Minnebo, Bernard

Persoon
Nico Van Campenhout (2023, aanvulling), Koen Rotsaert (1998)

Bernard Minnebo (1867-1919) engageerde zich zowel in zijn woonplaats Brugge als daarbuiten in het daensisme.

Alternatieve naam
Narden
Geboorte
Brugge, 15 juli 1867
Overlijden
Brugge, 5 augustus 1919
Leestijd: 3 minuten

Bernard Minnebo was de oudste uit een onbemiddeld gezin met vier kinderen. Na het vroegtijdig overlijden van zijn vader, een ongeschoolde arbeider, werd hij eerst opgenomen in het Brugse stedelijk weeshuis Bogaerdeschool (‘De Steedsche Bollen’) en later door zijn moeder, die als visverkoopster ging werken, via het Bureau van Weldadigheid uitbesteed bij een koetsier, wiens helper hij werd. Ondertussen volgde hij lessen aan een technische school en in 1886 ging hij werken als letterzetter bij De Gazette van Brugge< Gazette van Brugge
De Gazette van Brugge (1796-1919) van de Brugse drukker-uitgever Joseph Bogaert was aanvankelijk een neutraal nieuwsblad. In de 2de helft van de 19de eeuw evolueerde de krant tot een uitg... Lees meer
/em>
. Daar kwam hij in contact met een groep sociaal voelende katholieke flaminganten die zich De Vrije Vlamingen noemden, onder wie uitgever Gustaaf Stock Stock, Gustaaf
De Vlaamsgezinde Bruggeling Gustaaf Stock (1862-1924) sympathiseerde aanvankelijk met het daensisme, maar slot zich later aan bij de katholiek partij. Na de Eerste Wereldoorlog werd hij d... Lees meer
en drukker en redacteur Camiel Moeyaert Moeyaert, Camiel
Camiel Moeyaert (1868-1946) was een daensistisch publicist, drukker en politicus. Lees meer
. Vanaf zijn huwelijk in 1900 tot zijn overlijden baatte Minnebo een kleinhandel uit in koffie, levensmiddelen en zogeheten koloniale waren.

Daensisme

Tijdens de kortstondige passage van de maatschappelijk betrokken katholieke geestelijke Florimond-Alphonse Fonteyne Fonteyne, Florimond-Alphonse
De West-Vlaamse priester Florimond-Alphonse Fonteyne (1856-1923), die vanwege zijn politieke bedrijvigheid door de kerkelijke overheid uit die functie werd geschorst, speelde op diverse p... Lees meer
als onderpastoor in de Brugse Sint-Annaparochie tussen 1895 en 1897, waar Minnebo bijzonder actief was als bestuurslid en organisator, kwam hij sterk onder diens invloed. Toen in Brugge in 1896 een daensistisch Daensistische beweging
Daensistische beweging is de verzamelnaam voor een geheel van feiten, opvattingen, organisaties, personen en strijdmiddelen die tijdens de late 19de en de vroege 20ste eeuw een onderdeel... Lees meer
geïnspireerde Christene Volkspartij Christene Volkspartij
De Christene Volkspartij (1893-1919) was de eerste daensistische politieke partij. Lees meer
werd opgericht, werd Minnebo er onmiddellijk lid van en later een van de leiders. Die politieke keuze bracht hem in conflict met zijn werkgever, De Gazette van Brugge, die aanleunde bij de katholieke partij, waardoor hij in 1897 werd gedwongen om ontslag te nemen.

Minnebo engageerde zich vervolgens volop in het daensisme, zowel in zijn woonplaats Brugge als daarbuiten, tegelijk als journalist (meestal anoniem), uitgever-drukker, bestuurder en kandidaat bij verkiezingen. Hij zette zich ook in voor de oprichting van eigen vakbonden, ziekenfondsen en volksbibliotheken en voor degelijk onderwijs voor iedereen. Daarnaast kwam hij, mede vanuit zijn eigen ervaring, op voor weeskinderen. In 1909-1910 trad hij op als nationaal voorzitter van de Christene Volkspartij.

In 1911 bood Minnebo de inmiddels uit zijn ambt ontzette priester en politicus Fonteyne de gelegenheid om bij hem te komen inwonen. Minnebo, die in Brugge gemeenteraadslid was sinds 1903, geraakte dat jaar net als Fonteyne en zijn voormalige collega Camiel Moeyaert bij de gemeenteraadsverkiezingen opnieuw verkozen en zou dat mandaat bekleden tot zijn overlijden. Voor de parlementsverkiezingen van 1912 werd in het arrondissement Brugge een eenheidslijst gevormd van daensisten, socialisten en progressieve liberalen - een samenwerking over ideologische grenzen heen die Minnebo voordien had afgewezen - en werd Fonteyne verkozen tot Kamerlid. Minnebo, min of meer de rechterhand van Fonteyne, fungeerde ook als uitgever van diens blad De Volkseeuw De Volkseeuw (1910-1921)
De Volkseeuw was een daensistisch weekblad dat verscheen van 1910 tot 1914 en van 1919 tot 1921. Tot 1920 – toen hij zich uit de politiek terugtrok – was het de spreekbuis van Florimond F... Lees meer
(1909-1914; 1919-1921).

Vlaamsgezind

Minnebo kwam als gemeenteraadslid vooral tussen ten behoeve van de minst begoeden. Tijdens zijn eerste tussenkomst in de Brugse gemeenteraad, op 2 januari 1904, verklaarde hij onder meer het volgende: ‘Het Vlaamsch is mijn moedertaal. Het Fransch moet uitgesloten worden in het bestuur van de stad. Men kan niet eischen dat werklieden zich in ’t Fransch verdedigen’. Ook later protesteerde hij meermaals tegen het gebruik van het Frans als bestuurstaal en pleitte hij voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Vlaamsgezindheid, godsdienstige overtuiging en sociale bewogenheid vormden voor Minnebo een drie-éénheid.

Een medische ingreep, die door gebrek aan geneesmiddelen tijdens de Eerste Wereldoorlog was uitgesteld, kende voor Minnebo een fatale afloop. Aan Minnebo’s Brugse geboortehuis werd een gedenkplaat opgehangen en er werd in zijn geboortestad ook een pleintje naar hem genoemd.

Literatuur

– F. Roose, Bernard Minnebo. Volksvriend en gemeenteraadslid, Brugge 1867-1919, in: De Vlaamse Stam. Tijdschrift voor familiegeschiedenis, 1970, nr. 7, p. 495-501.
– K. Rotsaert, Priester Fonteyne en het fonteynisme te Brugge, 1976.
– Idem, Het Daensisme in West-Vlaanderen, 1989.
– F. van Campenhout, Minnebo, Bernard, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, dl. 13, 1990, kol. 567-571.
– Bernard (Narden) Minnebo, in: F. van Campenhout, Daens en het daensistische gedachtegoed. Hernieuwd lexicon van de daensistische beweging, 2006, p. 131-133.

Suggestie doorgeven

1975: Romain Van Eenoo (pdf)

1998: Koen Rotsaert

2023: Nico Van Campenhout

Databanken

Inhoudstafel