Martens, Jan
Kanunnik Jan Martens (1828-1900) publiceerde een aantal veel verkochte Nederlandstalige populair-wetenschappelijke en letterkundige boeken.
Studeerde aan het Klein Seminarie van Roeselare Klein Seminarie van Roeselaere
In het Klein Seminarie van Roeselare, opgericht in 1806, liepen tal van belangrijke figuren uit de Vlaamse beweging school of gaven er les (Gezelle, Verriest, Rodenbach). In 1875 ontstond... Lees meer , waar zijn oom, E.H. Pieter Martens, leraar wis- en natuurkunde was. Op 17-jarige leeftijd ging Martens naar het seminarie te Gent en nadien studeerde hij natuurwetenschappen te Leuven. Vanaf 1849 werd hij leraar wiskunde en natuurwetenschappen aan het Klein Seminarie van Sint-Niklaas Klein Seminarie van Sint-Niklaas
Het Klein Seminarie van Sint-Niklaas, gesticht in 1808 en sinds de fusie met het Sint-Jozefinstituut in 1950 herdoopt tot Sint-Jozef-Klein-Seminarie, had lange tijd de reputatie een broei... Lees meer . Hij was er voorzitter van de Société littéraire en een veelgeprezen spreker bij plaatselijke verenigingen. Nadat hij een bundel populair-wetenschappelijke voordrachten in het Frans had laten verschijnen, werd hem door het pas opgerichte Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer gevraagd een gelijkaardig werk in het Nederlands te schrijven. Hoewel Martens zich daartoe aanvankelijk, wegens zijn beperkte kennis van het Nederlands, niet in staat achtte, aanvaardde hij de taak op aandringen van zijn collega Hendrik Claeys Claeys, Hendrik
Hendrik Claeys (1838-1910) was een Vlaamsgezinde priester-leraar, schrijver en redenaar, die in 1875 betrokken was bij de oprichting van het Davidsfonds. Lees meer . Zijn boeken over techniek en natuurwetenschappen, waarin wetenschappelijke uiteenzettingen worden afgewisseld met humoristische anekdoten of beschouwingen van allerlei aard, werden een groot succes. Ook verschenen enkele bijdragen van zijn hand in Het Belfort Het Belfort
Het Belfort was een Vlaams katholiek tijdschrift ‘toegewijd aan Letteren, Wetenschap en Kunst’. Het verscheen van 1886 tot 1899. Lees meer . Martens schreef in een ongedwongen, volks maar verzorgd Nederlands, waarin niet het Noord-Nederlands maar zijn eigen Vlaams idioom als leidraad werd gekozen. Martens was vanaf 1874 kanunnik van de Sint-Baafskathedraal te Gent.
Werken
– Voordrachten, 1876.
– Reizen naar de Noordpool, 1878.
– De opkomst der stoomtuigen, 1882.
– Steenkool en petrolie, 1886.
– Op vacantie te Londen, 1887.
– In Schotland, 1888.
– Het water, 1893.
– Electriciteit en magnetisme, 1897.
– Mengelingen, 1899.
– Reis in Ierland, 1901.
– Schetsen uit de dierenwereld, 2 dln., 1903-1906.
Literatuur
– H. Claeys, Kanunnik Martens, 1900.
– Dr. S., 'Kanunnik Martens', in Dietsche Warande en Belfort, jg. 2 (1901), p. 533-537.
– G. Faelens, Histoire du Petit Séminaire de Saint-Nicolas 1808-1908, 1908.
Redactiegeschiedenis
Redactiegeschiedenis
1998: Geert Vanpaemel
2023: Geert Vanpaemel