Van Neste, Alfred

Persoon
Karl Scheerlinck (2023, herwerking), Ludo Simons (1998)

Alfred Van Neste (1874-1969) was een Vlaamse kunstschilder, boekillustrator en ontwerper van ex librissen en affiches. Zijn Vlaamsgezindheid beperkte zich tot artistieke betrokkenheid bij onder meer de Hendrik Conscienceviering (1912) en boeken van Vlaamsgezinde auteurs.

Alternatieve naam
Alfred Vanneste
Geboorte
Brugge, 4 maart 1874
Overlijden
Sint-Genesius-Rode, 14 maart 1969
Leestijd: 3 minuten

Biografie en loopbaan

Alfred van Neste was een neef van Hendrik Pickery, de beeldhouwer van de monumenten van Jacob van Maerlant (Damme) en Jan van Eyck (Brugge), en van Florimond van Acker, schilder en ontwerper van ex librissen, affiches, kostuums en praalwagens (onder meer voor de Heilige Bloedprocessie te Brugge in 1900). Hij genoot in het atelier van deze laatste en aan de plaatselijke Stedelijke Academie (1888-1893) zijn basisopleiding. Als soldaat te Antwerpen gekazerneerd volgde Van Neste de middelbare graad tekenkunst aan de Academie voor Schone Kunsten aldaar (1894-1896). In 1902 werd hij er benoemd tot leraar oudheidkunde en kostuumkunde, een functie die hij tot 1939 bekleedde. In 1912 werd Van Neste ook beheerder van de toen tot naamloze vennootschap (nv) omgevormde boekhandel 't Kersouwken van Edward Joris Joris, Edward
Edward Joris (1876-1957) was een anarchiserende socialist en flamingant, die in 1905 betrokken was betrokken bij een aanslag op de Turkse sultan in Istanboel en zich tijdens de Eerste Wer... Lees meer
. Na de Eerste Wereldoorlog vestigde hij zich in Ukkel en wijdde zich hoofdzakelijk aan de schilderkunst (Zie Beeldende kunst Beeldende kunst
De beeldende kunsten en de Vlaamse beweging onderhielden van 1830 tot vandaag een complexe en gelaagde relatie, die pendelde tussen gematigde sympathie, radicaal engagement en kritische a... Lees meer
). Zijn Vlaamsgezindheid beperkte zich tot artistieke betrokkenheid. Van Nestes etsen met melancholische stadsgezichten van onder meer Brugge vonden gretig aftrek in Italië en de Verenigde Staten en droegen in het buitenland bij tot een stereotiep romantisch beeld van Vlaanderen. 

Affichekunst

De invloed van Van Acker op zijn stijl en iconografie was groot. Van Neste debuteerde in 1896 als laureaat van een postzegelontwerpwedstrijd voor de Internationale Tentoonstelling te Brussel (1897). Daarnaast ging hij aan de slag als illustrator van boeken en dagbladen (Le Petit Bleu, La Réforme, Het Laatste Nieuws Het Laatste Nieuws
Het Laatste Nieuws was een liberaal en Vlaamsgezind dagblad, waarvan het eerste nummer op 7 juni 1888 verscheen. In 2023 bestaat de krant nog steeds als een populair dagblad voor een bree... Lees meer
) en ontwierp zijn eerste aanplakbiljetten voor de liberale scene. Van 1898 tot 1901 stelde hij tentoon bij de vernieuwende Antwerpse kunstenaarsgroep De Scalden. Tussen 1898 en 1914 was hij de vaste afficheontwerper voor de Antwerpse gemeentefeesten, een prestigieuze opdracht die leidde tot bekendheid bij het grote publiek en nieuwe orders voor uiteenlopende culturele en commerciële onderwerpen.

Andere toegepaste kunst

Er volgden naast affiches nog meer bestellingen van de stad Antwerpen Antwerpen
Lees meer
, onder meer voor het ontwerp van praalwagens en kostuums voor de stoet bij de Antoon van Dijckfeesten (1899) en bij de Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer
viering (1912). Ook de illustraties voor de jubileumuitgave van De Leeuw van Vlaanderen De leeuw van Vlaenderen
De leeuw van Vlaenderen (1838) is een historische roman van Hendrik Conscience over de gebeurtenissen rond de Guldensporenslag in 1302. Verschillende leuzen en symbolen uit de roman zijn ... Lees meer
in datzelfde jaar zijn van zijn hand. Verder tekende hij prentbriefkaarten, onder meer voor het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
(ANV), illustreerde werk van Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer
, Raf Verhulst Verhulst, Raf
Raf Verhulst (1866-1941) was een Vlaamsgezinde schrijver, journalist en docent, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een prominente rol opeiste in het activisme. Lees meer
, Hubert Melis Melis, Hubert
Hubert Melis (1872-1949) was een Vlaamse auteur en ambtenaar. Hij was van 1895 tot 1918 ambtenaar bij de stad Antwerpen, waarna hij werd geschorst op beschuldiging van activisme. Lees meer
, Julius Pée Pée, Julius
De vrijzinnige cultuurflamingant Julius Pée (1871-1951) was een breed geïnteresseerde intellectuele emancipator, via zijn functies in het middelbaar onderwijs maar ook als publicist. Hij ... Lees meer
, Julius Sabbe Sabbe, Julius
Lees meer
, Lode Monteyne Monteyne, Lode
Lode Monteyne (1886-1959) schreef naast toneelrecensies en essays een standaardwerk over het Vlaamse toneel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij directeur van de Koninklijke Nederlands... Lees meer
, Leo Van Puyvelde Van Puyvelde, Leo
Leo van Puyvelde (1882-1965) richtte als student aan de Leuvense universiteit in 1903 mee het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond op en was tot 1914 erg bedrijvig binnen het kathol... Lees meer
en Jacob Stinissen, maakte ex librissen voor Alfons de Cock De Cock, Alfons
Alfons de Cock (1850-1921) was een Denderleeuwse onderwijzer, schrijver en folklorist. Hij was een van de grondleggers van de wetenschappelijke volkskunde in Vlaanderen en nauw betrokken ... Lees meer
, Pol de Mont De Mont, Pol
Pol de Mont (1857-1931) was een dichter, essayist, folklorist, journalist, kunstcriticus en redenaar. In al zijn activiteiten gaf hij de Vlaamse strijd absolute prioriteit. Decennialang w... Lees meer
, Lucas-Hendrik Smeding en anderen en tekende in opdracht van Jef van den Eynde Van den Eynde, Jef
Jef van den Eynde (1879-1929) was een Leuvens studentenleider in de periode 1899-1908. Hij zorgde voor het zelfbewuster worden van de Vlaamse studenten in Leuven door hen te onderscheiden... Lees meer
het omslag waaronder Ons Leven Ons Leven
Ons Leven (1888) is een Leuvens studententijdschrift en het blad van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). Lees meer
van 1906 tot 1920 verscheen. Als secretaris van de algemene vergadering ontwierp hij in 1919 het nieuwe embleem voor de Koninklijke Maatschappij van Aanmoediging der Schoone Kunsten. In genoemde toegepaste genres hanteerde hij een uitgesproken romantisch-historiserende stijl die, voorbij het academisme, traditionele inspiratie koppelde aan eigentijdse invloeden van onder meer art nouveau.

Literatuur

— G.P.M. Roose, Schilder Alfred van Neste, in: Vlaamsch Leven, jg. 2, 1917, nr. 20, pp. 308-310.
— H. B(ossier), Een Brugse sinjoor van de oude garde, in: De Standaard, 9 januari 1964.
— Anoniem, ‘Maar Alfred Van Neste wordt nu 90 jaar!, in: Ons Land, jg. 46, 1964, nr. 7.
— R.F. Lissens, Gezelle-Briefwisseling, dl. I, 1970.
— G. Michiels, De Brugse school. Brugse schilders uit de 19de en 20ste eeuw, 1990.
— K. Scheerlinck, Papieren herauten. Culturele affiches te Antwerpen, 1880-1914, in: kunsthistorisch perspectief, 1991.
— K. Scheerlinck, Alfred van Neste. Heraut uit een andere tijd, in: Zuurvrij. Berichtenblad van het Letterenhuis, jg. 21, 2022, nr. 43, pp. 54-66.

Suggestie doorgeven

1975: Ludo Simons (pdf)

1998: Ludo Simons

2023: Karl Scheerlinck

Databanken

Inhoudstafel