 1923-1924 leek de Limburgse gouwbond op weg naar een niet gekende bloei. Ze werd heringedeeld in vier gewesten die samen 36 bonden telden: Kempen (11) Maasland (8), Middengewest (11) en Haspengouw (6).

Zoals hun collega's in andere provincies probeerden de Leuvense studenten zowel organisatorisch als ideologisch de impact van 'Leuven' op de plaatselijke bonden te vergroten, en propageerden in 1923-1924 het Vlaams-nationalisme in de bonden. Dat lokte zowel reactie uit aan de basis als aan de top, waar voor bisschop Rutten de maat vol was toen in februari 1925 de Leuvense studenten, in conflict met rector Paulin Ladeuze Ladeuze, Paulin
Paulin Ladeuze (1887-1940) was een priester, hoogleraar en tussen 1909 en 1940 rector van de Leuvense universiteit. Onder externe druk richtte hij tussen 1911 en 1935 naast Franstalige oo... Lees meer , zo ver gingen dat ze de gelovigen opriepen de jaarlijkse kerkomhaling ten voordele van de katholieke universiteit te boycotten. Rutten besloot de Limburgse studentenbonden los te haken uit het AKVS en opnieuw te laten leiden door de Luikse seminaristen in een nu volledig herstelde LKVS, waaruit universiteitsstudenten werden geweerd.

In 1926 had de LKVS nog enige moeite om van de grond te raken, maar toen vanaf 1927 priester Gerard Philips Philips, Gerard
Gerard Philips (1899-1972) was een priester, lesgever en senator voor de CVP. Hij was onder meer actief bij het tot stand brengen van een nieuwe kerkelijk erkende katholieke Vlaamse stude... Lees meer uit Sint-Truiden de diocesane jeugdproost werd, kende het meer succes, en werd het ook weldra ingeschakeld in het officieel in 1928 gelanceerde Jeugdverbond voor Katholieke Actie Jeugdverbond voor Katholieke Actie
Lees meer . Dat gebeurde met de volledige steun van de nieuwe bisschop Louis-Joseph Kerkhofs Kerkhofs, Louis-Joseph
Louis-Joseph Kerkhofs (1878-1962) was bisschop van Luik van 1927 tot 1961. Hij stond welwillend tegenover de Vlaamse Beweging, maar verzette zich tegen het Vlaams-nationalistisme. Hij ste... Lees meer die sinds 1927 Rutten was opgevolgd. In september 1927 verscheen als eigen tijdschrift van de LKVS Jong Limburg Jong Limburg
Jong Limburg was het tijdschrift van de Limburgsche Katholieke Vlaamsche Studentenbond-LKVS (1927-1929) en van de Limburgse studentenbonden van het Jeugdverbond voor Katholieke Actie-JVKA... Lees meer , dat vanaf 1929 tijdelijk vervangen werd door het interdiocesane Lenteweelde Lenteweelde
Lenteweelde was een katholiek Vlaams blad voor scholieren, vanaf 1925 uitgegeven door de Goede Pers Averbode, geredigeerd door de norbertijn Luciaan Dils. Het fungeerde van 1928 tot 1932 ... Lees meer en dat in 1932-1933 – toen Hernieuwen Hernieuwen
Hernieuwen (1929-1965) was het tijdschrift voor de oudste leden van de Katholieke Studenten Actie - Jong Vlaanderen (KSA). Aanvankelijk verscheen het tweemaandelijks, na enkele jaren maan... Lees meer in heel Vlaanderen het blad van de Katholieke Studentenactie Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer (KSA) werd – nog één jaar als leidersblad voor Vlaamse actie verscheen. In de zomer van 1934 besloot de Limburgse KSA/LKVS een apart gouwbestuur in te richten voor de Katholieke Actie en de Vlaamse actie, waarbij de tweede ondergeschikt bleef aan de eerste. De twee takken zouden samen één beweging vormen onder de benaming KSA-Jong Limburg die in 1943 zou aansluiten bij de federatie KSA – Jong Vlaanderen.