Manifest van Antwerpen

Het Manifest van Antwerpen, dat werd opgesteld door de Antwerpse socialist Lode Craeybeckx Craeybeckx, Lode
Lode Craeybeckx (1898-1976) was een socialistische politicus, die zich in zijn jeugd engageerde in het activisme tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hoewel hij later afstand nam van het radic... Lees meer , werd gepubliceerd als onmiddellijke reactie op het opzeggen van het vertrouwen in de driepartijenregering onder de leiding van de Brusselse Franstalige socialist Paul-Henri Spaak Spaak, Paul-Henri
Paul-Henri Spaak (1899-1972) was een Franstalige socialistische politicus die een rol speelde in talrijke communautaire kwesties. Lees meer door de liberale leden van de Kamer van Volksvertegenwoordigers op 9 februari 1939. De tekst werd ondertekend door vier Vlaamse socialistische Kamerleden - Edward Anssele jr. (1902-1981), Craeybeckx, Camille Huysmans Huysmans, Camille
Camille Huysmans (1871-1968) was een Vlaamsgezinde socialistische politicus, die van 1933 tot 1940 burgemeester van Antwerpen was, tweemaal een ministerpositie bekleedde en een jaar lang ... Lees meer en Willem Eekelers Eekelers, Willem
Willem Eekelers (1883-1954) was een Antwerpse socialistische vakbondsleider en politicus die gedurende zijn carrière radicale Vlaamse standpunten innam. Lees meer – en evenveel van hun Vlaamse katholieke ambtsgenoten – Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer , E. Maes, Paul-Maurice Orban Orban, Maurice
Maurice Orban (1889-1977) was een Oost-Vlaamse hoogleraar en politicus voor de katholieke partij, die zowel in zijn advocatenpraktijk als in het politieke leven blijk gaf van een vaak ona... Lees meer en Alfons Verbist Verbist, Alfons
Alfons Verbist (1888-1974) was een katholiek politicus, die als voorzitter van de KVV fungeerde en mee aan de basis lag van het beginselakkoord KVV-VNV. Na de oorlog was hij minister van ... Lees meer .

De aanleiding ertoe vormde de aanhoudende controverse – zowel in het parlement als in de pers en op straat – rond de Vlaamsgezinde liberale arts Adriaan Martens Martens, Adriaan
Lees meer , die door de regering was benoemd tot lid van de eind 1938 opgerichte Koninklijke Vlaamse Academie voor Geneeskunde van België Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België
De Vlaamse Academie voor Geneeskunde van België, werd in 1938 door Frans van Cauwelaert opgericht vanuit een streven naar Vlaamse culturele autonomie. De Academie kende even moeilijkhede... Lees meer . Martens was tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer betrokken geweest bij het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer , was daarvoor na 1918 bij verstek veroordeeld, maar had inmiddels amnestie Amnestie
Lees meer gekregen. Craeybeckx had zich – net als zijn vader en broer – eveneens geëngageerd in het activisme.

Het Manifest van Antwerpen, door historicus Harry van Velthoven omschreven als ‘een filippica tegen de Belgische machtselite’ die ‘de tegenstellingen op de spits’ dreef, oordeelde dat de  Belgische staat mede verantwoordelijk was geweest voor het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer door het niet of onvoldoende honoreren van de Vlaamse eisen en dat de toenmalige regering in hetzelfde anti-Vlaamse bedje ziek was, onder andere door te weinig controle uit te oefenen op de naleving van de taalwetgeving Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer . Verder werd benadrukt dat de benoeming van Martens legitiem was, aangezien hij amnestie had gekregen. Daarnaast werd erop gewezen dat de benoeming van Martens een zuiver Vlaamse aangelegenheid was en een toepassing van de in opbouw zijnde culturele autonomie voor Nederlands- en Franstaligen binnen België, waarvan de oprichting van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Geneeskunde van België Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België
De Vlaamse Academie voor Geneeskunde van België, werd in 1938 door Frans van Cauwelaert opgericht vanuit een streven naar Vlaamse culturele autonomie. De Academie kende even moeilijkhede... Lees meer een exponent vormde.

Het Manifest van Antwerpen, dat overigens niet de steun kreeg van alle Vlaamse socialistische parlementariërs, zette de communautaire spanningen binnen de Belgische Socialistische Partij Belgische Socialistische Partij
Lees meer (BSP) op scherp, waarbij door sommigen werd gepleit voor een herstructurering van de partij in federale zin.

Zowel Spaak als Huysmans drongen bij Martens aan om ontslag te nemen als academielid omdat de betwisting rond zijn persoon een polariserend symbooldossier was geworden dat de Belgische politiek bleef verlammen. Hij stemde daar uiteindelijk mee in, maar pas nadat de uitslagen van de parlementsverkiezingen van 2 april 1939 bekend waren gemaakt.