Algemeen Diets Jeugdverbond

Organisatie
Jens Bertels (2023, aanvulling), Nico Wouters (1998)

Het Algemeen Diets Jeugdverbond (ADJV) was een Vlaams-nationalistische, Heel-Nederlandse jeugdvereniging die tussen 1949 en 1957 onder leiding van Staf Vermeire verschillende vendels en scharen groepeerde.

Afkorting
ADJV
Alternatieve naam
Blauwvoetvendels
Meisjesscharen
Oprichting
14 november 1949
Stopzetting
8 september 1957
Leestijd: 4 minuten

Het Algemeen Diets Jeugdverbond (ADJV) ontstond in 1949 door het uiteenvallen van het Jeugdverbond der Lage Landen Jeugdverbond der Lage Landen
Het Jeugdverbond der Lage Landen (JVLL) was een Heel-Nederlandse, Vlaams-nationalistische jeugdvereniging, ontstaan in 1947 om enkele losse nationalistische jeugdkernen rond het tijdschri... Lees meer
. Het Jeugdverbond werd opgericht in 1947, maar kende al vrij snel interne verdeeldheid. Voornamelijk de meningsverschillen tussen de Antwerpse leider Wim de Roy De Roy, Wim
Wim de Roy (1923) was een leider in de Dietse jeugdbeweging Sint-Arnout. Hij lag mee aan de basis van de oprichting en splitsing van het Jeugdverbond der Lage Landen. Lees meer
en de Gentse leider Staf Vermeire Vermeire, Staf
Staf Vermeire (1926-1987) was een Diets jeugdleider, uitgever en tijdschriftenredacteur. Hij is vooral bekend als de verbondsleider van het ADJV, maar onder andere ook als zaakvoerder van... Lees meer
waren bepalend. Wim de Roy werd uiteindelijk in 1949 uit het Jeugdverbond gesloten, waarop hij terstond een vereniging zonder winstoogmerk met exact dezelfde naam oprichtte. De overgebleven leden van het 'eerste' Jeugdverbond (Staf Vermeire, Oswald Vandelanotte en Wilfried Aers Aers, Wilfried
Wilfried Aers (1925-2015) werd gevormd in de flamingantische jeugdbeweging. Na de Tweede Wereldoorlog was hij zowel actief in het politieke Vlaams-nationalisme als in Vlaamsgezinde midden... Lees meer
) werden hierdoor wettelijk verplicht een naamsverandering door te voeren. Zo ontstond op 14 november 1949 het ADJV. Staf Vermeire zou gedurende het hele bestaan van het ADJV verbondsleider zijn.

Het splitsingsproces en het bestaan van twee concurrerende Vlaams-nationalistische jeugdbewegingen was typerend voor de chaos, de meningsverschillen en de talloze federatiepogingen in de naoorlogse periode. De eenheid werd gedeeltelijk hersteld op 10 april 1951, toen het Rodenbachvendel Rodenbachvendel
Het Rodenbachvendel was een Dietse jeugdvereniging (1950-1951) die ontstond uit de breuk binnen het Jeugdverbond der Lage Landen (tussen Wim de Roy en Staf Vermeire) in 1949. Lees meer
(met onder anderen Jan Olsen Olsen, Jan
Jan Olsen (1924-2012) was een Dietsgezinde jeugdleider en tijdschriftuitgever- en redacteur, voornamelijk bekend als de man achter het blad Het Pennoen. Vanaf de late jaren 1950 tot aan z... Lees meer
en Jaak de Meester De Meester, Jaak
Jaak de Meester (1926-1999) was verbondsleider van het Vlaams-nationalistische en Groot-Nederlandse Blauwvoetjeugdverbond en speelde een bedrijvige rol in de herdenkingscultus rond Cyriel... Lees meer
) zichzelf ontbond en aansloot bij het ADJV.

De splitsingservaring resulteerde in een streven naar centralisering en een strakker hiërarchisch gestructureerd beleid en beheer. Dit kwam tot uiting in een verder uitgewerkte structuur en in de individuele levenswet en de ‘17-punten keure’ van het ADJV. Hierin stonden de radicaal volks- Dietse Diets
Het woord ‘Diets’ stamt uit het Middelnederlands. In de context van de Vlaamse beweging dook deze term voor het eerst op in de loop van de 19de eeuw, meestal als equivalent voor Nederlan... Lees meer
opvatting en een christelijke geloofsbeleving centraal  Wat de Dietse opvattingen betreft was het ADJV een voortzetting van de tradities van de blauwvoeterij Blauwvoet
De Blauwvoet werd sinds 1875 een van de meest vertrouwde symbolen van de Katholieke Vlaamse Studentenbeweging en de Vlaamse beweging. Het was ontleend aan Concience’s De Kerels van Vlaan... Lees meer
en het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
en van de Dietse dissidentie van de Dietsche Blauwvoetvendels Dietsche Blauwvoetvendels
Dietsche Blauwvoetvendels (DBV) was een Vlaams-nationalistische jeugdbeweging voor jongens verbonden met het Vlaamsch Nationaal Verbond. Lees meer
en Meisjesscharen Dietsche Meisjesscharen
Dietsche Meisjesscharen (DMS) was een Vlaams-nationalistische jeugdbeweging voor meisjes verbonden met het Vlaamsch Nationaal verbond (VNV). Lees meer
tijdens de bezetting. Deze dissidentie had zich verzet tegen de verwaarlozing van de Dietse ideologie door het collaborerende Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
. Ook predikte het ADJV onafhankelijkheid ten opzichte van de partijpolitiek en de kerkelijke overheid. Het ADJV was anti- repressie Repressie
Lees meer
gericht, maar stond ook kritisch tegenover de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
, die de vereniging als een tactische vergissing beschouwde. De bezetter had immers steeds de Dietse idealen afgekeurd en bestreden. De leden van de vereniging werden wel voornamelijk geworven uit oud-collaboratiemilieus.

Naast de Dietse en christelijke overtuiging was er veel aandacht voor de persoonlijkheidsvorming van de jongere. Essentiële begrippen hierbij waren tucht en stijl, weerbaarheid en offervaardigheid. Het soldateske was geen taboe. Dit lag in de lijn van de Rodenbachtraditie en het voorbeeld van Jong Dinaso Jong Dinaso
Jong Dinaso (1931-1941) was de jeugdbeweging van het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso), aanvankelijk Verbond van Dinaso Knapenvendels (Verdinasok) genaamd. De organi... Lees meer
. Het ADJV streefde naar de vorming van een elite en een ideaaltypische jeugd die het voortouw zou nemen in de opgang van het Dietse volk. Het ADJV zag zichzelf nadrukkelijk als kernbeweging. Het aristocratische en elitaire gedachtengoed van Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer
was daarbij bepalend en impliceerde antidemocratische sentimenten (zie Rechts-radicalisme Rechts-radicalisme
De rechts-radicale traditie begon toen het Vlaams-nationalisme in het interbellum koos voor Nieuwe Orde en collaboratie. Na de oorlog evolueerde radicaal-rechts in Vlaanderen van nostalgi... Lees meer
).

In maatschappelijk opzicht hechtte het ADJV aan een non-conformistisch zelfbeeld, wars van het naoorlogse consumentisme en materialisme. Ook sprak de vereniging zich uit tegen de vervlakking van de individualistische ontspanningscultuur. De gemeenschap en de zending heetten prioritair. Het ledenaantal overschreed waarschijnlijk niet de 800 (1951-1961).

Het ADJV was ingedeeld in een jongens- en meisjesafdeling (respectievelijk de Blauwvoetvendels en de Meisjesscharen) met elk een eigen verbondsraad. Verticaal werden drie leeftijdscategorieën ingericht: Knapen/Kerlinnetjes (tot 13 jaar), Kerels/Gudrunmeisjes (tot 17 jaar), en Stormers/Adelmeisjes (ouder dan 17 jaar). Vendels en gebieden volgden de grenzen van bestuurlijke arrondissementen en kantons. Ook in Nederland werden afdelingen opgericht, zij het zeer beperkt.

Het belangrijkste instrument van het ADJV was de pers. In druk verschenen maandelijks De Vendeljongen, Het Dietse Meisje, De Blauwvoet (1957-1961), terwijl gestencild talloze blaadjes van de plaatselijke afdelingen verschenen. Daarnaast publiceerde de vereniging het ADJV-Dienstblad, waarin de Algemene- en Bijzondere Orders, en ook de gewone Mededelingen verschenen.

Het ADJV speelde een centrale rol bij de organisatie van de Rodenbachmalen (Gent 1951, Meise-Brussel 1953, Wakken 1955, Brasschaat 1956), en verscheen op diverse IJzerbedevaarten IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer
en Vlaams Nationale Zangfeesten Vlaams Nationale Zangfeesten
Het Vlaams Nationaal Zangfeest is een Vlaams-nationalistische bijeenkomst die sinds 1933 jaarlijks wordt georganiseerd door het Vlaams Nationaal Zangverbond, later Algemeen Nederlands Zan... Lees meer
. Het werkte ook mee aan de oprichting van de Vlaamse Jeugdraad (De Meester was hierin ADJV-afgevaardigde) en de Rodenbachfeesten in 1956 (te Roeselare).

Toen de Katholieke Jeugdscharen Jong-Vlaanderen (KJJV) tot het ADJV toetraden, werd de naam van het ADJV op 8 september 1957 gewijzigd in Blauwvoetjeugdverbond Blauwvoetjeugdverbond
Het Blauwvoetjeugdverbond (BJV) was een Vlaams-nationalistische, Heel-Nederlandse jeugdvereniging die tussen 1957 in 1961 de werking van het Algemeen Diets Jeugdverbond onder een andere n... Lees meer
(BJV). Op deze manier wilde men qua naamgeving dichter aansluiten bij de Rodenbachtraditie. De ideologische oriëntering van de vereniging veranderde echter niet. Op 1 oktober 1961 werd dit BJV ontbonden.

Literatuur

— M. van Hoorebeeck, Oranjedassen 1944-1961. Geschiedenis van het Algemeen Diets Jeugdverbond, 1986.
— M. Cailliau, Staf Vermeire, 1926-1987. Diets jeugdleider en rebel, 1988.
— Br. de Wever, Groot-Nederland als utopie en mythe, in: Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis, 3, 1997, pp. 163-180.
— Ba. de Wever, De schaduw van de leider. Joris Van Severen en het na-oorlogs Vlaams-nationalisme (1945-1970), in: Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis, jg. 31, 2001, nrs. 1-2, pp. 177-252.

— J. Belis, De Vlaams-nationalistische jeugdbeweging voor en na de tweede wereldoorlog. Doorstart of nieuw begin?.1945-1961, Universiteit Antwerpen, ongepubliceerde masterproef, 2005-2006.
— R. Nauwelaerts en M. Cailliau, Een tegenstand van weinigen… ‘Oranje dassen’ doorgelicht, 2018.

Suggestie doorgeven

1973: Michel Neirynck / Leo Magits (pdf)

1998: Nico Wouters (pdf)

2023: Jens Bertels

Databanken

Inhoudstafel