De Klauwaert (1887-1900)

Brugs blad voor Vlaamse belangen, dat aanvankelijk verscheen bij gelegenheid en vanaf 1888 maandelijks.

Het eerste nummer van die tweede jaargang bevatte een duidelijke beginselverklaring: "De Klauwaert is katholiek, maar schrijft over niets dan Vlaemsche beweging en Vlaemsche politiek. 't Is een jaar dat hij onbewimpeld zijn vrije Vlaemsche woord zegt aan vrienden als aan vijanden. Het is een maandblad dat ronduit geselt en bloemkes steekt, volgens verdienste."

De Klauwaert ging uit van de Brugse vereniging De Vrije Vlamingen, maar werd gedrukt in Antwerpen bij H. en L. Kennes. Te Brugge werd geen stoutmoedige drukker gevonden voor dit radicale strijdblad. Redacteurs en voornaamste medewerkers waren de kopstukken van De Vrije Vlamingen: Gustaaf Stock Stock, Gustaaf
De Vlaamsgezinde Bruggeling Gustaaf Stock (1862-1924) sympathiseerde aanvankelijk met het daensisme, maar slot zich later aan bij de katholiek partij. Na de Eerste Wereldoorlog werd hij d... Lees meer , Camiel Moeyaert Moeyaert, Camiel
Camiel Moeyaert (1868-1946) was een daensistisch publicist, drukker en politicus. Lees meer , Emiel de Visschere De Visschere, Emiel
Emiel de Visschere (1861-1910) engageerde zich tijdens zijn Leuvense studietijd in de katholieke Vlaamsgezinde scholieren- en studentenbeweging. Nadat hij zich in Brugge als advocaat had ... Lees meer en Eugeen van Steenkiste Van Steenkiste, Eugeen
Lees meer . Die kring startte eveneens in 1887 als een Brugs grievencomité in de schoot van de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer , en bediende zich van De Klauwaert om zijn ongezouten standpunten te verspreiden. Het blad nam van bij de aanvang een vrij extreme houding aan in de discussie over het taalgebruik. Het regende aanklachten tegen wantoestanden op taalgebied in de bisschoppelijke colleges en in de katholieke meisjespensionaten. De Brugse bisschop Mgr. Johannes Faict Faict, Johannes
Johannes Faict (1813-1889) was bisschop van Brugge (1864-1894). In het eerste decennium van zijn episcopaat steunde hij de katholieke Vlaamse beweging. Vanaf 1875 voerde hij een repressie... Lees meer werd vaak in scherpe bewoordingen aangepakt om zijn conservatief en te weinig aan de Vlaamsgezinde eisen tegemoetkomende onderwijs Onderwijs
Lees meer beleid. Het was nochtans in de eerste plaats de 'fransdolle' leiding van de katholieke partij die in De Klauwaert onder vuur genomen werd. Ook de ondemocratische gezindheid van die partij werd aan de kaak gesteld, en het besef dat de Vlaamse grieven alleen door Vlaamse politieke macht een oplossing konden krijgen, werd vurig aangewakkerd. Herhaaldelijk drong De Klauwaert aan op de hervorming van de katholieke partij: van binnenuit als het kon, van buitenuit als het moest. Tevens liet het blad geregeld stemmen opgaan voor verbinding van de Vlaamse en sociale beweging met de christelijke democratie. Aldus waren De Klauwaert en zijn uitgevers De Vrije Vlamingen de gangmakers van het daensisme Daensistische beweging
Daensistische beweging is de verzamelnaam voor een geheel van feiten, opvattingen, organisaties, personen en strijdmiddelen die tijdens de late 19de en de vroege 20ste eeuw een onderdeel... Lees meer in de Brugse regio.

Vanaf 1890 werden een aantal vooraanstaanden uit de Oud-Hoogstudentenbond Oud-Hoogstudentenbond van West-Vlaanderen
Lees meer van West-Vlaanderen, zoals Juliaan Delbeke Delbeke, Juliaan
Juliaan Delbeke (1859-1916) was een gevierd spreker, kunstliefhebber en katholiek politicus. Als volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Roeselare en als voorzitter voor de Katholi... Lees meer uit Roeselare, Emiel Lauwers Lauwers, Emiel
Emiel Lauwers (1858-1921) was actief in het Leuvense studentenleven. Hij werkte mee aan verschillende tijdschriften: onder andere De Vlaamsche Vlagge, Kwaepenninck en Onze Vlaamsche Wekke... Lees meer uit Kortrijk, Alfons Depla Depla, Alfons
Alfons Depla (1860-1924) was een Vlaamse arts, politicus en activist. Hij was onder meer actief in de Leuvense studentenbeweging en werd tijdens de Eerste Wereldoorlog lid van de Raad van... Lees meer uit Ruddervoorde en anderen, als medewerkers van De Klauwaert genoemd, waardoor het blad ook lezers kreeg van buiten Brugge. Aangezien de meeste artikels in De Klauwaert niet ondertekend werden, is het moeilijk de specifieke inbreng van deze nieuwe groep redacteurs te achterhalen.

Het verdwijnen van De Klauwaert in het voorjaar van 1900 was te wijten aan de scheiding der geesten die zich onder de uitgevers en medewerkers had voorgedaan. Sommigen, onder wie Moeyaert, hadden de overstap naar het daensisme gemaakt. Anderen, zoals Stock, bleven de katholieke partij trouw. Nog anderen trokken zich geleidelijk uit de politieke discussie terug of beperkten zich tot de Vlaamse strijd buiten de partijpolitiek. Dat betekende het einde van de kring der Vrije Vlamingen en ook van zijn spreekbuis De Klauwaert.