Vermeire, Staf

Persoon
Jens Bertels (2023, aanvulling), Pieter Jan Verstraete (1998)

Staf Vermeire (1926-1987) was een Diets jeugdleider, uitgever en tijdschriftenredacteur. Hij is vooral bekend als de verbondsleider van het ADJV, maar onder andere ook als zaakvoerder van Oranje-Uitgaven en redacteur van het BVSE-orgaan Europa Eén.

Volledige voornaam
Gustaaf
Pseudoniem
Staf Meert
Geboorte
Sint-Amandsberg, 30 april 1926
Overlijden
Maaseik, 20 april 1987
Leestijd: 4 minuten

Staf Vermeire groeide op in een Vlaamsgezinde ambtenarenfamilie en studeerde moderne humaniora aan het Sint-Amanduscollege in Gent. Tijdens de bezetting was hij lid van de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen
Lees meer
(NSJV) en zou hij actief worden binnen het dissidente Nederland Eén! Nederland Eén!
Nederland Eén! was een geheime organisatie die tijdens de Tweede Wereldoorlog binnen het collaborerende Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) de Dietse gedachte verdedigde. Lees meer
, dat opkwam tegen de voortschrijdende en onvoorwaardelijke collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
en voornamelijk tegen de verwaarlozing van de Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
gedachte. Na de bevrijding leverde hij hulp aan door de repressie Repressie
Lees meer
getroffen gezinnen. Hiervoor werd hij opgepakt en zes maanden opgesloten, maar eind 1945 zonder veroordeling vrijgelaten.

In de jaren na de oorlog speelde Vermeire een leidende rol in de Dietse jeugdbeweging Jeugdbeweging
Lees meer
, grotendeels gemotiveerd door zijn grote bewondering voor Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer
en diens Dietse idealen. Eerst zou hij lid worden van de leidende jeugdraad van het in 1947 opgerichte Jeugdverbond der Lage Landen Jeugdverbond der Lage Landen
Het Jeugdverbond der Lage Landen (JVLL) was een Heel-Nederlandse, Vlaams-nationalistische jeugdvereniging, ontstaan in 1947 om enkele losse nationalistische jeugdkernen rond het tijdschri... Lees meer
, maar na een conflict met Wim de Roy De Roy, Wim
Wim de Roy (1923) was een leider in de Dietse jeugdbeweging Sint-Arnout. Hij lag mee aan de basis van de oprichting en splitsing van het Jeugdverbond der Lage Landen. Lees meer
richtte Vermeire in 1949 het Algemeen Diets Jeugdverbond Algemeen Diets Jeugdverbond
Het Algemeen Diets Jeugdverbond (ADJV) was een Vlaams-nationalistische, Heel-Nederlandse jeugdvereniging die tussen 1949 en 1957 onder leiding van Staf Vermeire verschillende vendels en s... Lees meer
(ADJV) op. Hij werd verbondsleider en zou dit tot in 1958 blijven. Net als het Jeugdverbond was het ADJV Diets en christelijk en trachtte het de verschillende in Vlaanderen opererende vendels en groepen te overkoepelen. Het voortzetten van de traditie van de Blauwvoeterij was een bijkomende rode draad.

In 1949 stichtte Vermeire naast het ADJV ook Jeugdzorg vzw. De vzw organiseerde jeugdkampen in Wakken (Huize Daels en later, na een conflict met de familie Daels, Huize Verschaeve) en Mariaburg-Brasschaat (Blauwvoetburcht). De doelgroep van de vzw bestond vooral uit kinderen van gezinnen die getroffen waren door de repressie. De werking van Jeugdzorg zou vanaf de lente van 1958 voor Staf Vermeire prioritair worden. Tot 1963 zou hij de bezieler en voorzitter zijn van deze vzw.

Naast jeugdleider was Vermeire ook uitgever. In 1946 richtte hij de Oranje-Uitgaven Oranje-Uitgaven
De Oranje-uitgaven waren een reeks van publicaties van Vlaams-nationalistische en politiek-Heel-Nederlandse of Dietse inspiratie. Lees meer
op. Het gaf de tijdschriften van de jeugdverenigingen, zoals Vive le Gueux! Vive le Gueux!
Lees meer
, Het Gulden Vlies Het Gulden Vlies
Het driemaandelijks blad Het Gulden Vlies, met als ondertitel Tijdschrift voor Dietse levensstijl, was een Heel-Nederlands jongerentijdschrift dat vanaf de lente van 1948 tot november 194... Lees meer
, De Vendeljongen en Blauwvoetagenda uit, maar publiceerde vanaf 1960 ook monografieën. Belangrijk in het fonds waren de biografieën van leidende figuren in het Vlaams-nationalisme en Groot-Nederlandisme: Van Severen, Jeroom Leuridan Leuridan, Jeroom
Jeroom Leuridan (1894-1945), leraar en advocaat, was van 1929 tot 1944 parlementslid van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV), en vanaf 1934 VNV-gouwleider van West-Vlaanderen. Hij was een ... Lees meer
, Jules Callewaert Callewaert, Jules
Dominicaan Jules Laurentius Callewaert (1886-1964) verwierf bekendheid als flamingantisch predikant. Zijn sympathie voor het VNV deed hem aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de colla... Lees meer
, maar ook Raf Verhulst Verhulst, Raf
Raf Verhulst (1866-1941) was een Vlaamsgezinde schrijver, journalist en docent, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een prominente rol opeiste in het activisme. Lees meer
en Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer
. Na zijn engagement in de jeugdbeweging gaf Vermeire nog andere periodieken uit zoals de Heel-Nederlandse Rebellenbrieven in 1958.

Op 8 september 1957 fuseerde door Vermeires toedoen het ADJV met de Katholieke Jeugdscharen Jong Vlaanderen tot het Blauwvoetjeugdverbond Blauwvoetjeugdverbond
Het Blauwvoetjeugdverbond (BJV) was een Vlaams-nationalistische, Heel-Nederlandse jeugdvereniging die tussen 1957 in 1961 de werking van het Algemeen Diets Jeugdverbond onder een andere n... Lees meer
(BJV). Hij werd er tot zijn ontslag in mei 1958 de eerste verbondsleider van. Het BJV bleef bestaan tot 1961. Einde 1961 richtte hij in typische Verdinaso-stijl het Diets Eedgenootschap (Degen) op.

Na 1963 verschoof het werkterrein van Vermeire. Hij trad toe tot de Beweging voor de Verenigde Staten van Europa Beweging voor de Verenigde Staten van Europa
De beweging van de Verenigde Staten van Europa (BVSE) ontstond als een Vlaamse afdeling van de Mouvement pour les Etats-Unis d’Europe (MEUE). De BVSE wou een democratische vereniging van ... Lees meer
(BVSE) van Walter Kunnen Kunnen, Walter
Walter Kunnen (1921-2011) had een Vlaams-nationale achtergrond, maar evolueerde naar een Europees federalistische overtuiging. In 1961 richt hij de de Beweging voor de Verenigde Staten va... Lees meer
en werd hoofdredacteur van het daaraan verbonden tijdschrift Europa Eén Europa Eén
Europa Eén (1961-2011) was het orgaan van de Beweging voor de Verenigde Staten van Europa (BVSE). Lees meer
. In deze beweging trof hij meerdere neo-Dinaso’s en personen die net als Vermeire bewondering koesterden voor Van Severen. De BVSE streefde voor de democratische vereniging van de Europese volkeren op integraal- federalistische Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
grondslag.

In de jaren 1970 was Vermeire na zijn verhuis naar Neeroeteren voornamelijk actief in Limburg. In 1970 trad hij toe tot de raad van beheer van de Werkgemeenschap Oost-België Werkgemeenschap Oost-België
De Werkgemeenschap Oost-België had als doel het behoud en de bescherming van de eigen aard en taal in Oost-België (1970-1973). Lees meer
en was hij van 1971 tot 1973 hoofdredacteur van het blad van de werkgemeenschap: Land Zonder Grenzen Land zonder Grenzen = Pays sans frontières = Land ohne Grenzen
Land zonder Grenzen was een tweemaandelijks tijdschrift voor Oost-België dat van 1970 tot 1973 werd uitgegeven door de Werkgemeenschap Oost-België. Lees meer
. Vanaf oktober 1973 was Vermeire directeur van het plaatselijk Cultureel Centrum en vanaf 1 augustus 1974 ook hoofdbibliothecaris te Neeroeteren.

Vermeire koesterde de nodige argwaan tegen de partijpolitiek. Dit weerhield hem er niet van om in het begin van de jaren 1960 kort arrondissementssecretaris van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
Roeselare te zijn. Het Hoofdbestuur van de Volksunie achtte deze functie echter onverzoenbaar met zijn rol als verantwoordelijk uitgever van Ter Waarheid: Diets-nationaal maandblad. Zijn initiële reserve in combinatie met deze ervaring verklaren waarom Vermeire vooral ageerde binnen de jeugdbeweging Jeugdbeweging
Lees meer
, het middenveld en het tijdschriftenwezen.

Werken

— met D. Snijders, Rodenbach en Limburg, 1980.

Literatuur

— M. van Hoorebeeck, Oranjedassen 1944-1961. Geschiedenis van het Algemeen Diets Jeugdverbond, 1986.
— M. Cailliau, Staf Vermeire, 1926-1987. Diets jeugdleider en rebel, 1988.
— L. Pauwels, Staf Vermeire en het A.D.J.V., in: Teksten, Kommentaren en Studies, jg. 11, 1989, nr. 55, pp. 54-61.
— Ba. de Wever, De schaduw van de leider. Joris Van Severen en het na-oorlogs Vlaams-nationalisme (1945-1970), in: Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis, jg. 31, 2001, nrs. 1-2, pp. 177-252.
— H. Schumacher, Staf Vermeire: verbondsleider van het Algemeen Diets Jeugd Verbond (A.D.J.V.).
— J. Belis, De Vlaams-nationalistische jeugdbeweging voor en na de tweede wereldoorlog. Doorstart of nieuw begin?.1945-1961, Universiteit Antwerpen, ongepubliceerde masterproef, 2005-2006.
— P.J. Verstraete, Een vraaggesprek met Staf Vermeire, 2007.
— R. Nauwelaerts en M. Cailliau, Een tegenstand van weinigen… ‘Oranje dassen’ doorgelicht, 2018.

Suggestie doorgeven

1975: Janine Beyers-Bell (pdf)

1998: Pieter Jan Verstraete

2023: Jens Bertels

Databanken

Inhoudstafel