Wij, Vlaams-nationaal

Vlaams-nationaal weekblad, orgaan van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer .

In januari 1955 geeft de eind 1954 opgerichte Vlaams-nationale politieke partij Volksunie het eerste nummer van haar maandblad De Volksunie uit. Dat nummer bevat onder meer een "Ten Geleide" van VU-voorzitter Walter Couvreur Couvreur, Walter
De Gentse hoogleraar taalkunde Walter Couvreur (1914-1996) nam als overtuigde federalist bij de oprichting van de Volksunie eind 1954 gedurende enkele maanden het voorzitterschap van de p... Lees meer en het "Manifest van de Volksunie", een overzicht van het partijprogramma. Het formaat is dat van een kleine krant (tabloid). Het blad verschijnt in januari 1956 reeds halfmaandelijks en in januari 1961 wordt het een weekblad. Ook het aantal pagina's neemt toe: in 1961 van 8 naar 16, in 1965 van 16 naar 24. In november 1965 verandert de naam De Volksunie in Wij, Vlaams-nationaal, doorgaans afgekort tot Wij. In 1989 wordt Wij uitgegeven op magazineformaat. In augustus 1993 verschijnt het blad opnieuw op tabloidformaat. Alle partijleden ontvangen tussen 1993 en eind 1995 veertiendaags een overdruk van Wij, onder de titel De Toekomst.

Hoofdredacteuren zijn Couvreur (januari-juli 1955), Frans van der Elst Van der Elst, Frans
Frans van der Elst (1920-1997) was repressieadvocaat, medestichter van de Volksunie en voor die partij twintig jaar voorzitter (1955-1975) en bijna dertig jaar parlementslid (1958-1985).... Lees meer (juli 1955-oktober 1962), Daniël Deconinck Deconinck, Daniël
Daniël Deconinck (1921-2004) was een Vlaamsgezind politicus. Zijn poging om van de Volksunie een brede sociaal-flamingantische beweging te maken leidde in 1965 tot een breuk met de partij... Lees meer (oktober-december 1962), Van der Elst (januari 1963-november 1965), Toon van Overstraeten Van Overstraeten, Toon
Toon van Overstraeten (1926-2011) was de zoon van VTB-coryfee Jozef van Overstraeten. Hij was een van de jongste oostfronters. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij snel actief in de herople... Lees meer (november 1965-maart 1971), Paul Martens Martens, Paul
Lees meer (maart 1971-eind 1976). Tussen 1977 en 1983 is er een Comité van redacteuren, voorgezeten door Maurits van Liedekerke, die in 1984 hoofdredacteur wordt.

Aanvankelijk is het blad vooral een instrument om de standpunten van de nieuwe partij bekend te maken en de kadervorming te stimuleren. Met het blad wordt gecolporteerd en een agressieve schrijfstijl wordt gehanteerd. De andere partijen, het Belgische staatsbestel en alle mogelijke 'wantoestanden' worden genadeloos aangepakt. De traditionele thema's van de naoorlogse V.B. krijgen uiteraard ruim aandacht: amnestie Amnestie
Lees meer , federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer , streven naar autonomie van andere volkeren. Ook sociaal-economische onderwerpen, bij voorkeur met een communautaire tint, komen al van in de beginjaren aan bod. Veel aandacht wordt besteed aan de problematiek van landbouw en middenstand, aan de Belgische aanwezigheid in Afrika, aan cultuur. In de jaren 1960 wordt "Werk in eigen streek" beklemtoond en is er de problematiek van de mijnsluitingen in Limburg Limburg
Lees meer ( Zwartberg Zwartberg
Zwartberg (1966) was een sociaal conflict naar aanleiding van de sluiting van de Limburgse steenkoolmijnen. Lees meer ). Er zijn open en verdraagzame bijdragen over gastarbeiders, zigeuners enzovoort. In de jaren 1970 treedt de milieuproblematiek op de voorgrond. In de jaren 1980 wordt geageerd tegen de bewapening en de wapenhandel. In de loop der jaren zijn er studenten-, soldaten-, sport- en vrouwenrubrieken. De politieke actualiteit krijgt uiteraard de meeste aandacht, en ook nieuws van de VU-afdelingen komt aan bod.

Af en toe slaagt het blad erin een primeur te bieden, zoals de foto van een betogende mijnwerker in Zwartberg die door de rijkswacht wordt neergeschoten (begin 1966). Ook de vertrouwelijke brief van PRL-voorzitter P. Descamps, 1 december 1970, over de Liberté du père de famille (vrijheid van het gezinshoofd) wordt als primeur gepubliceerd. In 1986 en 1987 vinden regelmatig geheime documenten over wapentrafiek vanuit Zeebrugge hun weg naar Wij.

Het amateurisme van de beginjaren, waarbij bijvoorbeeld nogal wat parlementaire redevoeringen in het blad worden afgedrukt, maakt stilaan plaats voor een professionele aanpak. Gaandeweg willen redactie en partij een breder publiek aanspreken. Het blad moet veeleer een algemeen opinieblad worden dan een eng partijblad. Het verhogen van de periodiciteit naar weekblad, de naamsverandering van De Volksunie in Wij en het verbreden van de inhoud (bijvoorbeeld met televisiepagina's) kaderen in deze gedachtegang. Dat het blad tussen 1989 en 1993 het uitzicht van een magazine krijgt, past in hetzelfde streven. Het zal echter nooit veel lezers vinden buiten de kring van VU-gezinden.

Het blad is uiteraard niet bedoeld om interne onenigheden uit te stallen. Toch worden die niet doodgezwegen. Zo zijn er het conflict met Herman Wagemans Wagemans, Herman
De advocaat Herman Wagemans (1918-2006) was de eerste voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond, Vlaams-nationalistisch politicus, medestichter van de Volksunie en medestichter v... Lees meer in 1958 en het terechtwijzen van Lode Claes Claes, Lode
Lode Claes (1913-1997) was een Vlaams-nationalistisch politicus, publicist en zakenman die een Vlaamse elite wilde vormen om de Vlaamse demografische meerderheid de leiding te laten nemen... Lees meer en Hugo Schiltz Schiltz, Hugo
Hugo Schiltz (1927-2006) was een advocaat en politicus voor de Volksunie. Hij zetelde in de Antwerpse gemeenteraad, de Kamer en maakte deel uit van een Vlaamse Regering. Hij zetelde in he... Lees meer in 1975 omdat zij achter de schermen hadden onderhandeld over de staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer . In 1977-1978 worden ook tegenstanders van het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer aan het woord gelaten (B. Maes, Jozef Valkeniers Valkeniers, Jef
De Vlaamsgezinde geneesheer Jef Valkeniers (1932) was van 1960 tot 1993 als politicus actief in de Volksunie en vervolgens tot 2018 in de VLD en de Open Vld. Lees meer ). Op 18 februari 1993 haalt het blad uit naar Herman Candries Candries, Herman
Herman Candries (1932) was kolonel-vliegenier, voorzitter van KV Mechelen, volksvertegenwoordiger, lid van de Vlaamse Raad en gemeenteraadslid in Mechelen. Lees meer , VU-fractieleider in de Kamer, die korte tijd later overstapt naar de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer .

Tot en met 1964 ligt het aantal abonnees op het partijblad hoger dan het aantal partijleden. In 1962 zijn er 2985 abonnementen meer dan er leden zijn. Pas vanaf 1965 komt aan deze toestand een einde: dan zijn er 1556 leden meer dan abonnees. Het aantal abonnees voor Wij bereikt met 16.209 een hoogtepunt in 1973. Het blijft schommelen rond 14- 15.000 tot 1977. Het VU-ledenaantal kent in 1975 een hoogtepunt: 54.289 leden. Vanaf 1977 slinkt het aantal abonnees tot 6000 in 1995. Een correlatie tussen het aantal kiezers en het aantal abonnees op het blad is er niet of nauwelijks. In de beginjaren gaat de groei van het VU- kiezerskorps gepaard met een groei van het aantal abonnementen. Echter niet met een gelijk coëfficiënt: tussen 1961 en 1971 verdrievoudigt het stemmenaantal, terwijl het abonnementenaantal in die periode niet eens verdubbelt. 1965 brengt een verdubbeling van het stemmenaantal tegenover de vorige verkiezingen, terwijl de abonnementenstand na die overwinning er slechter voor staat dan het jaar voordien. De partij haalt in 1981 haar hoogste aantal stemmen, terwijl het abonnementenbestand teruggevallen is op het peil van het begin van de jaren 1960.

Voor de VU, die niet kan rekenen op een bevriende dag- of weekbladpers, is de eigen publicatie steeds van groot belang geweest. Het blad speelt een rol bij de vorming en de organisatie van het partijkader en slaagt er af en toe in standpunten onder de aandacht te brengen van een ruimer publiek. Dat laatste vooral onrechtstreeks, onder meer door de aandacht van andere media voor berichten in Wij (bijvoorbeeld persoverzicht op radio).